شیعه نیوز:
پرسش
اگر عایشه ام المومنین بود و قرآن پاکی ایشان را اعلام کرده است ،چطور با امام علی ( علیه السلام ) در جنگ جمل جنگید؟ آیا امام علی اشتباه کرد یا خدا؟!!
پاسخ اجمالی
اگر منظور از پاکی در سؤال پاکی مطلق و همه جانبه که مفاد آیه تطهیر است باشد؛ آیه تطهیر تنها مربوط به پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم )، امام علی( علیه السلام )، فاطمه ( سلام الله علیها)، امام حسن( علیه السلام ) و امام حسین( علیه السلام ) است و شامل همسران پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نمی شود، اما پاک بودن از تهمت انجام عمل منافی عفت (داستان افک)، به معنای عدم خطا و اشتباه در فعالیت های سیاسی و اجتماعی آنان نیست. قرآن برخی از زنان پیامبر را به خاطر مخالفت با پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و افشاء اسرار ایشان، توبیخ و تهدید به طلاق می کند.
پاسخ تفصیلی
در پاسخ این سؤال چند نکته باید توضیح داده شود:
برای آگاهی بیشتر در این زمینه به نمایه: آیه تطهیر، سؤال 1504 (سایت: 1557)، مراجعه فرمائید.
اما گواهی قرآن به پاک بودن همسران پیامبر از تهمت انجام عمل منافی عفت (داستان افک)،به این صورت بوده است که در یکی از جنگ ها و غزوات پیامبر، که یکی از همسران ایشان (بر طبق بعضی از روایات اهل سنت عایشه، و بر طبق برخی دیگر ماریه قبطیّه) [3] نیز حضور داشت، به عللی، همسر ایشان از قافله در حال برگشت، عقب ماند. منافقین مدینه چون از این موضوع با خبر شدند، برای ضربه زدن به وجهه پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )، به همسر ایشان، تهمت انجام عمل خلاف عفت زدند. خداوند جهت دفاع از آن حضرت، این تهمت را رد کرده و بر طهارت همسر پیامبر از این تهمت تأکید می کند. [4] در این آیه به پاکی آن زن و دیگر زنان ایشان از مسائل خلاف عفت تصریح شده است. این تصریح قرآن نه تنها دفاع از طهارت و پاکی همسران پیامبر که دفاع از آبروی پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و نبوت است؛ زیرا چنین تهمت ناروایی اخلال در امر رسالت است، ولی این اعتراف قرآن به معنای عصمت زنان پیامبر از هر گونه خطا و اشتباه و نسیان (همانند عصمت معصومین ( علیه السلام ))نیست؛ زیرا قرآن از دو تن از همسران پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) که مرتکب خطا شده و بعضی از اسرار آن حضرت را افشا کردند خواسته است که توبه کنند؛ و می فرماید:« اگر شما دو نفر (افشاگر راز و شنونده آن) به سوى خدا توبه برید (مىسزد؛ زیرا) که دلهایتان (از حق) منحرف شده، و اگر بر ضد او یاور هم باشید پس (بدانید که) مسلّما خداوند خود و جبرئیل و مرد شایسته مؤمنان، یاور او هستند، و فرشتگان نیز پس از آنها پشتیبانند. اگر او شما را طلاق دهد امید است که پروردگارش به جاى شما او را همسرانى دهد که بهتر از شما باشند، (زنانى) تسلیم خدا، مؤمن، مواظب طاعت، توبهکار، عبادت کننده، روزه بگیر، شوهر کرده و دوشیزه.» [5] بر طبق همه تفاسیر شیعه و اهل سنت این دو زن ( گوینده سرّ و شنونده آن به ترتیب) حفصه و عایشه بودند. [6] در این آیات به صراحت از مخالفت این دو زن با خواسته پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و تهدید خداوند به طلاق آنان توسط پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )، سخن می گوید. حال با ارتکاب خطای فاحش مخالفت با پیامبر آیا امکان ندارد بعد از وفات پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )، این خطا ها از آنها (زنان پیامبر ) صادر شود؟ آیا مخالفت اینان با امامت و ولایت عجیب تر از مخالفت با نبوت است؟ در حالی که همه مذاهب اسلامی متفقند که بعد از کشته شدن عثمان قطعاً امام علی ( علیه السلام ) ، خلیفه چهارم رسول خدا بوده و اطاعت از او بر همگان واجب است پس مسلماً خروج بر امام علی ( علیه السلام )، خروج بر پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به حساب می آید. علاوه بر این در قرآن از زنان پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) خواسته شده است که در خانه خود بنشینند و تقوا پیشه کنند. [7] ، آیا خروج و شرکت در یک جنگ علنی بر ضد ولی امر مسلمین در راستای این آیه قرآن است یا مخالفت با آن؟!.
شما می توانید دلایل جنگ جمل را در سهال شماره 158 (سایت: 1250) بیابید.
[1] احزاب، 53.
[2] تفاسیر زیادی از اهل سنت ، تصریح دارند که منظور از ام المومنین بودن همسران پیامبر، حرمت ازدواج و عظمت احترام آنان است.
نک: جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن،ج 5،ص 225،دارالاحیاء،بیروت، 1405 ؛ بیضاوی، عبدالله بن عمر،انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج 4،ص 225 ، دارالإحیاء التراث، بیروت، 1405؛ اندلسی، ابوحیان، البحر المحیط فی التفسیر، ج 8،ص 454، دارالفکر،بیروت،1404.
[3] تفسیر قمی،ج 2،ص 99.
[4] نور، 11.
[5] تحریم، 4 و 5.
[6] طباطبایی،محمد حسین، ترجمه المیزان، ج 19،ص 555،جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم ، 1374ش؛ فتح القدیر،ج 5، ص 298؛ انوار التنزیل،ج 5، ص 224؛ البحر المحیط فی التفسیر، ج 10، ص 210.
[7] احزاب، 33.
T
