در فرازهایی از برخی دعاها، ائمه( علیه السلام ) به معرفی خود پرداخته‌اند که به عنوان نمونه، «ما خاندان پیامبریم». آیا ما باید آن فرازهایی که مصداق آن نیستیم را نیز بخوانیم؟

شیعه نیوز:
پرسش
در مفاتیح الجنان، دعایی است که گفته شده آخرین دعای امام حسین( علیه السلام ) در روز عاشورا است. در بخشی از این دعا آمده است: «...و نحن عترة نبیک...». آیا خواندن این دعا از سوی ما اشکال دارد؟ لطفاً در این باره که چگونه ممکن است ما از زبان یک معصوم دعا کنیم توضیح بفرمایید؟
پاسخ اجمالی

دعاهای صادر شده از معصومان( علیه السلام ) علاوه بر آن‌که مناجات آن‌حضرات( علیه السلام ) با خداوند متعال است، جنبۀ آموزشی داشته و برای استفادۀ پیروان آنها است؛ لذا پیروان آن‌حضرات( علیه السلام ) می‌توانند از این دعاها کمک بگیرند. البته برخی از سخنان و مناجات‌های وارده از ائمه( علیه السلام ) در معرفی خودشان است، اما پیروانشان می‌توانند به نیابت از آن‌حضرات( علیه السلام ) و یا شناخت مقام و جایگاه آنان در خلقت،[1] و سپس معرفی آنان به دیگران آن‌را قرائت نمایند.

به عنوان نمونه، دعای امام حسین( علیه السلام ) که خواندن آن در روز سوم ماه شعبان سفارش شده است، از قسم دوم است؛ چراکه امام( علیه السلام ) در این دعا به خدای متعال عرض می‌کند: «...احْکمْ بَینَنَا وَ بَینَ قَوْمِنَا فَإِنَّهُمْ غَرُّونَا وَ خَدَعُونَا وَ خَذَلُونَا وَ غَدَرُوا بِنَا وَ قَتَلُونَا وَ نَحْنُ عِتْرَةُ نَبِیک وَ وُلْدُ حَبِیبِک مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ...»؛[2] خدایا بین ما و بین قوم ما حکم کن؛ زیرا ایشان ما را فریفتند و به ما نیرنگ زدند و دست از یارى ما کشیدند و با ما بی‌وفایى کرده، ما را کشتند با این‌که ما عترت پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) تو هستیم.

اگرچه ما مصداق این فرازهای دعا نیستیم و معنا ندارد که به خدا عرضه کنیم که قوم ما، پیمان‌شکنی کرده، ما را فریفتند و ...، اما باید توجه داشت که در خواندن این فرازها از دعا در حقیقت نوعی مقتل‌خوانی می‌کنیم و به عبارتی برای اقامه مصیبت بر امام حسین( علیه السلام ) فرازهایی از دعای حضرتشان را بازخوانی می‌کنیم، چنانچه دیگر سخنان حضرتشان در روز عاشورا را نیز هنگام روضه‌خوانی نقل می‌کنیم.[3]

از این‌رو، خواندن چنین فرازهایی با نیت بازخوانی دعای اهل‌بیت( علیه السلام ) اشکال و ایرادی نداشته و دروغ به شمار نمی‌آید.

[1].«جایگاه امام در خلقت»، 11011؛ «جایگاه امامت در آیه «و اعتصموا بحبل الله جمیعا»، 81228.

[2]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج 2، ص 827، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، چاپ اول، 1411ق.

[3]. «سخنان امام حسین( علیه السلام ) در شب عاشورا خطاب به یاران»، 11465؛ «واسطه قرار دادن ائمه( علیه السلام ) در دعا»، 16512؛ «ترک اولی از معصوم»، 7880.

T