شیعه نیوز: در گذشته اگر هر قسمت از بدن با کشیدگی یا درد همراه می شد به آن قولنج می گفتند اما امروزه از عبارت قولنج عضلانی برای اسپاسم یا گرفتگی ناگهانی قسمتی از عضلات بدن استفاده می کنند و اغلب مواقع نشانه یک بیماری خاص نیست.
عضلات اطراف ستون مهره ها و عضلات گردن عضلاتی هستند که بیشتر دچار این حالت می شوند و فرد نسبت به لمس دردناک و حساس می شود و نمی تواندبدن خود را مانند گذشته حرکت دهد. در این بخش به علت قولنج کردن تا عوارض شکستن قولنج و درمان آن خواهیم پرداخت .
علت اسپاسم های عضلانی
اسپاسم عضلانی می تواند به علت های گوناگون در بدن ایجاد گردد ، هر چند اسپاسم عضلانی در اغلب اوقات ناشی از علل چندان خطرناکی نیست، امادر شرایط خاص و تکرار باید بررسی دقیق تری صورت گیرد . علت های اسپاسم های عضلانی عبارتند از :
کم آبی پس از انجام ورزش های سنگین
استفاده زیاد و طولانی مدت از عضلات
آسیب های جسمی
کمبود بعضی مواد معدنی مثل منیزیم و کلسیم
بیماری اعصاب و روان
آسیب های مغزی
فشار روی نخاع در ستون فقرات
بیماری ام. اس
ضرر شکستن قولنج
علت ایجاد صدا پس از شکستن قولنج
بسیاری از مردم دچار گرفتگی های عضلانی می شوند که آن را با نام قولنج می شناسند و برای رفع آن فشاری را به استخوانهای مفاصل خود وارد می کنند و قولنج را می شکنند . شکستن قولنج با صداهایی همراه است که وقتی ما این صداها را می شنویم ، احساس لذت و راحتی به ما دست می دهد . اما این صدا از کجا می آید؟ و چرا ما از شنیدن آن احساس لذت و راحتی می کنیم؟
دو دانشمند آلمانی اولین بار در سال 1971 ، به مفصل بین انگشت و کف دست یک نیروی کششی را وارد کردند و تشکیل حباب های گازی را در مفصل اثبات نمودند. مفاصل بدن توسط یک بافت پوششی به نام کپسول مفصلی احاطه شده است که درون آن مایعی وجود دارد که با ایجاد حالت لغزندگی، سبب آسان تر حرکت نمودن استخوان ها در کنار هم می شود.در این مایع مواد معدنی و گازهای زیادی وجود دارد . وقتی فعالیت بدنی داریم به علت حرکات مفصلی حجم مفصل افزایش و فشار مایع مفصلی کاهش می یابد.
کاهش فشار در داخل فضای مفصل حالت مکش ایجاد می کند و موجب تشکیل حباب درون گازهای محلول در مایع می شود. این حباب ها گیرنده های عصبی داخل مفصل را تحریک می کنند
بدین ترتیب مغز از ایجاد یک حالت غیرطبیعی در مفصل آگاه می شود و ما به صورت ناخود آگاه سعی در رفع پیام ناراحت کننده ارسالی از مفاصل به مغزمان را می کنیم و با کشش حد اکثر مفاصل این حباب های گازی را می ترکانیم و با ایجاد همان صدای معروف و خوشایند قولنج را می شکنیم . پس از ترکاندن حباب و شکستن قولنج به علت فرآیند تشکیل حباب با هر حرکتی تا مدتی ، صدایی از مفصل ها نمی شنویم زیرا تشکیل حباب به گذشت زمان نیاز دارد.
اما چنانچه در بخش سلامت نمناک می خوانید برخی افراد نه به علت روان تر شدن حرکت مفصل های خود بلکه فقط به خاطر تکرار این حرکت و عادت به شنیدن صدای شکستن و لذت بردن از آن با مفاصل خود درگیر می شوند تا صدای جدیدی را از مفاصل بشنوند.
از این صدا بترسیم؟
شکستن مفاصل طبق عادت و تحت کشش قرار دادن مفاصل سبب آسیب بافت های اطراف مفصل مانند عضلات، رباط ها و تاندون ها و سلب انجام حرکات ظریف از فرد خواهد شد اما هنوز به اثبات نرسیده است که شکستن مفاصل موجب آرتریت آن ها می شود. همانطور که گفتیم شکستن قولنج سبب آسیب بافت های اطراف مفصل و در نتیجه افزایش غیرطبیعی دامنه حرکت آن و افزایش احتمال دررفتگی خواهد شد.
