در آیاتی مانند «ویقطعون ما أمر الله به أن یوصل»، آنچه خداوند فرمان داده تا با آن پیوند برقرار کنیم، چیست؟

شیعه نیوز: همان‌گونه که در پرسش آمده، قرآن کریم در مواردی، دستور خدا به برخی پیوندها را یادآور می‌شود:
«الَّذینَ ینْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ میثاقِهِ وَ یقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ وَ یفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُون »[1]
[فاسقان] کسانى هستند که پیمان خدا را، پس از محکم ساختن آن، می‌شکنند و پیوندهایى را که خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمین فساد می‌کنند اینها زیان‌کارانند.
در این آیه خداوند سه ویژگی برای فاسقان و نافرمانان بیان کرده است:
1. پیمان شکنی در برابر خدا؛
2. قطع نمودن آنچه که خدا فرمان به پیوند آن داده است؛
3. فساد در زمین.
در توضیح ویژگی دوم که مورد سؤال قرار گرفته است، باید گفت:
اگرچه مفسران با توجه به برخی روایات،[2] منظور از «ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ» را تنها صله رحم و حفظ رابطه خویشاوندى دانسته‏اند، ولى دقت در مفهوم آیه نشان مى‏دهد که معناى وسیع‌تر و عمومى‏ترى را می‌توان از آن برداشت کرد که مسئله قطع رحم و قطع ارتباط با خویشاوندان تنها یکى از مصداق‌هاى آن است؛ زیرا آیه مى‏گوید: فاسقان پیوندهایى را که خدا دستور داده تا برقرار بماند را از هم می‌گسلند. این پیوندها شامل پیوندهای فراوانی؛ مانند پیوند خویشاوندى، پیوند دوستى، پیوندهاى اجتماعى، پیوند و ارتباط با رهبران الهى و پیوند و رابطه با خدا است، و به این ترتیب نباید معناى آیه را منحصر به قطع رحم و زیر پا گذاشتن رابطه‏هاى خویشاوندى دانست؛ لذا بعضى از مفسران آن‌را به قطع رابطه با پیامبران و مؤمنان، یا قطع رابطه با پیامبران دیگر و کتب آسمانى آنها که خدا دستور پیوند با همه آنها را داده است تفسیر کرده‏اند. پیدا است که این تفسیرها نیز بیان‌کننده بخشى از مفهوم کلى آیه است.[3] ضمن این‌که در برخی تفاسیر، عبارت «ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ» در قرآن به پیوند با اهل‌بیت پیامبر( علیه السلام ) نیز تفسیر شده است.[4]

[1]. بقره، 27.
[2]. «...إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْقَاطِعِ‏ لِرَحِمِهِ فَإِنِّی وَجَدْتُهُ مَلْعُوناً فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ... الَّذِینَ یَنْقُضُونَ‏ عَهْدَ اللَّهِ‏ مِنْ بَعْدِ مِیثاقِهِ‏ وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ‏ ... »؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، ج ‏2، ص 377، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 1، ص 154، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[4]. عروسى حویزى، عبد على بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، محقق، رسولى محلاتی، سید هاشم، ج 1، ص 45، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1415 ق.

آیات مرتبط

سوره البقرة (27) : الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
سوره الرعد (21) : وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ
سوره الرعد (25) : وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۙ أُولَٰئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ

T