به گزارش «شیعه نیوز»،یک کارشناس دینی گفت: امام کاظم (علیه السلام ) در سایه سیاست تقیه، ۲ کار مهم انجام داد و تشیع را از خطر فروپاشی تدریجی نجات داد. یکی گسترش تشکیلات «وکالت» و دیگری گماردن افراد نفوذی در تشکیلات سیاسی و حکومتی عباسیان بود.
راهکار کاربردی امام موسی کاظم (علیه السلام ) برای زندگی امروز/۲ کار ویژه امام برای حفظ شیعیان
به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، امام موسی کاظم (علیه السلام ) در سال ۱۲۸ هجری در «ابواء» منزلی بین مکه و مدینه متولد شد. امام صادق (علیه السلام ) این گونه بشارت ولادت نور دیده‌اش را به اصحاب داد که «خداوند به من پسری عنایت فرموده که بهترین مخلوقش است». امام کاظم (علیه السلام ) در سایه تربیت پدر بزرگوارشان دوران کودکی و نوجوانی را سپری کردند تا جایی که هوش و ذکاوت امام (علیه السلام ) در نوجوانی مشهود و آثار نبوغ از رفتار و کردار ایشان نمایان بود. صفاتی چون بزرگواری، بخشندگی، بردباری، گذشت و علم از رفتار و سکناتشان هویدا بود. حضرت (علیه السلام ) به مدت ۲۰ سال با پدرش امام صادق(علیه السلام ) زندگی کرد. به مناسبت سالروز ولادت هفتمین آسمان ولایت و امامت پای سخنان کارشناسان دینی درباره سیره باب الحوائج حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام ) نشستیم که در ادامه می‌آید:
حجت‌الاسلام فرحزاد: امام کاظم (علیه السلام ) مظهر سخاوت و خوش اخلاقی بودند/ گره از کار دوستان خدا باز کنیم
حجت‌الاسلام حبیب‌الله فرحزاد کارشناس دینی با اشاره به یک حدیث از امام موسی کاظم (علیه السلام ) گفت: امام کاظم (علیه السلام ) در کتاب «تحف العقول» می‌فرماید: «السَّخِی الْحَسَنُ الْخُلُقِ فِی کنَفِ اللَّهِ لَا یتَخَلَّى اللَّهُ عَنْهُ حَتَّى یُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیاً إِلَّا سَخِیاً وَ مَا زَالَ أَبِی یوصِینِی بِالسَّخَاءِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ حَتَّى مَضَى»؛ انسان با سخاوت، اهل جود و کرم و خوش‌اخلاق همیشه تحت کنف و حمایت و حفاظت خدای متعال است خداوند از او جدا نمی‌شود و او را رها نمی‌کند تا اینکه او را وارد بهشت کند.
وی با تأکید بر اینکه امام کاظم (علیه السلام ) مظهر سخاوت و خوش اخلاقی بودند، افزود: امیدواریم یک شعاعی از صفات اخلاق برجسته امام هفتم (علیه السلام ) در میان دوستان و شیعیانش باشد و با انفاق و سخاوت سعی کنیم از کار دوستان خدا گره‌گشایی کنیم که این والاترین عمل و مورد پسند خدای تعالی است.
این کارشناس دینی با اشاره به فعالیت یکی از یاران امام موسی کاظم (علیه السلام ) در دربار عباسیان بیان داشت: یکی از یاران خوب امام هفتم شخصیتی به نام «علی بن یقطین» وزیر دربار هارون‌الرشید بود که بارها می‌‌خواست استعفا بدهد، اما حضرت قبول نمی‌کرد و فرمود: کفاره اینکه تو در کنار ظلم هستی، با طاغوت زندگی می‌کنی و مشاور وزیر یک حکومت طاغوت هستی این است که هر چه می‌توانی گره‌گشایی کنی و کار مردم را راه بیندازی.
