برهنه شدن و سینه زدن شدید در مراسم عزای امام حسین ( علیه السلام ) چه حکمی دارد؟

شیعه نیوز:
پرسش
با سلام و احترام. چند سؤالی دارم که مطرح می کنم: 1. برهنه شدن در مراسم عزای ابی عبدالله ( علیه السلام ) در حالی که عزاداران با سنین مختلف حضور دارند چه حکمی دارد؟ لطفا مصادیق وهن دین و حد برهنه شدن (به این معنا که تا چقدر از بدن معلوم باشد اشکال ندارد) را در مورد مراسمات عزاداری بیان کنید. 2. لطمه زدن و سینه زدن به حد سرخ شدن چه حکمی دارد؟ 3. آیا این مطلب که امام در روز عاشورا پیراهن کهنه ای طلب کرد تا دشمن بعد از شهادت حضرت، در آن طمع نکند می تواند دلیل مناسبی برای عدم برهنه شدن و ایراد به برهنه شدن در مراسم عزای امام باشد؟
پاسخ اجمالی

آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین ( علیه السلام )، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است، و هیچ یک از ایشان، لطمه و «سینه زدن شدید» را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند.

جریان (پیراهن کهنه) شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین ( علیه السلام ) قرار نداده است.
پاسخ تفصیلی

1. آنچه در روایات زیادی مورد سفارش و تأکید است، عزادارى و محزون و گریان بودن در مصیبت شهادت و مظلومیت سالار شهیدان، امام حسین ( علیه السلام ) است. شکل عزادارى و چگونگى آن به حسب عرف و عادت و مراسم و فرهنگ هر جامعه مختلف است و در روایات بر شکل خاصى از آن تأکید نشده است. برهنه شدن در مراسم عزادارى که در بعضى جاها معمول است، تابع همین عرف و عادت است و داراى فضیلت و ارزش خاصى نمى باشد و هیچ گونه تأکیدى بر آن نشده، بلکه در مکان هایی که این مراسم در معرض دید و تماشاى خانم ها باشد، ترک این کار و انجام عزادارى با لباس، بدون شک بهتر و مناسب تر است.

در هر حال، آنچه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن، به چشم می خورد حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین ( علیه السلام )، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد،جایز است. [1]

شایان ذکر است، برهنه شدن (به شکل مجالس امروزی)، مصداق وهن دین شمرده نمی شود. بله اگر در کشور و منطقه ای این موضوع باعث وهن دین باشد، جایز نیست.

2. لطمه در لغت به معناى ضربه زدن به صورت و بدن، با کف دست است. [2] با توجه به روایاتی که در باب عزاداری امام حسین وارد شده است، هیچ یک از فقها و مراجع، لطمه و «سینه زدن شدید» در عزای حضرت سیدالشهداء ( علیه السلام ) و دیگر معصومان را حرام ندانسته، بلکه بر استحباب آن تصریح و تأکید کرده اند. [3]

البته روشن است که جواز این مسئله نیز تا حدّی است که اولاً: موجب جنایت بر نفس نشود و ثانیاً: وهن اسلام و بی حرمتی مسلمانان نباشد. [4]

3. قضیه (پیراهن کهنه) هم بنا بر آنچه در کتاب «لهوف» آمده به این شکل است که: امام حسین ( علیه السلام ) به اهل حرم فرمود: جامه کهنه‏اى که کسى در آن رغبت نکند براى من بیاورید تا زیر لباس‏ هایم بپوشم که بدن مرا برهنه نکنند. [5]

این جریان شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفّت و حرمت خویش داشته باشد، امّا ربطی به مسئله ذکر شده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین ( علیه السلام ) قرار نداده است.

. [1] گلپایگانى، لطف الله صافى، جامع الأحکام، انتشارات حضرت معصومه، قم، چهارم، 1417 ق؛ خمینی، روح الله، استفتاءات، ج 3، سؤالات متفرقه، س 46؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع‏المسائل، ج 1، س 2163 و 2165؛ بهجت، محمد تقی، توضیح‏المسائل، م 1937؛ (آیت الله مکارم: در صورتی که زنان حضور داشته باشند این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد؛ بااستفاده از سایت معظم له persian.makarem.ir/estefta/index.php ).

[2] . فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 7، ص 433، نشر هجرت،‌ دوم،‌ قم،1410‍ ق‌؛ ابن منظور، ابو الفضل، لسان العرب، ج 12، ص 543، دار الفکر للطباعة، ‌سوم، ‌بیروت، ‌1414‍ ق.

[3] . جمعى از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت ( علیه السلام )، ج ‌49، ص 201، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، قم، اول؛ تبریزى، جواد، استفتاءات جدید، ج 1، ص 452، قم، اول؛ لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ‌1، ص 579، انتشارات امیر قلم، قم ، یازدهم ، برای اطلاع بیشتر از نظر مراجع محترم تقلید به سؤال 12165 (سایت: 12865) مراجعه کنید.

[4] . شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج ‌2، ص 247 ، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب( علیه السلام )، قم، دوم، 1427 ق.

[5] . سید بن طاوس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص 123، انتشارات جهان، تهران، 1348 ش.

راسم عزای امام حسین ( علیه السلام ) چه حکمی دارد؟

T