ازدواج امام علی( علیه السلام ) با ام البنین( سلام الله علیها ) در چه سالی رخ داد؟ آیا این گزارش صحیح است که ام البنین( سلام الله علیها ) هنگام بیماری حسنین( علیه السلام ) از آنان مراقبت می‌کردند؟

شیعه نیوز:
پرسش
حضرت علی( علیه السلام ) در چه سالی با ام البنین ازدواج کردند؟ آیا صحیح است که ام البنین از حسنین( علیه السلام ) در دوران بیماری آن حضرات( علیه السلام ) مراقبت می‌کردند؟
پاسخ اجمالی

امام علی( علیه السلام ) به پیشنهاد برادرش عقیل که در نسب‌شناسی عرب شهره بود، با ام‌ البنین، فاطمه بنت حزام ازدواج کرد،[1] اما تاریخ دقیق این ازدواج و نیز این‌که ایشان چندمین همسر امام( علیه السلام ) بودند مشخص نیست. به هر حال این وصلت بعد از شهادت حضرت زهرا( سلام الله علیها ) رخ داد.[2] با توجه به این‌که گزارش شده است امام علی( علیه السلام ) هفت روز بعد از شهادت حضرت زهرا( سلام الله علیها ) [3] و با وصیت ایشان[4] با امامه که فرزند زینب دختر پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و خواهرزاده زهرا( سلام الله علیها ) بود،[5] ازدواج کرد.

بر این اساس و ‌به احتمال زیاد، ازدواج با ام‌البنین( سلام الله علیها )، ازدواج دوم امام( علیه السلام ) نبود و با توجه به تفاوت سنی حسنین( علیه السلام ) با حضرت عباس( سلام الله علیها )، این ازدواج باید در سال‌های بعد از شهادت صدیقه طاهره( سلام الله علیها ) انجام شده باشد.

در ارتباط با برخی ماجراهایی که در نوع برخوردهای محبت‌آمیز ام‌البنین( سلام الله علیها ) و نیز فرزندان آن بانو با فرزندان حضرت زهرا( سلام الله علیها ) نقل می‌شود، اگرچه با توجه به شخصیت آن بزرگواران می‌تواند امری طبیعی ارزیابی شود، اما باید توجه کرد که بسیاری از آنها در منابع معتبر درج نشده‌اند؛ از این‌رو هر گزارش باید جداگانه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
در همین راستا برخی از منابع معاصر گزارش کرده‌اند، زمانی که ام‌البنین به عنوان همسر وارد منزل امام علی( علیه السلام ) شد، حسنین( علیه السلام ) مریض بودند؛ لذا ام‌البنین( سلام الله علیها ) شب‌ها بیدار می‌ماند و به مراقبت از آنان می‌پرداخت.[6]

گفتنی است با جست‌وجویی که داشتیم این گزارش را در منابع روایی و تاریخی معتبر نیافتیم، اما با فرض پذیرش گزارش، این اشکال وارد نیست که آن‌حضرات دیگر کودک نبودند که نیاز به مراقبت داشته باشند؛ زیرا انسان‌ها در سن بالا نیز هنگام برخی بیماری‌ها نیاز به مراقب دارند.[7]

[1]. «زندگی‌نامه حضرت ام البنین( سلام الله علیها )»، 38498؛ «همسران امام علی( علیه السلام )»، 4963؛ «نام همسران امامان( علیه السلام )»، 97107.

[2]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 5، ص 153، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 397، بیروت، دار صادر، 1385ق؛ بلعمی، تاریخنامه ‏طبری، تحقیق، روشن، محمد، ج 4، ص 676، تهران، سروش، البرز، چاپ سوم، 1373 و 1378ش.

[3]. مرعشی تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق و إزهاق الباطل، ج 32، ص 677، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، 1409ق.

[4]. ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 6، ص 22، بیروت، دار الفکر، 1409ق.

[5]. همان؛ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 8، ص 25، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.

[6]. شبّر، جواد، ادب الطف أو شعراء الحسین ( علیه السلام )، ج 1، ص 73، بیروت، دار المرتضی‏، چاپ اول، 1409ق.

[7]. «رسم و عادت و بتول بودن فاطمه»، 8140؛ «مدت بیماری امام سجاد( علیه السلام )»، 49096؛ «هدف سرپرستی فرزندان ابوطالب توسط پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )»، 99803.

T