آمريکا بهاي حمايتش از خاندان سعودي را مي پردازد

به گزارش «شیعه نیوز»، این روزنامه در شماره امروز خود در اینترنت در مقاله ای به قلم پاتریک کاکبرن نوشت: باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در نخستین دیدارش از عربستان سعودی در پنج سال گذشته برای ترمیم روابط خود با ملک عبدالله پادشاه این کشور به ریاض سفر کرد. روابط دو کشور به سبب خشم سعودی ها از مذاکرات آمریکا با ایران درباره برنامه هسته ای این کشور و خودداری اوباما از وارد شدن به جنگ در سوریه برای سرنگونی بشار اسد رئیس جمهور این کشور در سال گذشته دچار تنش شده بود. آمریکا نیز به نوبه خود از حمایت آشکار و علنی عربستان سعودی از جنبش های القاعده ای در سوریه و مناطق دیگر جهان ناخرسند است.

روابط آمریکا-عربستان از این لحاظ ویژه است که این روابط میان یک نظام سلطنتی ارتجاعی دین سالار -- عربستان تنها کشور جهان است که زنان در آن حق رانندگی ندارند -- و یک نظام جمهوری برقرار است که خود را بزرگترین حامی دموکراسی سکولار در جهان می داند. این ارتباط چنان محکم است که حوادث یازده سپتامبر تاثیر چندانی بر آن نداشت، هرچند که القاعده و ربایندگان هواپیماها مناسبات آشکاری با عربستان سعودی داشتند.

سعودی ها می خواهند آمریکا را متقاعد کنند که برای سرنگونی اسد در سوریه بیشتر تلاش کند. شاهزاده سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان هفته گذشته در اتحادیه عرب در کویت گفت:« جامعه بین المللی به مقاومت مشروع سوری خیانت و آن را به طعمه ای آسان برای نیروهای مستبد تبدیل کرده است.» این حرف از زبان حاکم بالقوه کشوری که در آن هرگونه ابراز نارضایتی سرکوب می شود و تعداد زندانیان سیاسی در آن ممکن است به 30 هزار نفر برسد کمی زیادی است. یک انتقاد کوچک سعودی ها در توییتر کافی است که نیروهای امنیتی به سراغش بروند.

ملک عبدالله سوم فوریه حکمی را صادر کرد که بر اساس آن جهادی های سعودی در خارج در صورت بازگشت به کشور ممکن است به 20 سال حبس محکوم شوند. این حکم برای بستن کانال عضو گیری سعودی های داوطلب جنگ در سوریه بود که در حال حاضر تعداد آنها 2500 نفر برآورد می شود. سعودی ها پیشتر می توانستند به سادگی به سوریه بروند و این نشان می داد که دولت چشم خود را به روی آنها بسته است. اما دولت اکنون می گوید اگر آنها به کشور بازگردند زندانی خواهند شد.

این چرخش 360 درجه ای ممکن است جواب ندهد: جنگ در سوریه حامیان زیادی در عربستان دارد؛ وهابیسم، گونه ای خشکه مقدس و ناروادار از اسلام، ایدئولوژی دولت سعودی است که بر اساس آن شیعیان و صوفی ها بدعت گذارانی هستند که تفاوت چندانی با مسیحیان و یهودیان ندارند. دولت عربستان که از دیرباز دشمنی سختی با ایران و شیعیان داشته است شاید به سادگی نتواند سعودی هایی را که برای جنگ با آنها به سوریه می روند مجرم معرفی کند و مجازات کند.

مجرم معرفی کردن جهادی ها تا حدودی برای این طراحی شده است تا آمریکایی ها را متقاعد کنند که عربستان جبهه النصره و دولت اسلامی عراق و شام (داعش) را که هر دو از گروههای القاعده ای هستند برای تصرف شمال سوریه و غرب عراق تشویق نمی کند. برعکس، سعودی ها می گویند می خواهند از یک نیروی نظامی سوم در سوریه حمایت کنند که هم با بشار اسد و هم با نیروهای جهادی ضد اسد مبارزه خواهد کرد.

با توجه به اینکه ارتش سوریه در اطراف دمشق، حمص و حلب موضع تهاجمی به خود گرفته است، هر «نیروی سوم» تحت حمایت سعودی ها و آمریکایی ها که از اردن عملیات می کند تا آینده قابل پیش بینی تاثیر تعیین کننده ای در جبهه جنگ نخواهد داشت. اگر آمریکایی ها این طرح را پیگیری کنند، در واقع عملا می خواهند بگویند که برعکس اظهار نظرهای ریاکارانه در واشنگتن و ریاض درباره تلاش برای پایان دادن به رنج و مرارت مردم سوریه، آنها آمادگی یک جنگ نیابتی طولانی در سوریه را ندارند.

نظام آمریکا نیز به نوبه خود هرگز نپذیرفته است که وقتی از شورشیان ضد اسد در سوریه حمایت می کرد، به صورت خودکار عراق را بی ثبات می کرد. این بی ثباتی گاهی اوقات به خروج نظامیان آمریکایی از عراق ربط داده می شود ، اما گریزی از این نبود که قیام اکثریت سنی در سوریه به اقلیت سنی در همسایگی این کشور در عراق انرژی و تحرک خواهد بخشید و آنها را به افراطی گری سوق خواهد داد. سه سال پس از شروع تظاهرات در سوریه کل دره فرات تا جرابلس در مرز سوریه با ترکیه، در دستان داعش و جبهه النصره افتاده است. هفته گذشته جنگجویان جبهه النصره برای نخستین بار راه خود را به سوی سواحل مدیترانه در شمال لاذقیه باز کردند.

