شیعه نیوز:
پرسش
آیا اجازه داریم در مجلس امام حسین( علیه السلام ) در خانه¬های کسانی که امام علی( علیه السلام ) را به عنوان خدا می پرستند، شرکت کنیم؟
پاسخ اجمالی
هر چند اقامه عزا برای امام حسین( علیه السلام ) و یاران شهیدش، از ثواب و پاداش فراوانی برخوردار خواهد بود، اما طبیعی است که اگر چنین مجالسی در جهت تبلیغ و تقویت آموزههایی مخالف با تعالیم اهل بیت قرار گیرد، شرکت در آنها، نه تنها پاداشی نخواهد داشت، بلکه چه بسا موجب خشم و غضب پروردگار نیز خواهد شد.
پاسخ تفصیلی
از پرسشتان چنین برمیآید که شما در مورد بطلان عقاید گروه نامبرده، تردیدی ندارید و سؤالتان تنها در ارتباط با شرکت در مجالس به ظاهر مذهبی است که توسط آنها برپا میشود. بر این اساس؛ در پاسخ؛ این موضوع را مسلم میگیریم که این مذهب، مرامی باطل بوده[1] و تنها به بررسی معاشرت و همنشینی با افراد پیرو آن میپردازیم:
مولایمان امیرالمؤمنین( علیه السلام )؛ شخصیتی بینظیر در تاریخ است که گروهی؛ به دلیل بغض و عناد؛ او را از حق مسلم خود محروم ساخته و گروهی دیگر؛ که به ظاهر از دوستان ایشان به حساب میآمدند؛ پا را از حد فراتر گذاشته و ایشان را به مقام الوهیت رساندند و هر دو گروه نیز، به فرموده خود ایشان، به وادی هلاکت افتادهاند[2].
ما که ایشان را امام و پیشوای خود میدانیم، باید به فرموده ایشان عمل نماییم مبنی بر اینکه: کمترین اعتراضمان به اشخاص گناهکار خصوصا مشرکینی که به الوهیت حضرت علی ( علیه السلام ) قائلند، باید اینگونه باشد که با چهرههای گرفته و عبوس در مقابل آنها ظاهر شویم[3].
طبیعی است که شرکت در مجالسی از این نوع که چنین افرادی ترتیب میدهند، نمیتواند خالی از احترامات متقابل باشد که این نیز در تعارض با فرموده دیگر امام علی( علیه السلام ) است. ایشان میفرمایند: شخصی که به نزد بدعتگزار رفته و او را مورد احترام خود قرار دهد، گویا در راه انهدام اساس اسلام قدم برداشتهاست[4].
اگر یک قدم عقب نشسته و بگوییم که ما بدون احترامی به آنان، وارد مجلسشان میشویم، باز هم مشمول فرموده امام صادق( علیه السلام ) میشویم که در ارتباط با افراد بدعتگزار، میفرمایند: با آنان همصحبت و همنشین نشوید، تا مردم گمان ننمایند که شما نیز یکی از آنان هستید[5]!
همه افراد نمیدانند که شما با آنها همعقیده نبوده و جهت اقامه شعائر حسینی با آنان همنشین شدهاید، بلکه شما را نیز همفکر و هم عقیده آنان دانسته و در نتیجه، شرکت شما در چنین مجالسی، موجب تقویت آن گروه و افزودهشدن بر شکوه تجمعاتشان میشود، زیرا امام ششم( علیه السلام ) توصیه فرموده که: سزاوار نیست فرد با ایمان، در مجلسی بنشیند که گناهآلود بوده و او قدرت تغییر دادن آن وضعیت را ندارد[6].در هر صورت، ممکن است هرگونه ارتباط با این اشخاص، موجب آن گردد که خشم پروردگار بر آنان، شامل تمام افراد حاضر در جمعشان شود، هرچند که برخی از آنها باطنا با آنها مخالف باشند! به این روایت توجه فرمایید:
شخصی به نام جعفری نقل مینماید که امام رضا( علیه السلام ) به من فرمود: چه شده که من تو را گاهی نزد عبدالرحمن پسر یعقوب میبینم؟! عرض نمودم که او دائی من است!، امام فرمودند که او عقیده نادرستی نسبت به خداوند دارد! اگر میخواهی همنشینی با او را ادامه دهی، دیگر نزد ما نیا و اگر مایل به همنشینی با ما هستی، دیگر نزد او مرو! عرض نمودم: او هرچه دلش میخواهد، بگوید، من که چنین عقیدهای نداشته و سخنان او را تأیید نمینمایم، با این وجود، تنها با همنشینی با او چه گناهی مرتکب خواهم شد؟! امام( علیه السلام ) فرمودند: آیا نمیترسی که اگر بنا باشد مصیبت و عذابی گریبانگیر او شود، تو هم که در کنار او هستی، از آن عذاب مصون نمانی؟! آیا داستان آن فردی که خودش از جمله یاران حضرت موسی( علیه السلام ) بوده، اما پدرش در میان لشگریان فرعون بود را نشنیدی که وقتی لشگریان فرعون، حضرت موسی( علیه السلام ) و پیروان او را تعقیب نموده و به آنان رسیدند، او از آن پیامبر الهی جدا شده و به قصد پند و اندرز پدرش، به میان سپاهیان فرعون رفت! و وقتی که پدرش را ملاقات نموده و در حال نصیحت او و دعوتش به کنارهگیری از فرعون و فرعونیان بود، ناگهان عذاب الهی سررسید و او به همراه پدرش؛ همانند دیگر فرعونیان؛ در دریا غرق شد! البته، این خبر به موسی( علیه السلام ) رسید و ایشان فرمودند که هرچند این فرزند، اکنون در جوار رحمت الهی میباشد، ولی زمانی که بلا نازل شود، اشخاصی که در کنار مجرمان هستند نیز از آن مصون نخواهند ماند[7]!
