وَ إِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ کَانُوا بِآیَاتِنَا لَا یُوقِنُونَ [1]
و چون قول [عذاب] بر ایشان واجب گردد جنبندهاى [2] را از زمین براى آنان بیرون مىآوریم که با ایشان سخن گوید که مردم [چنانکه باید] به نشانههاى ما یقین نداشتند.»
«رجعت» به مفهوم بازگشت و زنده شدن گروهى از مؤمنان خالص و کافران محض، پس از ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و در آستانه رستاخیز است که آیات قرآن و روایات صحیح بر آن دلالت مى کند [3] .بنابر روایات شیعی ، نخستین امامى که رجعت مى کند، امام حسین علیه السلام است ؛ آن حضرت از جمله کسانی است که رجعت می کنند و پس از آن زمانی طولانی حکومت خواهند کرد . [4]
از روایات مربوط به رجعت استفاده مى شود که امیرمؤمنان حضرت على علیه السلام نیز رجعت مى کند و سالیان درازى حکومت خواهند کرد. روایاتی که در آنها علی علیه السلام به عنوان دابه الارض [2] معرفی شده فراوان است. بخشى ازاین روایات در ذیل آیات: آل عمران، 81; حجر، 38 ; ص، 81; نمل، 82 و قلم، 16 در کتاب هاى تفسیر روایى، مانند: تفسیر برهان و نورالثقلین، نقل شده است. [5]
امام علی علیه السلام می فرماید: انا الدابه التی تکلم الناس ؛ منم جنبنده ای که خدا او را از زمین بیرون می آورد و با مردمان سخن میگوید.
دلایل رجعت با استناد به آیات قرآن و دیگر کتب مقدس در كتاب حق الیقین علامه مجلسی به تفصیل توضیح داده شده که نمونه ای از آن در زیر آمده است:
اصبغ بن نباته می گوید: معاویه به من گفت: شما شیعیان گمان می كنید، دابّة الارض، علی است؟
گفتم: تنها ما نمی گوییم، بلكه یهود نیز چنین عقیده ای دارند! معاویه به دنبال اعلم علماء یهود فرستاد . وقتی كه آمد، پرسید: شما مسألة دابّة الارض را در كتب خود دیده‌اید؟ گفت: آری! معاویه پرسید: آن چیست؟ گفت: مردی است! پرسید: نامش چیست؟ گفت: ایلیا! پرسید: ایلیا به چه اسمی نزدیک است؟ گفت: علی! [6]
پی نوشت:
[1]. سوره نمل، آیه82.
[2]. برخي بر اين باورند كه لفظ دابّـة (جنبنده) اشاره به حيوان دارد، امّا اين درست نيست، دليل ما بر اين مدّعا، وجود ادله قرآنی و روايات شريفی است كه از اهل بيت علیهم السلام روايت شده و اشاره به اين دارند كه دابّـة الأرض انسان است، نه حيوان. (بحارالأنوار، ج 9، ص 204؛ منتخب الأثر، ص 444)
[3]. براى آگاهى بیش تر درباره رجعت رجوع شود به : رجعت، آیت الله سبحانى ; رجعت، علامه مجلسى ; رسالة الرجعة، آیت الله سیدابوالحسن رفیعى قزوینى; الایقاظ من الهجعة، شیخ حر عاملى ; رجعت از دیدگاه عقل و دین، غلامرضا مغیثى ; رجعت، محمدباقر بهبودى ; رجعت، محمدرضا ضمیرى ; رجعت یا دولت کریمه خاندان وحى، محمد خادمى شیرازى.
[4]. بحارالأنوار، ج 53، ص 39 و 46.
[5]. تفسیر برهان و تفسیر نورالثقلین، ذیل آیات یاد شده. مباحث رجعت و پرسش ها و اشکالاتى که پیرامون آن مطرح شده است، فراوان است، براى آگاهى بیش تر افزون به کتاب و نرم افزار «پرسمان معاد» تهیه شده به وسیله گروه پاسخ به پرسش ها و شبهات قرآنى مرکز فرهنگ و معارف قرآن مراجعه کنید .
[6]. حق الیقین (علامه مجلسی)
T