شیعه نیوز | خونریزی لثه یک بیماری رایج دندانی است که در آن لثه‌ها متورم، تحریک شده و مستعد خونریزی می‌شوند. این وضعیت ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله بهداشت نامناسب دهان، بیماری لثه (بیماری پریودنتال)، تغییرات هورمونی، کمبود ویتامین یا استفاده از برخی داروها رخ دهد.
به گزارش «شیعه نیوز»، هنگامی که پلاک در امتداد خط لثه جمع می‌شود، منجر به تحریک و التهاب شده و باعث خونریزی لثه در حین مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یا سایر موارد می‌شود.
درک علل، روش‌های پیشگیری و گزینه‌های درمانی خونریزی لثه برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از مشکلات جدی‌تر دندان ضروری است.
علائم خونریزی لثه
قبل از اینکه علت خونریزی لثه را مورد بررسی قرار دهیم، ابتدا بیایید در مورد علائم این مشکل صحبت کنیم. نشانه‌های خونریزی لثه عبارتند از:
خونریزی در حین مسواک زدن: لثه‌ها ممکن است هنگام مسواک زدن، حتی با فشار ملایم خونریزی کنند.
خونریزی بعد از نخ دندان: افزایش خونریزی هنگام استفاده از نخ دندان یا مسواک بین دندانی رخ می‌دهد.
لثه‌های متورم: بافت لثه متورم یا ملتهب به نظر می‌رسد و اغلب در لمس حساس و دردناک است.
لثه‌های قرمز یا تیره: لثه‌ها ممکن است در مقایسه با رنگ صورتی معمولشان قرمز، بنفش یا تغییر رنگ به نظر برسند.
بوی بد دهان (هالیتوزیس) : بوی بد دهان دائمی وجود دارد که با رعایت بهداشت منظم دهان بهبود نمی‌یابد.
عقب رفتگی لثه: ممکن است خط لثه شروع به عقب رفتن کند و بیشتر ریشه دندان را نمایان کند.
درد و حساسیت: لثه‌ها ممکن است دردناک باشند یا به غذاهای گرم، سرد یا اسیدی حساس‌تر باشند.
حساسیت: لثه‌ها هنگام غذا خوردن، مسواک زدن یا اعمال فشار احساس درد یا حساسیت می‌کنند.
تغییرات در بایت: برخی از افراد ممکن است متوجه تغییراتی در نحوه قرار گرفتن دندان هایشان با هم شوند.
چرک در اطراف لثه: در موارد شدید، چرک ممکن است در اطراف لثه جمع شده و باعث عفونت شود.
علت خونریزی لثه چیست؟
خونریزی لثه ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
التهاب لثه (ژنژیویت)
ژنژیویت یک شکل شایع از بیماری لثه است که منجر به التهاب لثه‌ها می‌شود. این مشکل معمولاً از تجمع پلاک، یک لایه چسبنده از باکتری روی دندان‌ها ایجاد می‌شود که لثه‌ها را تحریک و ملتهب می‌کند. بهداشت نامناسب دهان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ناکافی و بی‌توجهی به معاینات منظم دندانپزشکی به التهاب لثه کمک می‌کند. علائم ممکن است شامل وجود قرمزی و تورم در لثه‌ها باشد که به راحتی در حین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی می‌کنند. در صورت عدم درمان، ژنژیویت می‌تواند به بیماری پریودنتال شدیدتر تبدیل شده و باعث آسیب به بافت‌های اطراف و استخوان‌های حامی دندان‌ها شود.
بیماری پریودنتیت
این مشکل ممکن است ناشی از بیماری پریودنتیت باشد. پریودنتیت یک نوع پیشرفته‌تر و شدیدتر از بیماری لثه نسبت به ژنژیویت است. زمانی رخ می‌دهد که التهاب به ساختارهای عمیق‌تری مانند رباط پریودنتال و استخوان آلوئولار برسد. با گسترش باکتری ها، پاکت‌هایی بین دندان‌ها و لثه‌ها ایجاد می‌شود که منجر به از بین رفتن استخوان حمایت کننده و بافت همبند می‌شود. پریودنتیت می‌تواند منجر به تحلیل رفتن شدید لثه، از دست دادن دندان و مشکلات سلامت سیستمیک از جمله بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت شود. مراقبت منظم دندانپزشکی و بهداشت موثر دهان در منزل برای مدیریت و پیشگیری از این وضعیت ضروری است.
