پاسخ اجمالی
در تفسیر آیه «وَ قیلَ یا أَرْضُ ابْلَعی ماءَکِ وَ یا سَماءُ أَقْلِعی وَ غیضَ الْماءُ وَ قُضِیَ الْأَمْرُ وَ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِیِّ وَ قیلَ بُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمین»،[1] مفسران به گوشه ای از حوادثی که بعد از اسقرار یافتن کشتی حضرت نوح ( علیه السلام ) اتفاق افتاده است، پرداخته اند که فرستادن کلاغ و کبوتر به دنبال یافتن خشکی، یکی از آن حوادث است.
خداوند به یاد نوح و همه حیوانات و کسانی که با او در کشتى بودند افتاد، و بادى را فرستاد و آب ها آرام گرفتند و جلو چشمه هاى زمین و درهاى آسمان گرفته شد، آسمان دیگر نبارید و آب هایى که از زمین جوشیده بود به تدریج به زمین برگشت، و بعد از 150 روز آب کاهش یافت و کشتى در روز هفدهم در ماه هفتم بر بالاى کوه جودی مستقر گردید، و آب تا ماه دهم، همه روزه فرو مى نشست تا این که در دهه اول آن ماه، قله هاى کوه ها سر از آب در آورد.
و بعد از چهل روز چنین شد که نوح پنجرهاى را که براى کشتى درست کرده بود باز کرد، و کلاغ را از درون کشتى رها ساخت، کلاغ همه جا سرگردان بال مىزد و به نزد نوح برنگشت تا آن که زمین به کلى خشک شد و آب در آن فرو رفت بعد از کلاغ کبوتر را رها ساخت تا ببیند آیا آب در روى زمین کم شده یا نه، و چون کبوتر جاى خشکى نیافت تا منزل کند به ناچار به نزد نوح و به کشتى برگشت؛ چون آب هنوز همه روى زمین را پوشانده بود، نوح دست خود را دراز کرد و کبوتر را گرفته به نزد خود در داخل کشتى برد. و باز هفت روز دیگر در کشتى درنگ کرده مجدداً کبوتر را از داخل کشتى رها ساخت، کبوتر هنگام عصر نزد نوح برگشت، در حالى که یک برگ سبز زیتون به منقار داشت، نوح فهمید که آب از روى زمین فروکش کرده و کم شده است، هفت روز دیگر مکث کرد، باز کبوتر را رها ساخت این دفعه دیگر به نزد نوح برنگشت.[2]
بنابر این، کلاغ و کبوتر پرنده ای هستند که حضرت نوح برای پیدا کردن خشکی فرستاد.
گفتنی است؛ علامه طباطبایی به بیان دلایلی این روایت را نپذیرفته است و آن‌را مخالف قرآن می‌داند.[3]
[1]. هود، 44. «و گفته شد: اى زمین آبت را فرو خور و اى آسمان (از باریدن) باز ایست! و آب فرو کشید و کار به پایان رسید و (کشتى) بر (کوه) جودى راست ایستاد و گفته شد: نابود باد گروه ستمکاران».
[2]. طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 10، ص 255، دفتر انتشارات اسلامى، قم، 1417 ق؛ ر.ک: ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، ج 4، ص 284، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلى بیضون، بیروت، 1419 ق؛ طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 12، ص 30، دار المعرفه، بیروت، 1412 ق.
[3]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 257.
آیات مرتبط
سوره هود (44) : وَقِيلَ يَا أَرْضُ ابْلَعِي مَاءَكِ وَيَا سَمَاءُ أَقْلِعِي وَغِيضَ الْمَاءُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِيِّ ۖ وَقِيلَ بُعْدًا لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ
T