این شخص، هنگام برخورد دو گروه حق و باطل، با نیت خیر به میان لشگر باطل رفت، اما چون از طرفی، دیگر فرصت پند و موعظه گذشته بود و از طرفی او در سیاهی لشگر فرعون به حساب میآمد، دچار عذاب دنیوی شده و در دریا غرق شد. از این روایت نتیجه میگیریم که اگرچه ما با نیتهای خود محشور شده و اگر قبل از آگاهی از دستور پیشوایان اسلامی در این زمینه، خالصانه و برای رضایت خداوند در این محافل شرکت نموده و قصد تقویت آنان را نداشتیم، در آخرت مأجور خواهیم بود، اما به هر حال، هر گونه رفتاری که موجب شود تا ما در مجموعه افراد منحرف قرار گیریم، خطر شمول خشم و غضب الاهی را در این دنیا به دنبال خواهد داشت، خشمی که شاید در ظاهر، آثار آن نیز مشخص نباشد، اما تأثیر واقعی و عملی را در زندگی ما خواهد گذاشت.
و در پایان کلام، نکتهای برگرفته از قرآن کریم را در ارتباط با سؤالتان، به استحضار میرسانیم:
با اینکه اعمال حج مشرکان، تا حدود زیادی مشابه با آنچه بوده که مسلمانان انجام میدادند، خداوند کریم با نزول آیهای، آنان را از نزدیکشدن به خانه خدا و انجام فرایض حج منع نمود[8]!، دلیل این ممنوعیت را میتوان در این نکته دانست که افراد بیایمان را نباید حتی در انجام شعائر دینی صحیح نیز آزاد گذاشت، چه بسا، آنها از این موقعیت استفاده نموده و به تبلیغ عقاید باطل خود بپردازند!
مشابه چنین وضعیتی را میتوان در موضوع پرسش شما نیز یافت، و هرچند اقامه شعائر حسینی، بارها و بارها از سوی پیشوایان دینی مورد تأکید قرار گرفته است، اما نباید اجازه داد که چنین مجالسی، وسیلهای برای تبلیغ مذاهب انحرافی قرار گیرد و بر همین اساس، شرکت در چنین مراسمی توصیه نمیشود.
البته همه این سخن ها تا وقتی است که نتوانید بر آنها تأثیر بگذارید، بله همنشینی با این افراد از باب امر به معروف و نهى از منکر، به منظور تأثیرگذاری و تبلیغ با شرایط خاص خودش[9] در بعضی از موارد واجب می شود.[10]
[1] - اگر در این زمینه نیز تردیدی داشته باشید، میتوانیم در پرسشی جداگانه، پاسخگوی شما باشیم.
[2] - نهج البلاغه، ص 489، کلمات قصار، شماره 117، انتشارات دار الهجره، قم، بیتا(هلک فی رجلان، محب غال و مبغض قال) .
[3] - حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، ج 16، ص 143، روایت 21194، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق.
[4] - همان، ج 16، ص 268-267، روایت 21533.
[5] - همان، ج 12، ص 48، روایت 15610.
[6] - همان، ج 16، ص 260، روایت 21512.
[7] - همان، ج 16، ص 261-260، روایت 21513.
[8] - توبه، 28.
[9] - توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 756 – 758.
[10] - توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 756، مسأله 2786، مسأله 2787، مسأله 2788 و مسأله 2789.
T