بهداشت نامناسب دهان و دندان
بهداشت نامناسب دهان و دندان یکی از دلایل اصلی خونریزی لثه است. بی‌توجهی به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه باعث تجمع پلاک و جرم در امتداد خط لثه می‌شود و باعث تحریک و التهاب می‌شود. هنگامی که پلاک‌ها برداشته نمی‌شوند، سفت خواهند شد و تبدیل به تارتار می‌شوند که با مسواک زدن منظم تمیز از بین نمی‌روند. این تجمع پلاک‌ها می‌تواند منجر به عفونت در لثه و در نتیجه خونریزی و ناراحتی شود.
رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و مراجعه به دندانپزشکی برای جلوگیری از خونریزی لثه و سایر مشکلات سلامت دهان ضروری است.
تغییرات هورمونی
این مشکل ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی باشد. تغییرات هورمونی می‌توانند به طور قابل توجهی بر سلامت لثه تأثیر بگذارند و لثه‌ها را مستعد تحریک و خونریزی کنند. در دوران بلوغ، بارداری، قاعدگی و یائسگی، نوسانات هورمونی باعث افزایش حساسیت به پلاک و باکتری شده و التهاب لثه را تشدید می‌کند.
به عنوان مثال، تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث افزایش جریان خون در لثه‌ها می‌شود که منجر به تورم و خونریزی لثه‌ها می‌شود. مراقبت مناسب از دندان در این مواقع برای مدیریت اثرات هورمونی بر سلامت دهان بسیار مهم است.
کمبود ویتامین‌ها
کمبود ویتامین به ویژه در ویتامین‌هایی مانند ویتامین C و K می‌تواند به خونریزی لثه کمک کند. ویتامین C نقش مهمی در حفظ بافت‌های همبند و رگ‌های خونی سالم دارد و کمبود آن می‌تواند منجر به ضعیف شدن لثه‌ها شود که مستعد خونریزی هستند. به طور مشابه، کمبود ویتامین K بر توانایی بدن در لخته شدن خون به درستی تأثیر می‌گذارد و منجر به افزایش خونریزی می‌شود. یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی برای حفظ سلامت لثه و جلوگیری از خونریزی لثه ضروری است.
مصرف داروها ضد انعقاد
این مشکل ممکن است ناشی از مصرف داروها ضد انعقاد باشد. داروهای ضد انعقاد که به عنوان داروهای رقیق کننده خون نیز شناخته می‌شوند، توانایی لخته شدن خون را کاهش می‌دهند. در حالی که برای افرادی که در معرض خطر لخته شدن خون یا مشکلات قلبی هستند ضروری است، اما می‌توانند باعث افزایش حساسیت به خونریزی از جمله لثه شوند. این داروها ممکن است باعث بریدگی‌ها یا زخم‌های جزئی در حفره دهان، مانند هنگام مسواک زدن یا اقدامات دندانپزشکی، خونریزی شدیدتر از حد معمول شوند.
بیماری‌های سیستمیک
بیماری‌های سیستمیک می‌توانند به طور قابل توجهی بر سلامت دهان و دندان از جمله خونریزی لثه تاثیر بگذارند. بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس می‌توانند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و منجر به التهاب مزمن شوند و خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهند. عفونت‌ها و باکتری‌های ناشی از بیماری لثه نیز می‌توانند این مشکلات سلامت سیستمیک را تشدید کنند. مدیریت سلامت دهان و شرایط سیستمیک برای بهزیستی کلی بسیار مهم است.
استعمال دخانیات
این مشکل ممکن است ناشی از استعمال دخانیات باشد. سیگار کشیدن یکی از مضرترین عادات برای سلامت لثه است. گردش خون در لثه‌ها را مختل می‌کند و آنها را مستعد عفونت، التهاب و خونریزی می‌کند.
