پرسش
آیا مقصود از زمین در آیه 74 سوره زمر، همین زمینی است که ما در آن زندگی می‌کنیم؟
پاسخ اجمالی
قرآن کریم در آیه‌ای می‌فرماید که مؤمنان، زمین را به ارث می‌برند:
«وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنا وَعْدَهُ وَ أَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ»؛[1] بهشتیان می‌گویند: ستایش مخصوص خداوندى است که به وعده‌اش در باره ما وفا کرد و زمین را میراث ما قرار داد که هر جا را بخواهیم منزل‌گاه خود قرار دهیم، چه خوب است پاداش عملکنندگان.[2]
بیشتر مفسران با توجه به سیاق آیه، معتقدند مقصود از «الْأَرْضَ» در آیه، زمین بهشت است و نه کره زمین.[3]
روایتی از امام باقر( علیه السلام ) نیز همین تفسیر را تأیید می‌کند.[4]
مراد از به ارث رسیدن بهشت برای مؤمنان، این است که بهشت این قابلیت را داشت که همگان در آن سهمی داشته باشند، ولى دیگران(در اثر گناه و شرک) سهم بهشت خود را از دست دادند؛ و لذا سهم آنان به مؤمنان منتقل گردید و آنان صاحب تمام بهشت شدند.[5]
البته، قول ضعیفی هم می‌گوید؛ مقصود از «ارض» در آیه مورد بحث، زمین دنیا است.[6] یعنی همان جایى که افراد براى سکونت و زندگی انتخاب کرده‌اند[7] که مؤمنان از این بابت که جایی در این دنیا نصیبشان شده نیز شکرگزار پروردگارند.
[1]. زمر 74.
[2]. «جایگاه مؤمنان در بهشت»، 85217؛ «ورود مؤمنان از هر یکی از درهای بهشت»، 51714؛ « همنشینی مؤمنان با پیامبران( علیه السلام ) در بهشت»، 53373.
[3]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، شیخ آقابزرگ، تحقیق، قصیرعاملی، احمد، ج 9، ص 50، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی تا.
[4]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، ج 2، ص 254، قم، سید طیب، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[5]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج 17، ص 298، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1374ش.
[6]. ر. ک: قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج 16، ص 287، تهران، ناصر خسرو، تهران، چاپ اول، 1364ش.
[7]. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ج 3، ص 467، تهران، انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1377ش؛ کاشانی، ملا فتح الله، زبدة التفاسیر، ج 6، ص 108، قم، بنیاد معارف اسلامی، چاپ اول، 1423ق.
آیات مرتبط
سوره الزمر (74) : وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاءُ ۖ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ
T
