آیا امام صادق ( علیه السلام ) اساتیدی از اهل سنت داشته اند؟

شیعه نیوز:
پرسش
اینجانب در یکی از سایت های اهل سنّت که به تعریف و تمجید از امام جعفر صادق ( علیه السلام ) با عنوان «جعفر بن محمد» پرداخته بود، دیدم که در شرح حال ایشان از اساتیدی نام برده شده بود که ایشان از آنها در فقه و اصول استفاده کرده اند. لطفاً در مورد وثوق این ادعا بنده را روشن بفرمایید.
پاسخ اجمالی

1. چنین چیزی به کیفیّت مطرح شده صحیح نیست؛ زیرا ائمه معصومین ( علیه السلام ) تمام علوم را داشتند، [1] و نیازی به آموختن علومی مانند علم حدیث، از دیگران را نداشتند، بلکه برخی از اهل سنت به صورت مستقیم و غیر مستقیم از شاگردان آنان بودند؛ مانند ابوحنیفه و مالک بن انس. [2]
2. آنچه در گفته های اهل سنت آمده، فقط نقل حدیث است، نه این که آنان به امام صادق ( علیه السلام ) علم حدیث، فقه و اصول آموخته باشند، اما ائمه معصومین ( علیه السلام ) اگر می خواستند حدیثی را از پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل نمایند، برخی از مردم آن حدیث را وقتی می پذیرفتند که به واسطه یکی از تابعین و صحابه به پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) برسد، در حالی که نیازی به ذکر این سلسله سند نبود، ولی امامان ( علیه السلام ) به جهت مصالحی این گونه عمل می کردند و نقل حدیث امام معصوم ( علیه السلام ) از تابعین و صحابه دلیل بر این نیست که آنان، استاد امام معصوم ( علیه السلام ) بوده اند؛ مانند این که امام صادق ( علیه السلام ) در یک روایتی جریانی را درباره پدرشان، امام باقر ( علیه السلام ) نقل فرموده که در آن، امام باقر ( علیه السلام ) به واسطه جابر بن عبدالله از پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) حدیثی را نقل می فرماید که چنین است: «...امام باقر ( علیه السلام ) به مسند تعلیم نشسته بود و از طرف خدای - تبارک و تعالى - براى مردم حدیث مى‏ فرمود. مردم مدینه گفتند: ما با جرأت تر از این ندیدیم؛ چون آن حضرت دید چنین مى ‏گویند، از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) براى آنها حدیث را نقل می فرمود. دوباره مردم مدینه گفتند: ما هرگز دروغ گوتر از این ندیدیم، براى ما از کسى که او را ندیده حدیث مى‏ گوید. چون آن حضرت دید که این گونه درباره او حرف مى ‏زنند، از جابر بن عبد الله براى آنان بازگو فرمود و آنان او را تصدیق مى‏ کردند، با این که خود جابر نزد امام باقر ( علیه السلام ) مى ‏آمد و از او حدیث مى ‏آموخت». [3]
3. گفتنی است به عقیده شیعیان اگر ائمه معصومین ( علیه السلام ) حدیثی را از پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل فرموده اند، به واسطه پدرانشان از آن حضرت بوده و مورد پذیرش است؛ و نیازی به واسطه دیگری غیر از ائمه ( علیه السلام ) نیست.

این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.

[1] . ر.ک: نمایه های: «امام صادق و علم فیزیک»، سؤال 9123 (سایت: 9948) ؛ «منابع علم امام ( علیه السلام )»، سؤال 3024 (سایت: 3667) ؛ «امام علی ( علیه السلام ) و علم غیب»، سؤال 7474 (سایت: 8022) ؛ «علم غیب ائمه( علیه السلام )»، سؤال 2775 (سایت: 3259) .

[2] . در مجله «پاسدار اسلام»، آبان 1386 ، در شماره 311، اسامی شاگردان امام صادق ( علیه السلام ) از اهل سنت را با ذکر منابعی از خود آنان نقل کرده است. برای دسترسی به این مجله، به سایت پایگاه حوزه نت http://www.hawzah.net و پایگاه مجلات تخصّصی نور http://www.noormags.com مراجعه نمایید.

[3] . شیخ کلینی، الکافی، ج 1، ص 469 و 470، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.

T