علاوه بر این، سیگار توانایی بدن برای مبارزه با باکتری‌ها را کاهش می‌دهد و پیشرفت بیماری لثه را بدتر می‌کند. سیگاری‌ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به التهاب لثه، پریودنتیت و سایر عوارض جدی سلامت دهان هستند. ترک سیگار برای بهبود سلامت لثه و کاهش خطر خونریزی لثه حیاتی است.
استرس و فشار روانی
استرس و فشار روانی می‌تواند با تأثیر بر پاسخ ایمنی بدن و گردش خون، بر سلامت لثه تأثیر منفی بگذارد. سطح استرس بالا می‌تواند منجر به افزایش تولید هورمون استرس شود که می‌تواند لثه‌ها را حساس‌تر و مستعد خونریزی کند.
علاوه بر این، استرس اغلب منجر به عادات ناسالم مانند بهداشت نامناسب دهان و تغذیه ناسالم می‌شود که مشکلات لثه را تشدید می‌کند. مدیریت استرس از طریق تکنیک‌های آرام سازی و مراقبت مناسب از دهان برای حفظ سلامت لثه ضروری است.
تغذیه نامناسب
این مشکل ممکن است ناشی از تغذیه نامناسب باشد. ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا ۳، سیستم ایمنی بدن و لثه‌ها را ضعیف می‌کند و آنها را در برابر عفونت و خونریزی آسیب پذیرتر می‌کند. مصرف ناکافی میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌ها بر سلامت دهان و دندان تأثیر می‌گذارد و منجر به مشکلاتی مانند خونریزی لثه می‌شود. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ لثه‌های قوی و سالم ضروری است.
راهکارهای درمان خونریزی لثه
در ادامه به چند راهکار درمانی برای خونریزی لثه اشاره می‌کنیم:
بهبود بهداشت دهان و دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری و درمان خونریزی لثه ضروری است. مسواک زدن دندان‌ها دو بار در روز با یک مسواک نرم و استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید به از بین بردن پلاک و باکتری‌هایی کمک می‌کند. نخ دندان کشیدن روزانه نیز بسیار مهم است، زیرا بین دندان‌ها را تمیز می‌کند و تجمع پلاک و زباله‌هایی که لثه‌ها را تحریک می‌کنند کاهش می‌دهد.
استفاده از دهانشویه مناسب
دهانشویه‌های ضد عفونی کننده می‌توانند به کاهش باکتری‌های موجود در دهان و کاهش التهاب لثه کمک کنند. این دهانشویه‌ها حاوی موادی مانند کلرهگزیدین یا کلرید ستیل پیریدینیوم هستند که در از بین بردن باکتری‌های مضر و جلوگیری از تحریک بیشتر موثر بوده و منجر به سلامت لثه‌ها می‌شود.
معاینات منظم دندانپزشکی
مراجعه منظم به دندانپزشک برای شناسایی و رسیدگی به مسائلی که ممکن است منجر به خونریزی لثه شود، مانند تجمع جرم، بیماری لثه یا سایر مشکلات سلامت دهان ضروری است. دندانپزشکان می‌توانند پاکسازی‌های عمیق را انجام دهند، پلاک و جرم را از بین ببرند و توصیه‌های حرفه‌ای متناسب با نیازهای بهداشت دهان و دندان را ارائه دهند.
تنظیم رژیم غذایی مناسب
رژیم غذایی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی به ویژه ویتامین C، ویتامین K و کلسیم نقش بسزایی در حفظ سلامت لثه‌ها دارد. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی و غلات کامل از سلامت لثه حمایت می‌کند و با تقویت بافت‌ها و بهبودی از خونریزی جلوگیری می‌کند.
مدیریت بیماری زمینه‌ای
بیماری‌هایی مانند دیابت، تغییرات هورمونی، یا بیماری‌های قلبی عروقی می‌تواند به بیماری لثه و خونریزی لثه کمک کند. مدیریت این مسائل بهداشتی اساسی از طریق درمان‌های پزشکی و تنظیم یک سبک زندگی سالم برای بهبود سلامت لثه و کاهش التهاب بسیار مهم است.
