شیعه نیوز:
پرسش
امام حسین( علیه السلام ) چند انگشتر داشتند و آیا همه این انگشترها بعد از شهادتشان غارت شد؟ آیا روضه ساربان و انگشتر که در غروب روز عاشورا خوانده میشود سند معتبر دارد؟
پاسخ اجمالی
در منابع مختلف گزارش شده است که سید الشهداء( علیه السلام ) انگشترهای متعددی داشتند: [1]
1. امام باقر( علیه السلام ): «امام حسین( علیه السلام ) دو انگشتر داشتند که نقش یکی از آنها «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ عُدَّةٌ لِلِقَاءِ اللَّهِ»(خدایی جز پروردگار نیست. برای ملاقات او آماده‌ام) بود، و نقش انگشتر دیگر «إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ»،(خدا آنچه می‌خواهد را به سرانجام می‌رساند)، بود.[2]
2. امام صادق( علیه السلام ): نقش انگشتر امام حسین( علیه السلام ) «حَسْبِیَ اللَّهُ»،(خدا برای من کافی است) بود.[3]
3. امام عسکرى( علیه السلام ): حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) انگشتر نقرهاى عقیق داشت و هنگام رحلت خود آن‌را به امام حسن( علیه السلام ) دادند. امام حسن( علیه السلام ) نیز آن‌را هنگام شهادت خود به امام حسین( علیه السلام ) داد. امام حسین( علیه السلام ) فرمود: دوست داشتم که بر نگین آن چیزى بنویسم که در رؤیا حضرت عیسى( علیه السلام ) را دیدم و از او پرسیدم که چه عبارتى را بر روی این انگشتر بنویسم؟ حضرت عیسی( علیه السلام ) گفت: «لَا إِلَهَ إِلَّا االلهُ الْمَلِکُ الْحَقُ الْمُبِین» را بنویسید؛ زیرا آغاز تورات و انجیل این‌گونه است.[4]
4. نقش انگشتر امام حسین( علیه السلام ) این بود: «عَلِمْتَ فَاعْمَل»؛(دانستی پس عمل کن).[5]
5. ابن صباغ می‌گوید: نقش انگشتر امام حسین «لِکُلِّ أَجَلٍ کِتابٌ»؛[6](برای هر چیزی پرونده‌ای وجود دارد) بود.[7]
عاقبت انگشترهای امام( علیه السلام )
گزارش شده است که برخی انگشترهای امام حسین( علیه السلام ) به امامان بعد از ایشان رسید:
1. امام صادق( علیه السلام ): امام حسین( علیه السلام ) انگشتر خود را که نقش آن «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ عُدَّةٌ لِلِقَاءِ اللَّهِ» بود به امام سجاد( علیه السلام ) دادند، چنانچه رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) آن‌را به امام علی( علیه السلام ) و امام علی( علیه السلام ) به امام حسن( علیه السلام ) و امام حسن( علیه السلام ) به امام حسین( علیه السلام ) هدیه دادند. و این انگشتر نزد من است که در هر جمعه آن‌را در دستم قرار داده و با آن نماز می‌خوانم.[8]
2. امام رضا( علیه السلام ): «انگشتر امام حسین( علیه السلام ) که نقش آن «إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ»[9] بود، در دست امام سجاد( علیه السلام ) و امام باقر( علیه السلام ) قرار داشت».[10]
3. سرقت رفتن برخی از انگشترها: طبق برخی از نقل‌های تاریخی، شخصی به نام «بجدل بن سلیم کلبی» دست امام حسین( علیه السلام ) را قطع و انگشتر حضرتشان را به سرقت برد،[11] اما در مورد ویژگی‌های این انگشتر به سرقت رفته، اطلاعاتی در دست نیست.
البته طبق نقل برخی از کتاب‌های تاریخی امام حسین( علیه السلام ) در هنگام شهادت، انگشتری که نقش روی آن «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ عُدَّةٌ لِلِقَاءِ اللَّهِ» بود، در دست داشتند[12] که بر اساس گزارش دیگری که نقل کردیم، این انگشتر به سرقت نرفته، بلکه به به ائمه بعد از حضرتشان رسید. البته نقل‌هایی در مورد کندن لباس امام( علیه السلام ) وجود دارد[13] و طبیعتاً اگر افرادی به این اندازه پست و فرومایه بودند که از سرقت لباس خونین حضرتشان خودداری نمی‌کردند، اگر به انگشتری گران‌قیمت نیز دست می‌یافتند از سرقت آن دریغ نداشتند.
به هر حال آنچه به عنوان «روضه ساربان و انگشتر» در شام غریبان خوانده میشود در کتاب‌های معتبر وجود ندارد و از مستند معتبری برخوردار نیست و احتمال دارد که برداشت آزاد از نقل‌هایی باشد که ناظر به سرقت یکی از انگشترهای آن امام مظلوم است.
[1]. ر. ک: «جنس و نقش انگشتری پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم )»، 101628؛ «نقش انگشتری امامان ( علیه السلام )»، 19465.
[2]. شیخ صدوق، الامالی، ص 131، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق.
[3]. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 4، ص 264، قم، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، چاپ اول، 1408ق؛ امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، ج 1، ص 563، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1406ق.
[4]. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، محقق، مصحح، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص 297، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق.
[5] دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 15، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، 1412ق.
[6]. رعد، 38.
[7]. مرعشی تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق و إزهاق الباطل، ج 27، ص 35، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، 1409ق.
[8]. امالی، ص 144.
[9]. طلاق 3.
[10]. امالی، ص 458.
[11]. ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق، شیری، علی، ج 6، ص 244، بیروت، دار الاضواء، 1411ق؛ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین( علیه السلام )، ج 2، ص 251، قم، انوار الهدی، چاپ دوم، 1423ق.
[12]. طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ص 181، قم، بعثت، چاپ اول، 1413ق.
[13]. ر. ک: «شهادت امام حسین( علیه السلام ) و غارت اموال خیمه‌ها و زیور آلات و لباس رویین زنان»، 47599؛ «آتش زدن خیمه‌ها و غارت اموال در روز عاشورا»، 34472.
T
تشكر از متن عالي تان