منطقی نیست که شما برای شنیدن صدا از مفاصل گردن یا ستون فقرات را به صورت ناگهانی حرکت دهید زیرا حرکت سریع گردن سبب آسیب شریان های تغذیه کننده مغز و سایش تدریجی مهره ها خواهد شد و آسیب مهره های گردنی بسیار خطرناک می باشد.
توصیه آخر و مهم ما به شما این است که :«لطفا برای شکستن قولنج خود از فرد دیگری کمک نگیرید!» و اگر برای شکستن قولنج عضلات پشت تان کسی روی پشت شما راه می رفته و سالم هستید بسیار خوش اقبال بوده اید.
عواض شکستن قولنج :
آرتروز
کاهش فشار عضلانی و لرزش دست و پا در سنین بالا
لرزش اندام به دلیل اختلال در ارتباط گیرنده ها و عضلات
کاهش تمرکز
کاهش کنترل حرکت دقیق
کاهش ثبات مفصلی
آسیب بافت های اطراف مفاصل نظیر عضلات، رباط ها و تاندون ها
عدم تمرکز روی حرکات ظریف
دررفتگی عضلات
آسیب به شریان های تغذیه کننده مغز
سایش تدریجی مهره ها
شکستن قولنج گردن
درمان و پیشگیری از قولنج:
برای درمان و پیشگیری از قولنج راه های گوناگونی وجود دارد.
1.علت و درمان اسپاسم و گرفتگی عضلانی که موجب ایجاد درد و محدودیت حرکت شده است را بشناسید ، این علل عبارتند از :
2.برخی داروهای پایین آورنده کلسترول خون، داروهای فشار خون بالا، داروهای ضدآلزایمر و ضدپارکینسون . در صورت مصرف داروهای خاص به طور مرتب و ابتلا به گرفتگی عضلانی به پزشک تان مرا جعه کنید تا این دارو را تعویض کند .
3.گرفتگی های عضلانی که به علت زمینه ای مهم ایجاد نشده را می توان با انجام مانورها و حرکات کششی رفع نمود و به مصرف دارو نیاز نیست.
4. گرفتگی عضلانی مکرر که علت خطرناکی برای آن یافت نشده است، را می توان نرمش ها و حرکت های کششی مفید کارشناس فیزیوتراپی،رفع نمود.این حرکات را تمرین کنید تا در موقع گرفتگی عضلانی، سریع آنها را انجام دهید.
5.علت گرفتگی عضلانی ناشی از انجام حرکات ورزشی سنگین و طولانی مدت، به هم ریختن تنظیم آب و املاح بدن می باشد .
• پس بهتر است با نوشیدن مایعات مفید ، مایعات واملاح از دست رفته بدن خود را تامین کنید و همیشه پیش از شروع فعالیت ورزشی مایعات فراوان مصرف کنید.
• قبل از شروع ورزش های سنگین، ابتدا با حرکات سبک بدنتان را گرم کنید.
• قبل از به پایان رساندن ورزش، با حرکات کششی بدنتان را سرد نمایید.
• با مصرف آب در حین ورزش از خشک شدن بدن جلوگیری کنید.
• برای رفع اختلال الکترولیتی بدن، مایعات مقوی بنوشید.
• بر اساس نوع فعالیت ورزشی، کالری مورد نیاز مصرف کنید.
6.گذاشتن کیسه یخ یا ماساز ناحیه ای که دچار اسپاسم شده است یا نیز می تواند موثر باشد.
7.از اقدامات دیگری که می توان در خانه برای اسپاسم عضلات انجام داد ، استفاده از داروهای ضدالتهاب و شل کننده های موضعی عضلانی مانند پمادهای موضعی سالیسیلات و پیروکسیکام است.
8.گرفتن دوش آب گرم به مدت 10 دقیقه نیز برای تسکین درد ناشی از اسپاسم و گرفتگی ناگهانی عضلات بسیار موثر است
پس هیچگاه برای درمان و پیشگیری قولنج ناشی از تشکیل حباب ، قولنج را نشکنید و قدرت و انعطاف پذیری عضلات و مفاصل بدن خود را با انجام برنامه منظم ورزشی، بالا ببرید و دامنه حرکت آن ها را افزایش دهید.
منبع : نمناک
