«وَ یَقُولُ الْکَافِرُ یَــلَیْتَنِى کُنتُ تُرَابَا [1]
؛ و کافر مى گوید: اى کاش من خاک بودم!»
معناى «یــلَیتَنى کُنتُ تُربا» این است که: اى کاش از مرحله خاک فراتر نمى رفتم و آفریده نمى شدم و یا اى کاش پس از آن که انسان شدم و مردم، هرگز پس از مردن و خاک شدن، زندگى تازه اى در رستاخیز نمى یافتم ؛ [2] امّا از آن جا که براى قرآن بطن هایى است، شاید بشود گفت یک بطن عمیق آیه همین باشد که مراد از «یــلَیتَنى کُنتُ تُربا» اشاره به شیعیان علی بن ابیطالب علیه السلام و ولایت آن حضرت باشد. مؤید این مطلب روایت ذیل است:
« عبایة بن ربعی مى گوید به عبدالله بن عباس گفتم: چرا پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم کنیه علی علیه السلام را ابوتراب نهاد؟ عبدالله گفت: براى این که علی علیه السلام بعد از رسول، صاحب زمین و حجت خداوند بر اهل زمین است و بقا و آرامش زمین به خاطر وجود اوست، و من از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم شنیدم که مى فرمود: « زمانى که قیامت شود و کافر، ثواب و سعادت و کرامتى را که خداوند براى شیعه علی علیه السلام مهیا کرده ببیند، مى گوید:
«یَــلَیْتَنِى کُنتُ تُرَ بَاً اَىْ مِنْ شیعَةِ عَلِىٍّ، وَ ذلِکَ قُولُ اللّهِ عَزَّوَجَلّ: «وَیَقُولَ الکافِرُ یا لَیْتَنى کُنْتُ تراباً» یعنى اى کاش از شیعیان علی مى بودم [3] و این است سخن خداوند که مى فرماید: «کافر مى گوید: اى کاش خاک بودم» در روایت دیگرى از امام صادق علیه السلام نقل شده است که در تفسیر این آیه مى فرماید: «یَعنى عَلَوِیّاً یُوالى اَباتُراب»
کافر در روز قیامت مى گوید: اى کاش علوى بودم واباتراب را دوست داشتم.» [4]
پی نوشت:
[1]. سوره نباء، آیه 40.
[2]. تفسیر المیزان ; تفسیر روح المعانى ; تفسیر کبیر، ذیل آیه آخر سوره نبأ.
[3]. برهان، محدّث بحرانى، ج 5، ص 572، ح 4 ; معانى الاخبار، شیخ صدوق، ص 120.
[4]. تأویل الایات الظاهرة، سید شرف الدین حسینى استرآبادى، ص 736.
T