وی ادامه داد: بر اساس این روایت، اگر انسان عامل و کارگزار طاغوت‌ها و ظالمان شد، سعی کند در همان جا ظلم نکند و گره از کار مردم باز کند. هر چند که علی بن یقطین در حکومت طاغوت بود و گره‌گشایی می‌کرد. اما از بس که این شخصیت متواضع و مؤدب بود، حضرت کاظم (علیه السلام ) خطاب به وی فرمود: من در روز عرفه در سرزمین عرفات بیش از همه به یاد تو بودم و برای تو دعا می‌کردم.
حجت‌الاسلام احمد غلامعلی عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث درباره القاب و کنیه‌های امام کاظم (علیه السلام ) گفت: حضرت (علیه السلام ) مزین به القابی مانند: صابر، الوفی، امین، العالم، الکاظم و کنیه‌هایی مانند ابو ابراهیم، ابوالحسن الماضی و ابوالحسن الاول بود. این موضوع بیانگر جبر تقیه‌ای آن زمان بوده است که مردم نمی‌توانستند به راحتی از امام اسم ببرند.
حجت‌الاسلام غلامعلی: راهکاری کاربردی برای زندگی امروزی از سوی امام کاظم (علیه السلام )
وی با اشاره به سیره تربیتی امام کاظم (علیه السلام ) افزود: تربیت عقلانی که امام کاظم (علیه السلام ) داشتند برای دوران ما بسیار عالی و کاربردی است؛ یعنی با توجه به شبهات و انحرافاتی که در دوران حضرت (علیه السلام ) وجود داشت، امام (علیه السلام ) در برابر آن‌ها موضع‌گیری‌های بسیار زیبایی داشته‌اند.
عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث اظهار داشت: امام موسی بن جعفر (علیه السلام ) به فضل بن یونس فرمود: «ابلغ خیرا وقُل خیرا»؛ خیر برسان و خیر بگو، هم کار نیکو انجام بده و هم حرف نیکو بزن! سپس حضرت در ادامه فرمود: «و لاتکن إن معه» و این گونه نباشد که جزو حزب باد باشی و بگویی من هم مانند یکی از مردم، هر کس هر تصمیمی گرفت من هم همان تصمیم را خواهم گرفت.
وی ادامه داد: امام (علیه السلام ) با این سخن می‌خواهند به ما بگویند که باید از خود، اندیشه و فکر داشته و در انتخاب‌های خود بر اساس معیارهای عقلانی و دینی رفتار کنیم.
حجت‌الاسلام میرزایی: عمده روایات باقی مانده از امام کاظم (علیه السلام ) در باب مباحث اخلاقی و احکام اعتقادی است
حجت‌الاسلام علی‌اکبر میرزایی کارشناس دینی تریح کرد: یکی از بزرگترین و برجسته‌ترین مباحث در اندیشه‌های امام کاظم (علیه السلام ) این است که ایشان تلاش کردند تا انسانیت انسان را به او یادآوری کنند و بین انتخاب بلا و آسایش، بلا را نعمت بدانند و به دنبال راحت‌طلبی نباشند.
وی با بیان اینکه در زندگی امام کاظم (علیه السلام )، ۳ اصل امامت، ولایت و هدایتگری لحاظ شده است، افزود: هدایتگری نیز به ۲ صورت گروهی و فردی انجام می‌شود. به این معنا که در هدایتگری خصوصی افراد خاصی توسط ائمه پرورش پیدا می‌کنند و در کلاس‌های درس امامان حضور می‌یابند. برای نمونه در دوره امام کاظم (علیه السلام ) افرادی چون هشام بن حکم، علی بن یقطین و برخی از شاگردان امام صادق (علیه السلام ) جزو یاران خاص حضرت محسوب می‌شدند.
این کارشناس دینی ابراز داشت: عمده روایات باقی مانده از امام کاظم (علیه السلام ) در باب مباحث اخلاقی و احکام اعتقادی است. برای نمونه در کتاب «وسائل الشیعه» بسیاری از این روایات با عنوان عبدصالح یا ابوالحسن از القاب امام موسی کاظم (علیه السلام ) بیان شده است. همچنین در یکی از کتاب‌های شیخ صدوق که یک دوره خداشناسی را در بردارد، سلسله معارف اعتقادی امام موسی کاظم (علیه السلام ) بیان شده است.
