آیا غیر از خطبه‌های معروفی مانند فدکیه، حضرت فاطمه زهرا( سلام الله علیها ) جلسات عمومی سخنرانی و یا بیان احکام نیز برقرار می‌فرمودند؟

شیعه نیوز:
پرسش
آیا حضرت زهرا( سلام الله علیها )، جز در مسجد و خطبه فدکیه، سخنرانی یا کلاس درس و بیان احکام و تفسیر به صورت عمومی داشتند؟
پاسخ اجمالی

در زمان حضور پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) و در همان منطقه‌ای که ایشان به ترویج دین مشغول بودند(شهر مدینه)، به احترام حضرتشان، حتی اصحابی مانند امام علی( علیه السلام ) نیز اقدام به برپایی مستقل جلسات سخنرانی و ... نمی‌کردند.

حضرت زهرا( سلام الله علیها ) نیز تقریباً تمام عمر کوتاه خود را در زمان حیات پدرشان به سر بردند؛ از این‌رو شاید نیازی به تشکیل چنین جلسات مستقلی نبود، بویژه آن‌که آنان در کنار مسجد النبی( صلی الله علیه و آله و سلم ) و در جوار پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) می‌زیستند.

به هر حال طبیعی بود اگر فردی - چه مرد و چه زن - از ایشان پرسشی مطرح می‌کرد، در صورت نیاز پاسخ‌گو باشند.[1] در همین راستا نمونه‌هایی گزارش شده است که صرف نظر از بررسی سندی و محتوایی به بیان برخی از آنها بسنده می‌کنیم:

حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) به یکی از بانوان فرمود: «پدران دینى خود محمّد و علی را خشنود کن، اگرچه باعث خشم پدران نسبی‌ات شود. مبادا پدران نسبی‌ات را با خشم پدران دینى خود خشنود کنی؛ زیرا اگر پدران نسبی خشمگین شوند، محمّد( صلی الله علیه و آله و سلم ) و علی( علیه السلام ) می‌توانند آنها را (در روز قیامت) راضى کنند؛ اما اگر پدران دینى خشمگین شوند، پدران نسبی نمی‌توانند آنها را خشنود کنند؛ زیرا ثواب تمام عبادات اهل دنیا برابر با خشم محمّد( صلی الله علیه و آله و سلم ) و على( علیه السلام ) نمی‌شود.[2]
امام عسکرى( علیه السلام ) فرمود: روزى دو زن با هم در مسئله‏اى مذهبى اختلاف داشتند، پیش فاطمه( سلام الله علیها ) نظرشان را اظهار نمودند. سپس آن‌حضرت( سلام الله علیها ) دلیل و برهان خود را مطابق عقیده آن‌که اعتقادش صحیح و ادّعایش درست بود اقامه نمود. پس از مشاهده خوشحالى زن مؤمنه به او فرمود: خوشحالى فرشتگان به سبب ظهور و غلبه حقّ، بیش از شادى تو است و ناراحتی شیطان و یارانش بیش از ناراحتی آن زنى است که در عقیده باطل خود مغلوب شده است.[3]
زنی نزد حضرت زهرا( سلام الله علیها ) آمد و پرسید که آیا من از شیعیان شما هستم؟ حضرت( سلام الله علیها ) فرمود: اگر به گفته‏هاى ما عمل می‌کنید و از آنچه نهی کردیم، دست بکشید، شیعه هستید. آن زن جریان را به شوهرش اطلاع داد و گفت: چه کسی ما را از این گناهان نجات می‌دهد و من در جهنم هستیم؛ زیرا هر کس شیعه نباشد در جهنم است. زن برگشت و جریان را به حضرت زهرا( سلام الله علیها ) گفت. آن‌حضرت( سلام الله علیها ) فرمود: شیعیان ما از نیکان اهل بهشت هستند. همه دوستان ما و دوستان دوستان ما و دشمنان دشمنان ما اهل بهشت هستند. کسانى که با قلب و زبان سخنان ما را قبول دارند، هنگامى که اوامر ما را انجام ندهند و از منهیات ما دست باز ندارند و مرتکب گناهان شوند، همه اینها از شیعیان ما نیستند، اما بعد از این‌که از گناهان پاک شوند و گرفتار انواع مصیبت‏ها و مشکلات شوند و یا در قیامت با انواع سختی‌ها گرفتار شوند، و یا در طبقه اول جهنم معذب شوند، بعد ما آنها را نجات می‌دهیم و به طرف خود می‌آوریم و اهل بهشت می‌شوند.[4]
حضرت زهرا( سلام الله علیها ) فرمود: «کسى که عبادت پاک و خالص خود را به بالا بفرستد، خداوند عزیز و جلیل، بهترین مصالحش را بر او نازل می‌کند».[5]
رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) از حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) پرسیدند: چه چیزى براى زن، بهتر و نیکوتر است؟ حضرت گفت: این‌که او مردى را نبیند، و مردى نیز او را نبیند.[6]

[1]. «احادیث فقهی حضرت فاطمه زهرا( سلام الله علیها )»، 28854؛ «جایگاه حضرت زهرا( سلام الله علیها ) در احکام شرعی»، 38745؛ «ابتلا به پانزده خصلت در اثر سبک شمردن نماز»، 94640؛ «خطبه فدکیه حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) در مسجد النبی»، 36558؛ «سند خطبه فدکیه حضرت زهرا( سلام الله علیها )»، 33025؛ «شرح و تفسیر جمله سمل جلباب الدین در خطبه حضرت زهرا( سلام الله علیها )»، 28461؛ «گروه انصار در خطبه فدکیه»، 28321؛ «شکوه و گلایه حضرت زهرا( سلام الله علیها ) از مردم و علی( علیه السلام ) در خطبه فدکیه»، 54466؛ «توصیف مردم قبل از اسلام در خطبه فدکیه»، 28433.

[2]. عسکری، امام ابومحمد حسن بن علی، التفسیر المنسوب الی الامام العسکری، ص 334، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، 1409ق.

[3]. همان، ص 347.

[4]. همان، ص 308.

[5]. همان، ص 327.

[6]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب ع، ج 3، ص 341، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق.

T