شیعه نیوز:
پرسش
با سلام؛ حضرت فاطمه زهراء( سلام الله علیها ) مهریه خود را شفاعت امت رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم ) بیان فرمودند. از طرفی پیامبر وقتی به معراج رفتند از افراد درون دوزخ و مشکلات حجاب و مسائل اخلاقی که در این زمانه هم با آن مواجه بودند دیدن کردند و از این بابت حتی تا مدتها هم خنده بر لبان حضرت ننشست به دلیل علاقه‌مندی و محبت به امت خود! شفاعتی که حضرت فاطمه و ائمه فرمودند شامل چه کسانی می‌شود؟! آیا حقی که خداوند به ائمه اعطا کرده که هر کس در دوران حیات خود خطاهایی انجام دهد و از خداوند درخواست عفو ننماید یا بنماید و در برزخ عذاب شود، بعد مورد شفاعت ائمه قرار می‌گیرد؟! والله اعلم در کل شفاعت حضرات معصومین شامل چه کسانی است که متفاوت با دشمنان باشند که ظلم نمودند هم به خود هم به دوستان گنه‌کار خداوند!؟ وقتی پای شفاعت پیش میآید مهر و محبت افراد نسبت به هم بیشتر و امید به زندگی بالاتر می‌رود. دنیا طوری شده که برخلاف میل ظاهری اعمالی انجام می‌گیرد که عقل و نیت آن‌را مخالف دین می‌بیند ولی چاره‌ای نیست جز صبر و امید به منجی تا زنده هستیم.
پاسخ اجمالی
مهر یا صداق، هدیه‌ای است از جانب مرد به زن تا علاقه و صداقت خود را نسبت به زن نشان دهد که تاریخچه آن نیز به ازدواج حضرت آدم با حضرت حوا بر می‌‌گردد که خداوند از آدم خواست برای حوا مهری قرار دهد و آن مهر را نیز آموزش احکام دین از سوی آدم به حوا قرار داد.[1]
برای حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) نیز همانند دیگر زنان، مهری از جانب همسرش حضرت علی( علیه السلام ) در نظر گرفته شد. اما عظمت و بزرگواری این بانو سبب شد خداوند متعال نیز برای ایشان مهری قرار دهد و خود عهده‌دار پرداختش شود تا علاقه و محبت خود را نسبت به این یگانه دردانه عالم هستی به اهل عالم بفهماند. از این رو یک پنجم یا یک چهارم دنیا و یک سوم از بهشت را مهر و صداق ایشان قرار داده است.[2]
امام باقر( علیه السلام ) می‌فرماید: «خداوند در زمین، چهار رود را که عبارت‌اند از: رود فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ، مهریه حضرت فاطمه ( سلام الله علیها ) قرار داده است».[3]
در روایت دیگری ابوبصیر از امام صادق( علیه السلام ) نقل می‌‌کند: «مهر حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) بهشت و جهنم قرار داده شده است، آن حضرت دوستانش را وارد بهشت و دشمنانش را وارد جهنم می‌‌کند».[4]
با توجه به این روایت، به دست میآید یکی از چیزهایی که از سوی خداوند متعال، مهر آن حضرت قرار داده شد، اعطای مقام شفاعت به آن حضرت برای دوستانش است و حضرت زهرا، دشمنانش را شفاعت نخواهد کرد.
ممکن است این مسئله به ذهن خطور کند که شفاعت کردن در قیامت منحصر به حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) نیست، بلکه افراد زیاد دیگری هستند که به عنوان شفیعان معرفی شده‌اند، ممکن است یکی از آنان از روی ترحم و دلسوزی یا حتی خویشاوندی با برخی از دشمنان اهل بیت، آنان را شفاعت نمایند.
در پاسخ به این تفکر استناد می‌کنیم به آیه «... لایَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضى وَ هُمْ مِنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ»؛[5] و آنها جز براى کسى که خدا راضى(به شفاعت براى او) است شفاعت نمىکنند و از ترس او بیم‌ناکند.
بنابراین شفاعت کنندگان تنها افرادی را می‌‌توانند شفاعت کنند که شفاعتشان مورد رضایت پروردگار باشد و این‌‌گونه نیست که اگر کسی مقام شفاعت داشت بتواند به دلخواه خود هر کسی را خواست شفاعت کند، حتی اگر آن شخص، یزید بن معاویه یا عمرو عاص و... باشد. بلکه باید رضایت پروردگار نیز به شفاعت آن شخص تعلق گرفته باشد و روشن است رضایت پروردگار به ظلم کنندگان به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و اهل بیت( علیه السلام ) پاکش تعلق نخواهد گرفت، بویژه به آنانی که حتی پس از ظلم خود اظهار ندامت و پشیمانی نیز نکردند، بلکه تا آخر عمرشان بر لجاجت و دشمنی خویش ادامه دادند.
[1]. حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 20، ص 13، مؤسسة آل البیت( علیه السلام )، قم، چاپ اول، 1409 ق.
[2]. مجلسى، محمد باقر، زندگانى حضرت زهرا علیها السلام(ترجمه جلد 43 بحار الأنوار)، مترجم، روحانى علی آبادی، محمد، ص 472، انتشارات مهام، تهران، چاپ اول، 1379ش.
[3]. همان.
[4]. همان.
[5]. انبیا، 28
T