شیعه نیوز:
پرسش
می‌گویند کسی که هنگام نماز، سه بار حواسش پرت شود، نمازش رد شده و به صورتش زده می‌شود. چنانچه در نماز حضور قلب نداشته باشیم و برای سومین بار حواسمان پرت شد؛ اگر هنوز از زمان نماز نگذشته باشد، آیا می‌توانیم دوباره آن نماز را بخوانیم و اگر زمان نماز گذشته بود، آیا می‌توانیم جایگزین(قضای) آن نماز را بخوانیم تا نمازمان پذیرفته شود، یا این‌که چون نماز را درست و هر چند بی‌حضور قلب خوانده‌ایم، بازخوانی و تکرار همان نماز درست و جایز نیست؟
پاسخ اجمالی
نماز دارای آداب باطنی بسیاری است،[1] که یکی از آداب آن توجه دائمی به نماز است؛[2] اگر نمازگزار توجهی به خدا نداشته باشد، خداوند از او روی برمی‌گرداند؛ امام صادق( علیه السلام ) در این‌باره فرمود: «هنگامى که بنده به نماز می‌ایستد، خداوند به او رو می‌کند و همواره به او توجّه دارد تا آن‌که بنده سه بار به چیز دیگرى توجّه کند [و از خدا غافل شود]. پس از این سه بار بی‌توجهی است که خداوند از او روى می‌گرداند».[3]
ناگفته نماند؛ اگرچه این نماز شایسته اجر و پاداش نیست، اما با این وجود، قضای آن نیز واجب نخواهد بود؛[4] زیرا سخنی در این مورد در روایات وجود ندارد. راه جبران این کاستی‌ها در نماز، توجه بیشتر در نمازهای آینده و نیز خواندن نوافل(نمازهای مستحبی یومیه) است که از سوی معصومان( علیه السلام )، جبران‌کننده کوتاهی‌های موجود در نمازهای واجب اعلام شده است.[5]
[1]. «حضور قلب در نماز»، 2184.
[2]. «نماز و حضور قلب»، 231.
[3]. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، محدث، جلال الدین، ج 1، ص 81، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق.
[4]. بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 2، ص 207، قم، دفتر حضرت آیة الله بهجت، چاپ اول، 1428ق.
[5]. «ثواب نمازهای مستحبی روزانه»، 72753.
T