پرسش
آیا ذکر «آل ابراهیم» و «آل محمد» در تشهد نماز خوانده می‌شود؟ رمز هم ردیف بودن ذکر «آل ابراهیم» و «آل محمد» چیست؟
پاسخ اجمالی
صلوات مأثوری که مشتمل بر ذکر (آل ابراهیم) باشد در تشهد وجود ندارد، اما در غیر تشهد، صلوات‌هایی در روایات شیعه وارد شده است که در آن عبارت‌های «آل ابراهیم» و «آل محمد» کنار هم آمده است؛ مانند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ، وَ بَارِکْ عَلَى آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا بَارَکْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِید»؛[1] بار خدایا! بر محمّد درود فرست همچنان‌که به ابراهیم درود فرستادی که تو ستوده و بزرگوارى، و به آل محمّد برکت ده، همچنان‌که به آل ابراهیم برکت دادى، که تو ستوده و بزرگوارى.
و دلیل این همنشینی آن است که به این واقعیت اشاره شود که چنانچه به تصریح قرآن کریم، آل ابراهیم مورد رحمت خاص خدا قرار گرفتند،[2] آل محمد(که در نگاهی وسیع‌تر، بخشی از همان آل ابراهیم هستند) نیز از چنین رحمت خاصی برخوردار بودند و ما نیز در دعاها و صلوات‌های خود می‌خواهیم که پروردگار این رحمت خاص را روز افزون فرماید.
[1]. شیخ صدوق، الامالی، ص 386، تهران، کتابچی، چاپ ششم، 1376ش.
[2]. هود، 73.
آیات مرتبط
سوره آل عمران (33) : إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ
سوره النساء (54) : أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَىٰ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۖ فَقَدْ آتَيْنَا آلَ إِبْرَاهِيمَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَآتَيْنَاهُمْ مُلْكًا عَظِيمًا
سوره هود (73) : قَالُوا أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۖ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ ۚ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ
T