خضری: ۲ کار مهم امام هفتم برای حفظ شیعیان/ امام کاظم (علیه السلام ) از گسترش اندیشه‌های افراطی جلوگیری کرد
سیداحمدرضا خضری استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت شیعیان در دوره امام موسی کاظم (علیه السلام ) خاطرنشان کرد: بعد از شهادت امام صادق (علیه السلام ) و در پی مشاجرات و گفت‌وگوهای مذهبی، عموم شیعیان و پیروان آن امام در اطراف امام موسی (علیه السلام ) اجتماع کرده و با ایشان به عنوان امام هفتم شیعیان بیعت کردند. در این میان بیعت کسانی چون علی بن یقطین، هشام بن الحکم و مومن الطاق از اهمیت بسزایی برخوردار بود و تردید و تزلزل را از پیروان مردد دور می‌کرد.
وی افزود: در همین حال به سبب بروز اختلاف در صفوف شیعیان از یک سو و احتمال وقوع جنبش‌های شیعی از دیگر سو خلفای عباسی که علویان را رقیب خود می‌دانستند؛ فعالیت‌ها و ارتباطات رهبران علوی به ویژه امام موسی کاظم (علیه السلام ) را در این دوره زیر نظر گرفته و به دنبال هر اقدام مشکوکی وی را بازداشت و بازجویی می‌کردند.
خضری بیان داشت: امام کاظم (علیه السلام ) به پیروی از سنت امامان شیعه از زمان فاجعه کربلا تا آن روز از دخالت آشکار در جنبش‌های سیاسی و تحرکات نظامی دوری جسته و به تعلیم و تعلم شاگردان روی آورد. این امام همام بیشترین فعالیت آشکار خود را صرف برپا کردن مجالس و محافل درسی کرد و مسند علمی پدر را با همان شور و شوق دنبال کرد. امام (علیه السلام ) نظریه نوپای امامت را که توسط پدرانش پایه‌گذاری شده بود، برای شاگردان و پیروانش تبیین و تفسیر می‌کرد و از گسترش اندیشه‌های افراطی و تندروانه غالیان و بدعت‌گذاران، جلوگیری می‌کرد.
وی با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی امام هفتم (علیه السلام ) ادامه داد: امام در کنار این فعالیت‌های علمی و مذهبی و در سایه سیاست تقیه، ۲ کار مهم دیگر انجام داد و تشیع را از خطر پراکندگی و فروپاشی تدریجی و فرسایشی نجات داد. نخست؛ گسترش تشکیلات «وکالت» و دیگر گماردن افراد نفوذی در تشکیلات سیاسی و حکومتی عباسیان بود. در واقع گسترش تشکیلات وکالت و افزایش تعداد وکیلان موجب می‌شد تا ارتباط افراد و گروه‌های شیعی با یکدیگر و امام به صورتی شبکه‌ای محفوظ بماند.
این استاد دانشگاه بیان داشت: گزارش‌هایی که در منابع تاریخی درباره افزایش چشم‌گیر وجوهات شرعی و اموالی که نمایندگان و وکلای امام از شهرهای مختلف ایران، عراق، حجاز و مصر جمع آوری کرده‌اند، شاهد این سخن است. همچنین گماردن افراد با نفوذ و تأثیرگذاری چون علی بن یقطین در مناصب کلیدی دستگاه خلافت عبّاسی موجب می‌شد تا امام به موقع از خطراتی که شیعیان را تهدید می‌کرد، آگاهی یافته و آن‌ها را از خطر برهاند و گاهی با دخالت غیر مستقیم در تصمیم سازی‌های حاکمیت، فشارهای آن‌ها بر شیعیان را کاهش دهد.
