شیعه نیوز:
پرسش
آیا حدیث زیر معتبر است؟ آیا ترجمه فارسی‌اش درست است؟ لطفاً متن عربی به همراه منبع آن‌را بیان کنید: امام رضا( علیه السلام ) فرمودند: «از سعادت‌های مرد آن است که دارای زنی باشد که سفیدپوست است».
پاسخ اجمالی
اگرچه زیبایی و سفیدرویی ظاهری نمی‌تواند معیار اصلی برای ازدواج باشد، اما طبیعی است که داشتن همسری که علاوه بر دارا بودن ایمان و اخلاق و معیارهای معنوی برای ازدواج،[1] زیبارو نیز باشد، امتیازی برای یک مرد به شمار می‌آید.
با ذکر این مقدمه، به بررسی روایت منقول از امام رضا( علیه السلام ) می‌پردازیم:
«عِدَّةٌ مِنْ أَصْحابِنا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیادٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صالِحٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحابِهِ عَنْ أَبی الْحَسَن( علیه السلام ): مِنْ سَعَادَةِ الرَّجُلِ أَنْ یَکْشِفَ الثَّوْبَ عَنِ امْرَأَةٍ بَیْضَاءَ».[2]
از لحاظ سندی، با آن‌که این روایت در کتاب معتبری نقل شده است، اما به دلیل مجهول بودن نام برخی از راویان آن،[3] و نیز اختلاف‌نظر درباره توثیق دیگر راویان،[4] روایتی ضعیف ارزیابی می‌شود؛ اما با چشم‌پوشی از ضعف سند، با توجه به مقدمه یادشده، محتوای آن می‌تواند قابل پذیرش باشد، علاوه بر آن‌که «امْرَأَةٍ بَیْضاء»، غیر از زیبایی صورت، دارای معانی دیگری نیز می‌باشد که شاید روایت ناظر به آنها باشد:
1. پاک بودن از عیوب،
در زبان عرب، هنگامی که گفته می‌شود فلانی سفید است، یک معنایش آن است که دامن او از عیب‌ها و ناپاکی‌ها مبرا است.
2. صاحب فضل و کرم بودن،
در این زبان، برای توصیف افرادی که دارای فضل و کرم باشند نیز از تعبیر «سفید» استفاده می‌شود.[5]
3. پاک بودن از حیض،
از آن‌جا که در حدیث حائض «یُمْسِکُ عَنْها زَوْجُها حَتَّى تَرَى الْبَیاض»،[6] «سفیدی» به معنای «پاک بودن از حیض» است،[7] ممکن است که منظور از سفیدی در این روایت نیز آن باشد که در شب زفاف، همسرش پاک از حیض باشد.
[1]. «معیارهای اصلی و فرعی در انتخاب همسر»، 12237.
[2]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 335، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1429ق.
[3]. «بَعْضِ أَصْحَابِهِ» بکر بن صالح رازی که در روایت آمده، مشخص نشده که چه کسانی هستند.
[4]. درباره بکر بن صالح رازی اختلاف نظر وجود دارد و برخی از عالمان رجال او را ضعیف دانسته‌اند. ر. ک: غضائری، احمد بن حسین، کتاب الضعفاء، ج 1، ص 44، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1364ق؛ حلّی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص 208، نجف اشرف، منشورات المطبعة الحیدریة، چاپ دوم، 1381ق.
[5]. مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 362، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1368ش.
[6]. کافی، ج 5، ص 261.
[7]. طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، ج 4، ص 198، تهران، مرتضوى، چاپ سوم، 1375ش.
T