به گزارش «شیعه نیوز»، در عراق از شب اول این ماه تا آخرین شب آن، نزدیک زمان سحر، افرادی در شهر میگردند و با کوبیدن بر طبل مردم را برای خوردن سحری بیدار می‌کنند.
از مهمترین خوراکیهای خاص مردم در ماه رمضان باقلوا، زولبیا و خرماست. برای افطار سوپ هم طرفداران زیادی دارد که اغلب قبل از صرف غذا خورده می‌شود.
با آغاز ماه رمضان خانوادههای عراقی با در دست داشتن سینیهای غذا به مساجد می‌روند تا غذای خود را با روزه‌داران یا نیازمندان تقسیم کنند.
بنا به اعلام رایزنی فرهنگی ایران در بغداد، مساجد عراق در این ماه شاهد جنب و جوش مردم است، زیرا غیر از نماز، برنامه‌های دینی و فرهنگی مختلف دیگری دارند؛ نظیر سخنرانی که بعد از افطار به تبیین مسائل دینی و اخلاقی میپردازد.
تحولات پساصداممساجد عراق در چند سال اخیر شاهد تحولات مهمی بوده است. در دوره «صدام حسین» برنامه‌های خاصی در مساجد برگزار نمی‌شد، زیرا رژیم بعث مخالف اسلام، مسجد و امور مذهبی بود و اجازه نمیداد چنین کارهایی انجام بگیرد. اگر هم کسی میخواست کاری در این زمینه انجام دهد حتی ممکن بود کشته شود یا مدت زیادی از عمر خود را در زندان‌های بعث سپری کند.
در کشور عراق هم مانند دیگر کشورهای اسلامی از سالها پیش برنامه‌های تلویزیون در ماه رمضان با ماههای دیگر متفاوت است. برنامه‌های قرآنی، دعا و سریالهای متفاوت بخشی از برنامه‌های تلویزیون در این ماه است.
بازی‌های کودکانهکودکان عراقی نیز در این ماه بازی‌های گوناگون و قدیمی را به نامهای «ماجینه»، «محیبس» و «صینییه» انجام می‌دهند تا این ماه را برای خود خاطرهانگیزتر کنند.
مسلمانان عراق میتوانند برای افطاری نزد خانواده، دوستان و بستگان خود بروند؛ در مساجد نماز اقامه کنند و بسیاری از سنتها و آداب و رسومی را که طی سالهای گذشته به علت وضعیت ناامن کشورشان انجام نمی‌دادند، انجام دهند.
ماه رمضان در عراق ماه امنیت و آسایش است؛ گرچه گاهی بعثیهای مزدور و تکفیریهای سرسپرده حتی حرمت این ماه را هم نگاه نمیدارند و هرگاه فرصت کنند با انفجار خودروهای بمبگذاریشده و ریختن خون به ناحق حرمت‌شکنی می‌کنند.
شب قدر از شب‌های بسیار مهم در عراق است. شیعیان سه شب را به احتمال شب قدر احیا میگیرند و با خواندن قرآن، ادعیه و زیارت امام حسین(ع) شبزندهداری می‌کنند.
زیارت سیدالشهداء(ع)زیارت حضرت سیدالشهداء(ع) نیز ـ مانند دیگر خیرات و عبادات ـ در این ماه فضیلت بیشتری دارد. در اعمال شب‌های قدر هم تأکید فراوانی بر زیارت امام حسین(ع) شده است؛ بنابراین جمعیت انبوهی این شب را در کربلا میگذرانند، به طوری که در این شبها جای خالی در کربلا باقی نمیماند.
زیارت نجف اشرف هم حال و هوای ویژهای دارد، چرا که ایام شهادت و ضربت خوردن امیرالمؤمنین علی(ع) نیز در ماه رمضان است.
برپایی سفره افطار در نجف اشرفعید فطر در عراق با شکوه و اهمیت بسیار بیشتری در مقایسه با ایران برگزار می‌شود. به مناسبت این عید چند روز تعطیل رسمی است و مردم از چند روز قبل برای آن آماده می‌شوند. آنها لباس نو میخرند و غذای مناسب آماده می‌کنند تا در روز عید به میهمانان تقدیم کنند. مردم عراق نوعی کیک را به نام «کلیچه» برای این عید میپزند و جشن و شادی همگانی به راه میاندازند.
