دعای مشلول چیست و چه برکاتی دارد؟ آیا باید به تعداد معین و با وضو خوانده ‌شود تا اثربخش باشد؟ دلیل هفت بار تکرار پیاپی کلمه «بِهِ» در آن چیست؟

شیعه نیوز:
پرسش
تعداد هفت بار کلمه «به» در دعای مشلول به چه معنا است؟ آیا این دعا در روایات ختم به تعداد خاصی دارد؟ و آیا با توجه به این‌که گفته شده با وضو خوانده شود، آیا این امر وجوب دارد؟
پاسخ اجمالی

در برخی کتاب‌های دعا، از مناجاتی با نام «دعای مشلول» یاد شده است.

برای این دعا سندی ذکر نشده است، اما همین‌که در برخی کتب قابل استناد بدان اشاره شده، و از آن جهت که محتوای آن قابل پذیرش است، می‌توان با قصد قربت و رجا آن‌را خواند.

در این گزارش‌ها آمده است که امام حسین( علیه السلام ) در مورد دعای یاد شده فرمود: «من با پدرم(امام علی (علیه السلام ) در شب تاریکی در حال طواف خانه خدا بودیم که ناگهان ناله جانسوزی به گوشمان رسید. شخصی رو به درگاه خدا آورده و با سوز و گداز خاصی گریه می‌کرد. بعد از آنکه او را نزد پدر آوردم، علت گریه خود را گرفتار شدن به کیفر نافرمانی پدرش معرفی کرد و گفت: من جوانی بی‌بند و بار بودم و از خدا واهمه نداشتم. پدر پیر مهربانی داشتم که هر چه نصیحتم می‌کرد، نه تنها توجهی ننموده، بلکه گاهی او را دشنام داده و کتک می‌زدم. روزی مقداری پول از جایی برداشتم تا خرج کنم، اما پدرم مانع شد. من هم او را محکم به زمین زدم به طوری که از شدت درد نتوانست از زمین بلند شود. در آن لحظه سوگند خورد که به خانه خدا رفته و نفرینم خواهد کرد؛ اما من پول‌ها را برداشته و به دنبال کارهای خود رفتم. به خدا قسم! هنوز نفرینش به پایان نرسیده بود که بدبختی بزرگی به سراغم آمد و یک طرف بدنم فلج شد. پس از این قضیه از رفتار خود سخت پشیمان شدم و از پدر عذرخواهی کردم، ولی او نپذیرفت. سه سال با این وضع زندگی کردم تا این‌که سال سوم موسم حج از پدرم درخواست کردم به خانه خدا مشرف شده، در آن مکان که مرا نفرین کرد، برای من دعای خیر نماید. پدرم هم پذیرفت، اما در بین راه، شتر پدرم رمید و او را به زمین انداخت و از دنیا رفت. بدن او را در همان مکان دفن کردم و خودم تنها آمدم. می‌دانم این بدبختی و بی‌چارگی به دلیل نفرین و نارضایتی پدرم است.

امام علی( علیه السلام ) به آن جوان فرمود: «دعایی که رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) به من آموخت را به تو می‌آموزم که هر کسی آن دعا را که (اسم اعظم) الهی در آن است بخواند، خداوند دعاهایش را مستجاب می‌کند و بی‌چارگی، غم، درد، مرض، فقر و تنگ‌دستی از زندگی او برطرف می‌گردد، قرض او داده می‌شود، چشم زخم از او بر می‌گردد، گناهان او آمرزیده می‏شود، عیب‏های او پوشیده می‏شود، از ترس هر شیطانی سرکش و هر ظالمی ایمن می‏گردد، و اگر این دعا را انسان مؤمنی بر کوه بخواند، آن کوه از جای خود کنده می‏شود، و اگر بر مرده‏ای بخواند، خدا او را زنده می‏گرداند، و اگر بر آب بخواند، بر روی آن راه می‏رود به شرط آن‌که تکبّر در وجودش راه نیابد. امام حسین( علیه السلام ) فرمود: خوشحالی من از آگاهی به فایده‌های این دعا بیش از خوشحالی آن جوان به برطرف شدن اندوهش بود. آن دعا این است:

«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِاسْمِک‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکرَامِ یا حَی یا قَیومُ یا حَی لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ یا مَنْ لَا یعْلَمُ مَا هُوَ وَ لَا کیفَ هُوَ وَ لَا أَینَ هُوَ وَ لَا حَیثُ هُوَ إِلَّا هُوَ یا ذَا الْمُلْک وَ الْمَلَکوتِ یا ذَا الْعِزَّةِ وَ الْجَبَرُوتِ یا مَلِک یا قُدُّوسُ یا سَلَامُ یا مُؤْمِنُ یا مُهَیمِنُ یا عَزِیزُ یا جَبَّارُ یا مُتَکبِّرُ یا خَالِقُ یا بَارِئُ یا مُصَوِّرُ یا مُفِیدُ یا وَدُودُ یا بَعِیدُ یا قَرِیبُ یا مُجِیبُ یا رَقِیبُ یا حَسِیبُ یا بَدِیعُ یا رَفِیعُ ...».[1]

در بخشی از این دعا آمده است: «أَسْأَلُک بِکلِّ مَسْأَلَةٍ سَأَلَ بِهَا أَحَدٌ مِمَّنْ رَضِیتَ عَنْهُ فَحَتَمْتَ‏ لَهُ‏ عَلَی‏ الْإِجَابَةِ یا اللَّهُ یا اللَّهُ یا اللَّهُ یا رَحْمَانُ یا رَحِیمُ یا رَحْمَانُ یا رَحِیمُ یا رَحْمَانُ یا رَحِیمُ یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکرَامِ بِهِ بِهِ بِهِ بِهِ بِهِ بِهِ بِهِ أَسْأَلُک ...».[2] مرجع ضمیر «به» که هفت مرتبه تکرار شده است، همان کلمه «کلّ» در عبارت «کلِّ مَسْأَلَةٍ سَأَلَ بِهَا أَحَدٌ مِمَّنْ رَضِیتَ عَنْه» است و به نوعی تآکید بر اشاره به دعاهای مستجاب شده اولیای خدا دارد.

آنچه که مهم است این است که در این روایت، دلالت بر ختم و خواندن این دعا به تعداد خاص نشده، مگر آن‌که توصیه برخی بزرگان باشد.[3] هم‌چنین برای خواندن آن وضو واجب نیست، اما مطمئناً افضل است، چنانچه قرآن نیز بهتر است با وضو خوانده شود.[4]

در نهایت، مستجاب شدن هر دعایی منوط به شرایطی است که باید رعایت شود[5] و خواص یاد شده در این روایت تنها بدان معنا است که این دعا از چنین ظرفیتی برخوردار است، نه آن‌که هر فردی بتواند با استفاده از آن به قبرستان رفته و آشنایانش را زنده کند.

[1]. ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، محقق، مصحح، کرمانی، ابوطالب، محرر، محمد حسن، ص 151 – 157، قم، دار الذخائر، چاپ اول، 1411ق.

[2]. همان، ص 156.

[3]. «تکرار عبارات زیارات و دعاها»، 48312؛ «مقدار تکرار «یا الله» در دعا»، 81032.

[4]. «لمس خطوط قرآن بدون وضو»، 3635؛ «دلیل حرمت دست زدن بدون وضو به قرآن»، 49402.

[5]. «دعا و اجابت»، 1506؛ نمایه 2145 (سایت: 2269)، شرایط و راههای استجابت دعا؛ نمایه 197 (سایت: 983)، شرایط استجابت حتمی دعا.

T