شیعه نیوز:
پرسش
آیا این روایت نزد شیعه معتبر است؟ فقد روى الطبری فی المسترشد: أن عائشة و حفصة أتتا عثمان بن عفان تطلبان منه ما کان أبواهما یعطیانهما، فقال لهما: لا و الله و لا کرامة، ما زاد لکما عندی فألحتا، و کان متکئاً فجلس و قال: ستعلم فاطمة أیُّ ابن عم لها أنا الیوم ثم قال لهما: ألستما اللتین شهدتما عند أبویکما و لفقتما معکما أعرابیاً یتطهر ببوله، مالک بن أوس بن الحدثان، فشهدتما معه أن النبی( صلی الله علیه و آله و سلم ) قال: لا نورث ما ترکناه صدقة ؟ فمرةً تشهدون أن ما ترکه رسول الله صدقة، و مرةً تطالبون میراثه». آیا در این روایت عثمان از حق فاطمه( سلام الله علیها ) دفاع کرده است؟ آیا این از نفاق عثمان است؟ چون در روایت دیگرى آمده که امیرالمؤمنین در این هنگام در مجلس حضور داشته‌اند؛ چون می‌دانیم عثمان خود از طرفداران غصب فدک و در متن ماجرا بوده است و در زمان خلافتش نه تنها فدک را پس نداده بلکه به مروان بخشیده است.
پاسخ اجمالی
در برخی از منابع چنین ذکر شده است:
«هنگامی که عثمان به خلافت رسید عایشه و حفصه به پییش عثمان رفته و از او خواستند؛ آن چه که پدرانشان (خلیفه اول و دوم) به آن‌ها می‌دادند، مجدد به آن‌ها بدهد، عثمان گفت: به خدا سوگند چنین چیزی به شما نمی‌دهم. ... فاطمه امروز خواهد دانست که من چه پسر عمویی برای او خواهم بود. سپس رو به آن دو کرده، گفت: آیا شما دو نفر نبودید که در نزد پدرتان شهادت دادید ... پیامبران ارث نمی‌گذارند. روزی چنین شهادتی دادید و روزی میراث پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) را درخواست می‌کنید».[1] این نقل با کمی تفاوت در منبع دیگری نیز ذکر شده است.[2]
این نقل، اشکالات محتوایی و سندی دارد که سبب ضعف آن می گردد.
با این حال، بر فرض قبول این روایت، عملکرد عثمان در واقع نه برای دفاع از حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) که در واقع ایستادن و دشمنی در مقابل عایشه و حفصه بوده است. شاهد بر این مطلب این‌که عثمان در زمان خلافت خود، فدک را به اهل بیت( علیه السلام ) باز نگردانید.
[1]. طبری آملی کبیر، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی إمامة علی بن أبی طالب علیه السلام، محقق، مصحح، محمودی، احمد، ص 597، قم، کوشانپور، چاپ اول، 1415ق.
[2]. ابو الصلاح الحلبی، تقی بن نجم، تقریب المعارف، محقق، مصحح، تبریزیان(الحسون)، فارس، ص 286، قم، الهادی، چاپ اول، 1404ق.
T
