شیعه نیوز:
پرسش
امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «أ لیس کل محبوب یحب خلوة حبیبه». منبع این حدیث کجا است و آیا سندش صحیح است؟
پاسخ اجمالی
این روایت در منابع مختلف روایی بیان شده است، و از نظر سند مشکلی ندارد؛[1] امام صادق( علیه السلام ) می‌فرماید: «کانَ فیما ناجَى اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مُوسَى بْنَ عِمْرانَ أَنْ قالَ لَهُ یا ابْنَ عمران کَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ یُحِبُّنی فَإِذا جَنَّهُ اللَّیْلُ نامَ عَنّی أَ لَیْسَ کُلُّ مُحِبٍّ یُحِبُ خَلْوَةَ حَبِیبِهِ ها أَنا ذا یا ابْنَ عمران مُطَّلِعٌ عَلَى أَحِبَّائی إِذا جَنَّهُمُ اللَّیْلُ حَوَّلْتُ أَبْصارَهُمْ مِنْ قُلُوبِهِمْ وَ مَثَّلْتُ عُقُوبَتی بَیْنَ أَعْیُنِهِمْ یُخاطِبونی عَنِ الْمُشاهَدَةِ وَ یُکَلِّمُونی عَنِ الْحُضورِ یا ابْنَ عمران هَبْ لی مِنْ قَلْبِکَ الْخُشوعَ وَ مِنْ بَدَنِکَ الْخُضوعَ وَ مِنْ عَیْنَیْکَ الدُّموعَ فی ظُلَمِ اللَّیْلِ وَ ادْعُنی فَإِنَّکَ تَجِدُنی قَرِیباً مُجِیباً».[2]
«خداوند در ضمن مناجاتی به حضرت موسی( علیه السلام ) فرمود: ای پسر عمران! آن‌که ادعای دوستی مرا داشته، ولی شب‌هنگام خوابیده و در سحرخیزی و مناجات نمی‌کوشد، دروغ‌گو است. آیا هر عاشقی مشتاق خلوت کردن با معشوق خود نیست؟! ای پسر عمران! اینک این منم که شب‌هنگام، عاشقانم را می‌شناسم و چشمان آنان را از دل‌هایشان در آورده و کیفرم را پیش چشمانشان پدیدار می‌کنم و چنان با من سخن می‌گویند که گویى مرا می‌بینند و چنان مرا مخاطب می‌سازند که گویى در حضورم هستند. ای پسر عمران! از قلبت شکستگى، از تنت افتادگى و از چشمانت اشک‌ها در تاریکى شب را به من هدیه بده و مرا بخوان که نزدیک و اجابت‌کننده‌ام خواهى یافت».
[1]. در سلسله سند این حدیث، این افراد قرار دارند: «شیخ فقیه أبو جعفر محمد بن علی بن حسین بن موسى بن بابویه قمی و پدر او، سعد بن عبدالله، محمد بن حسین بن أبی‌خطاب، محمد بن سنان، مفضّل بن عمر»؛ بیشتر آنها ثقه و جلیل‌القدر هستند، مگر محمد بن سنان و مفضل بن عمر که درباره این دو راوی اختلاف نظر هست؛ برخی ضعیف و برخی ثقه می‌دانند.
[2]. صدوق، محمد بن على، الامالی، ص 356 – 357، تهران، کتابچی، چاپ ششم، 1376ش.
آیات مرتبط
سوره البقرة (165) : وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ
سوره آل عمران (31) : قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ
سوره المائدة (54) : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
سوره الحجرات (7) : وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ ۚ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ
T