یکی از مشکلات دولت سعودی این است که همیشه از جهادی ها به عنوان بازویی برای تحقق سیاست خارجی خود استفاده کرده و معتقد بوده است که می تواند مسئولیت اقدامات آنها را از دوش خود بردارد. کمک کنندگان خصوصی و موعظه گران جهادی اجازه داشتند بدون مانعی فعالیت کنند. اما مشکل این رویکرد مسئولیت ناپذیری این است که جنگجویان جهادی در افغانستان، پاکستان، ‌سوریه و عراق به طور کامل تحت کنترل دولت سعودی نبودند. آنهایی که امروز در سوریه و عراق می جنگند از اینکه ببینند ریاض تصمیم گرفته است آنها را به صورت ناگهانی از خود براند ناراحت خواهند شد.

در ماههای اخیر پایگاههای اینترنتی و پیام های نیروهای جهادی در توییتر حمله به خاندان سلطنتی سعودی را شروع کرده اند و در یکی از آنها تصویری از ملک عبدالله دیده می شود که در حال اعطای مدال به جرج دبلیو بوش است و روی آن نوشته شده است«مدال حمله به دو کشور اسلامی». در یکی از تصاویر دیگر کامیون هایی پر از مردان مسلح دیده می شوند که روی آن نوشته شده است آنها به سوی شمال عربستان سعودی می روند.

دولت سعودی نشانه های اضطراب را بروز داده است. این دولت از یک موج ضدانقلابی در سرتاسر خاورمیانه حمایت کرده است که در بسیاری از جاها موفقیت آمیز بوده است. تظاهر کنندگان دموکراتیک در بحرین با حمایت نظامیان عربستان در سال 2011 سرکوب شدند. عربستان در سوریه طوری عمل کرده است که مخالفت سیاسی با دمشق تحت نفوذ اسلامگرایان و یک جریان تحت حمایت مالی و رهبری ریاض باشد.

اما خاندان حاکم سعودی با این خط مشی، دشمنان زیادی درست کرده است. این طیف شامل اخوان المسلمین در خلیج فارس نیز می شود که به رغم پیروی از یک خط مشی مسالمت آمیز به عنوان «تروریست» هدف قرار گرفته اند. در سوریه جهادی هایی هستند که احساس می کنند برخی ابتدا آنها را تشویق می کردند و حالا به آنها خیانت کرده اند. لیبرال های سعودی، که از اجرای قوانین ضد تروریستی جدید در خصوص جنگجویان جهادی حمایت می کنند، می دانند که توییت های بی ضرر در اینترنت ممکن است آنها را به زندان بیندازد و یک ناشر نسبتا ترقی خواه این ماه در نمایشگاه بین المللی کتاب در ریاض شاهد یورش پلیس مذهبی به غرفه خود بود.

مقامات آمریکایی، انگلیسی و کشورهای خارجی دیگر که به عربستان سفر می کنند معمولا با احترامی متملقانه از میزبانان خود یاد می کنند و می پندارند این کار در راستای منافع ملی آنهاست. در خصوص اوباما، پای قراردادهای تسلیحاتی 87 میلیارد دلاری، شامل قرارداد 29 میلیارد دلاری فروش هواپیماهای اف-15 و قرارداد 31 میلیارد دلاری فروش بالگرد، در میان است.

اما سفر اوباما به عربستان موجب شکل گیری ائتلافی نامتعارف میان جمهوریخواهان محافظه کار مسیحی و دموکرات های لیبرال کنگره شده است که 52 نفر از آنها در نامه ای خطاب به اوباما از وی خواسته بودند در دیدارش با ملک عبدالله و دیگر مقامات عربستان این مطلب را مطرح کند که «مقامات عربستان سعودی تقریبا همه فعالان مستقل برجسته حقوق بشر در این کشور را در معرض آزار و اذیت و ارعاب و حبس قرار داده است.»

در این نامه از محمد القحطانی و عبدالله الحمید یاد شده است که دوران حبس طولانی خود را به جرم تاسیس یک سازمان محلی مدافع حقوق بشر سپری می کنند. این نامه چنین پایان می یابد که «دولت عربستان سعودی باید به ممنوعیت تجعمات عمومی پایان دهد و محدودیت های رسانه های اجتماعی را لغو کند و شکنجه را متوقف سازد و قوانین به اصطلاح ضد تروریستی را که عملا هرگونه نارضایتی مسالمت آمیز را نیز اقدامی مجرمانه می داند اصلاح کند.»

خاندان سلطنتی سعودی قیام های سال 2011 را بدون طغیان داخلی پشت سر گذاشت. این خاندان از آن پس راهی طولانی را برای احیای موقعیت کنونی و دیرینه رژیم های خودکامه در خاورمیانه طی کرده است اما این پادشاهی خودش روز به روز بیشتر دچار تفرقه و بی ثباتی می شود.

منبع: واحد مرکزی خبر

انتهای پیام/ ح . ا