شیعه نیوز:
پرسش
آیا این‌که گفته شده؛ امام علی تمام نمازهای صبح خود را با غسل جنابت خوانده و یا آن‌حضرت با خواهر عمر ازدواج موقت کرد، درست است؟
پاسخ اجمالی
گفتاری در فضای مجازی نقل شده است که به صورت خلاصه این‌گونه می‌باشد: «امیر مؤمنان علی( علیه السلام )، فضیلت نکاح و متعه را بیان می‌فرمود، تا به جایی رسید که فرمود: من از روزی که به تکلیف رسیده‌ام تا حال یک شب بی‌زن نخوابیده‌ام، در باقی عُمر هم یک شب بی‌زن نخواهم خوابید. عُمَر حاضر بود و با خود خیال کرد که با این ادعای او، می‌توانم علی را دروغگو نشان دهم و دروغ او را بر مردم ظاهر گردانم، علی را به خانه خود دعوت می‌کنم تا به مردم نشان دهم که او دروغ گفته است. اما همان شب خواهر عمر خود را تسلیم امام می‌کند و امام او را می‌پذیرند». یک‌بار خواندن این گفتار، همه مسائل را برای انسان آشکار می‌کند و دیگر نیازی به بحث از جزئیات نیست؛ اما به صورت کلی باید گفت:
1. بخش دوم این گفتار با اندکی تفاوت در کتاب «أنوار نعمانیه» تألیف محدث جزائری با عبارت «یحکی» نقل شده است،[1] اما هیچ سندی برای آن، ذکر نکرده است؛ زیرا این کتاب -علاوه بر اشکالات متعددی که بر آن شده- از کتاب‌های متأخر بوده و بدون ذکر سند نمی‌توان روایاتش را پذیرفت.
2. وجود اشکالات محتوایی بسیار زیاد بر این گفتار، مخصوصاً در بخش اول آن، ظن به دروغ و جعلی بودن آن‌را به یقین تبدیل می‌کند و اساساً فرض این‌که در طول زندگی یک انسان جنگ‌جو مانند امام علی( علیه السلام )، حضرتشان بتواند حتی یک شب بدون همسر نخوابد، فرضی خلاف واقع بوده و هر شخصی به بطلان آن پی می‌برد.
البته روایاتی وجود دارد که در آنها پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و ائمه اطهار دستور داده‌اند؛ انسان ازدواج کند و وقتی مسلمان به دورانی رسید که باید در آن ازدواج کند، حتی یک شب نیز مجرّد نماند، امام صادق( علیه السلام ) می‌فرماید: «شخصی به پیش پدرم امام باقر( علیه السلام ) آمد. پدرم به او گفت: آیا زن داری؟ شخص گفت: نه امام فرمود: دوست ندارم تمام دنیا و آنچه در آن است از آن من باشد و من شبی را بخوابم در حالی‌که هیچ همسری ندارم. دو رکعت نماز انسان ازدواج کرده بهتر از مردی است که شب را به عبادت و روز را به روزه بگذراند [ولی ازدواج نکرده باشد]. سپس پدرم هفتاد دینار به او داد تا ازدواج کند».[2]
البته عبارت «إِنِّی أَبِیتُ لَیْلَةً لَیْسَ لِی زَوْجَةٌ» اشاره به برتری تأهل داشته و این‌که طبیعی است انسان متأهل در بیشتر شب‌ها دسترسی به همسر خود دارد. نه این‌که هر شب عمل زناشوئی را انجام دهد.[3]
[1]. «و یحکى فی سبب تحریم عمر لمتعة النساء انه قد طلب امیر المؤمنین علیه السّلام الى منزله لیلة فلما مضى من اللیل جانب طلب منه ان ینام عنده فنام فلما اصبح الصبح خرج عمر من داخل بیته معترضا على امیر المؤمنین علیه السّلام بأنک قلت انه لا ینبغی للمؤمن ان یبیت لیلة عزبا اذا کان فی البلد، و ها انت هذه اللیلة بتّ عزبا فقال امیر المؤمنین علیه السّلام و ما یدریک اننی بتّ عزبا و انا هذه اللیلة قد تمتعت بأختک فلانة فاسرها فی قلبه حتى تمکن من التحریم فحرمها، فمن اطاعه فی تحریمها او تحریم غیرها فقد عبده»؛ جزایرى، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة، ج 2، ص 220، بیروت، دار القاری، چاپ اول، 1429ق.
[2]. «جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَبِی جَعْفَرٍ فَقَالَ أَبِی هَلْ لَکَ مِنْ زَوْجَةٍ قَالَ لَا قَالَ مَا أُحِبُّ أَنَّ لِیَ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا وَ إِنِّی أَبِیتُ لَیْلَةً لَیْسَ لِی زَوْجَةٌ ثُمَّ قَالَ أَبِی رَکْعَتَیْنِ یُصَلِّیهِمَا رَجُلٌ مُتَزَوِّجٌ أَفْضَلُ مِنْ رَجُلٍ یَقُومُ لَیْلَهُ وَ یَصُومُ نَهَارَهُ أَعْزَبَ»؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، محقق، مصحح، موسوی خرسان، حسن، ج 7، ص 405، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص 20، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، چاپ اول، 1413ق؛ ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، محقق، مصحح، عراقی، مجتبی، ج 3، ص 282، قم، دار سید الشهداء للنشر، چاپ اول، 1405ق.
[3]. ر.ک: «بررسی روایات مربوط به دوستی یا دوری از زنان»، سؤال 2187؛ ازدواج موقت در قرآن و سیره معصومین ( علیه السلام )، ۴۳۵۵.
T
