مراد از جمله «النجوم امان لاهل السماء» در روایت نبوی چیست؟

شیعه نیوز:
پرسش
مراد از جمله «النجوم امان لاهل السماء» در روایت نبوی چیست؟
پاسخ اجمالی
جمله «النجوم امان لاهل السماء»؛[1] ستارگان امان برای اهل آسمان هستند، قطعه و قسمتی از روایاتی است که در بیان فضایل ائمه( علیه السلام ) وارد شده است. بر اساس این روایات نقش ائمه( علیه السلام ) برای اهل زمین مانند نقش ستارگان برای اهل آسمان‌ها بیان شده است.[2] در این‌که اهل آسمان‌ها چه کسانی هستند؟ به نظر می‌رسد منظور موجودات غیر مادی و فرشتگان است؛ زیرا معمولاً هنگامی که اهل آسمان در مقابل اهل زمین قرار می‌گیرند، منظور فرشتگان و موجودات غیر مادی است. اما این‌که نقش ستارگان برای اهل آسمان چیست؟ ظاهراً مقصود این است؛ تا زمانی که ستارگان پا بر جا هستند، قیامت برای اهل آسمان‌ها بر پا نمی‌شود. مقدمه و یا نشانه بر پایی قیامت برای اهل آسمان‌ها از بین رفتن ستارگان است. این نکته را از برخی روایات می‌توان استفاده نمود؛ زیرا در روایت آمده است وقتی نجوم از بین بروند برای اهل آسمان چیزی اتفاق می‌افتد که خوشایند آنان نیست. «فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أَتَى أَهْلَ السَّمَاءِ مَا یَکْرَهُونَ».[3] و در تعبیر دیگری آمده است وقتی نجوم از بین بروند چیزی که وعده (وعید) به آن داده شده بودند فرا می‌رسد: «فإذا ذهبت النجوم أتى لأهل السماء ما یوعدون».[4]
به نظر می‌رسد امری که فرشتگان نیز ناخوش دارند و به عنوان وعده مهم الهی برای آنان مطرح است، حادثه قیامت است. بنابراین تا زمانی‌که ستارگان بر پا هستند، امان و علامت برای اهل آسمان است که هنوز حادثه هول و هراس انگیز قیامت بر پا نشده است. ائمه( علیه السلام ) نیز امان برای اهل زمین هستند که تا حجت خدا، ائمه از اهل بیت( علیه السلام ) در زمین هستند، حادثه‌ای که تمام اهل زمین را از بین ببرد اتفاق نمی‌افتد.
[1]. شیخ صدوق، الامالی، ص ۱۸۶، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.
[2]. «و اتفق أهل السیر و النقل على ان النبیّ صلّى اللّه علیه و آله قال: النجوم‏ أمان‏ لاهل‏ السماء فاذا ذهبت اتى أهل السماء ما یکرهون و أهل بیتى امان لاهل الأرض فإذا هلک اهل بیتى و اتى الأرض ما یکرهون، و قال علیه السّلام: لو بقیت الأرض بغیر حجة ساعة لساخت باهلها، و فی روایة اخرى: لماجت باهلها کما یموج البحر باهله». ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج 1، ص 8، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق. «جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ الْجُعْفِیِّ قَالَ‏ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ ع لِأَیِّ شَیْ‏ءٍ یُحْتَاجُ إِلَى النَّبِیِّ وَ الْإِمَامِ فَقَالَ لِبَقَاءِ الْعَالَمِ عَلَى صَلَاحِهِ وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَرْفَعُ الْعَذَابَ عَنْ أَهْلِ الْأَرْضِ إِذَا کَانَ فِیهَا نَبِیٌّ أَوْ إِمَامٌ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِیهِمْ‏ وَ قَالَ النَّبِیُّ ص النُّجُومُ‏ أَمَانٌ‏ لِأَهْلِ‏ السَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أَتَى أَهْلَ السَّمَاءِ مَا یَکْرَهُونَ‏ وَ إِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَیْتِی أَتَى أَهْلَ الْأَرْضِ مَا یَکْرَهُونَ یَعْنِی بِأَهْلِ بَیْتِهِ الْأَئِمَّةَ الَّذِینَ قَرَنَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ طَاعَتَهُمْ بِطَاعَتِهِ فَقَالَ‏ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ‏ وَ هُمُ الْمَعْصُومُونَ الْمُطَهَّرُونَ الَّذِینَ لَا یُذْنِبُونَ وَ لَا یَعْصُونَ وَ هُمُ الْمُؤَیَّدُونَ الْمُوَفَّقُونَ الْمُسَدَّدُونَ بِهِمْ یَرْزُقُ اللَّهُ عِبَادَهُ وَ بِهِمْ تُعْمَرُ بِلَادُهُ وَ بِهِمْ یُنْزِلُ الْقَطْرَ مِنَ السَّمَاءِ وَ بِهِمْ یُخْرِجُ بَرَکَاتِ الْأَرْضِ وَ بِهِمْ یُمْهِلُ أَهْلَ الْمَعَاصِی وَ لَا یُعَجِّلُ عَلَیْهِمْ بِالْعُقُوبَةِ وَ الْعَذَابِ لَا یُفَارِقُهُمْ رُوحُ الْقُدُسِ وَ لَا یُفَارِقُونَهُ وَ لَا یُفَارِقُونَ الْقُرْآنَ وَ لَا یُفَارِقُهُمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِین»‏. ابن بابویه، محمد بن على، علل الشرائع، ج 1، 124، قم، کتاب فروشى داورى، چاپ اول، 1385ش، 1966م.
[3]. همان.
[4]. ابن حیون، نعمان بن محمد، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهم السلام، ج 2، ص 502، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، 1409ق. «فإذا ذهبت النجوم أتى لأهل السماء ما یوعدون».
آیات مرتبط

سوره المرسلات (8) : فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ
سوره التكوير (2) : وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ

T