کاهش استرس و ترک سیگار
استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و لثه‌ها را مستعد عفونت و التهاب کند. علاوه بر این، سیگار یک عامل خطر اصلی برای بیماری لثه است، زیرا جریان خون به لثه‌ها را کاهش می‌دهد و در روند بهبودی اختلال ایجاد می‌کند. کاهش استرس و ترک سیگار می‌تواند سلامت لثه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
درمان حرفه‌ای پریودنتال
برای موارد شدیدتر بیماری لثه، درمان حرفه‌ای پریودنتال مانند جرم گیری و صاف کردن ریشه یا در برخی موارد، جراحی لثه ممکن است ضروری باشد. این روش‌ها پاکت‌های عمیق‌تر لثه را هدف قرار داده و تجمع باکتری‌ها را برای بازگرداندن بافت‌های سالم‌تر لثه کاهش می‌دهند.
چگونه از خونریزی لثه جلوگیری کنیم؟
بعد از درک علت خونریزی لثه چیست؟ اکنون باید به سراغ راهکارهای جلوگیری از این مشکل بروید. پیشگیری از خونریزی لثه شامل حفظ بهداشت دهان و دندان و اتخاذ عادات سبک زندگی سالم است. مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن به از بین بردن پلاک و ذرات غذا کمک می‌کند و خطر ابتلا به بیماری لثه را که یکی از علل شایع خونریزی لثه است، کاهش می‌دهد.
استفاده از مسواک نرم و پرهیز از مسواک زدن تهاجمی می‌تواند از تحریک لثه‌ها جلوگیری کند. علاوه بر این، استفاده از یک دهانشویه آنتی باکتریال می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد و التهاب را کاهش دهد و باعث سلامت لثه‌ها شود.
رعایت یک سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین C و کلسیم برای حفظ لثه‌های قوی ضروری است. اجتناب از محصولات تنباکو و محدود کردن مصرف الکل نیز نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات لثه دارد.
معاینات منظم دندانپزشکی برای تشخیص و درمان هرگونه علائم اولیه بیماری لثه یا سایر مشکلات سلامت دهان و دندان ضروری است. با پیروی از این شیوه‌ها می‌توانید به طور قابل توجهی خطر خونریزی لثه را کاهش دهید و سلامت کلی دهان و دندان خود را حفظ کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم مداوم یا شدیدی مانند خونریزی طولانی مدت لثه‌ها، لثه‌های متورم یا دردناک، مشکل در جویدن یا بلع، بوی بد دهان مداوم یا تغییرات محسوس در رنگ یا بافت لثه‌ها را تجربه کردید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، اگر متوجه علائم عفونت مانند تب یا ترشح شدید یا اگر درمان‌های بدون نسخه علائم را موثر نبودند، مهم است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای باشید.
معاینات منظم دندانپزشکی همچنین می‌تواند به تشخیص علائم اولیه بیماری لثه یا سایر مشکلات دهان و دندان کمک کند و از مداخله و درمان به موقع اطمینان دهد.
کلام آخر
علت خونریزی لثه چیست؟ خونریزی لثه می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بهداشت نامناسب دهان، بیماری‌های لثه (مانند التهاب لثه یا پریودنتیت)، کمبودهای تغذیه‌ای، تغییرات هورمونی، مصرف برخی داروها و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا عفونت باشد. عادت‌های نامناسب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باعث ایجاد پلاک می‌شود که می‌تواند لثه‌ها را تحریک کند و منجر به التهاب و خونریزی شود.
سیگار کشیدن، استرس و عدم معاینه منظم دندانپزشکی به مشکلات لثه کمک می‌کند. درمان خونریزی لثه معمولاً شامل بهبود بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن حرفه‌ای توسط دندانپزشک است. همچنین حفظ یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین‌هایی مانند ویتامین C می‌توانند سلامت لثه‌ها را تقویت کنند. مداخله زودهنگام و مراقبت مداوم کلید پیشگیری و مدیریت موثر خونریزی لثه است.