از مهمترین برنامه‌های عید فطر برگزاری نماز عید است. بعد از نماز هم به دیدار یکدیگر می‌روند و بزرگترها به کوچکترها عیدی می‌دهند. خیابانها شلوغ است و مردم در حال رفت و آمد هستند. کودکان هم بازی‌های مخصوصی در این روزها دارند. همچنین مردم فطریه را نیز به فقرا می‌دهند.
مسافرتهای زیادی در این سه روز انجام می‌شود که صد البته زیارت کربلا، نجف و کاظمین در آن جای خاصی دارد؛ به شکلی که در اطراف حرمهای مطهر ائمه به دلیل کثرت جمعیت زوار جایی برای نشستن یا پهن کردن بساط باقی نمیماند.
رمضان در کردستان رمضان برای کُردهای عراق فارغ از ابعاد دینی و مذهبی، حاوی جنبه‌های فرهنگی خاص خودش هم هست. در کُردستان عراق که آرایش و پوشش از نظر قانونی و فرهنگی جزو انتخاب‌های شخصی زن و مرد است در ماه رمضان به طرز محسوسی تغییر می‌یابد. تقریباً همه زنان غیرمحجبه نه به خاطر اجبار دینی یا اعتقادات مذهبی، بلکه به خاطر جنبه احترام فرهنگی خاصی که کُردها برای ماه رمضان قائل هستند، در این ماه محجبه می‌شوند و به اصطلاح خودشان «حجاب می‌کنند». این احترام فرهنگی تا جایی است که حتی خوانندگان زن، فرمانداران و پلیس‌های زن و نیروهای دولتی و حزبی و دانشگاهی زن هم به طرز محسوسی با آغاز نخستین روز ماه رمضان با پوشش کاملاً متفاوتی ظاهر می‌شوند و حتی عکس صفحه فیس‌بوک و اینستاگرامشان را ویژه ماه رمضان بارگذاری می‌کنند.
حکومت منطقه‌ای کردستان هم اگرچه حکومتی غیرمذهبی است، برای پیشواز از ماه رمضان با مردم همکاری تام و تمامی دارد و از ۱۰ روز قبل مقدمات لازم برای آسایش و رفاه بیشتر مردم در این ماه را فراهم می‌کند. برای مثال حکومت کردستان در این ماه تلاش می‌کند برای ساعات بیشتری برق حکومتی را در اختیار مردم بگذارد تا مردم از برق ژنراتورهای محلی، که جوابگوی کولر گازی نیست، کمتر استفاده کنند.
در واقع، با تغییر ماه از شعبان به رمضان گویی قوانین زندگی روزمره کردستان رسماً تغییر می‌کند. جدای از بخش حکومتی که ساعتی دیرتر به سر کار می‌روند، اهل بازار هم از ساعات کاری خود در طول روز کم می‌کنند و در عوض، برخلاف قاعده معمول، پس از اذان عشاء دوباره به مغازه‌هایشان برمی‌گردند. شب‌های رمضان در کردستان جنب و جوش خاصی دارد. اغلب مردم در کافه‌ها و آبمیوه‌فروشی‌ها و پارک‌ها تا پاسی از شب مشغول خوشگذرانی با دوستان هستند و یک ساعت قبل از اذان جهت صرف سحری، که به آن «پارشیو» می‌گویند، به خانه برمی‌گردند.
افطار با شربت انگور سیاهباز کردن روزه و افطاری شاید به مراتب عجیب‌تر باشد، چرا که بسیاری از کردهای عراق برخلاف مردم ایران، که خرما یا شیرگرم را برای باز کردن روزه ترجیح می‌دهند، روزه‌شان را با شربت انگور سیاه باز می‌کنند. علاقه به این نوشیدنی خصوصاً اگر از آبمیوه‌فروشی معتبری هم تهیه شده باشد به حدی است که برخی فروشندگان این شربت را، ساعتی قبل از افطار، در نایلون‌های نیم کیلویی بسته‌بندی می‌کنند تا بلکه خیل عظیم روزه‌داران مشتاق را زودتر راهی خانه کنند.
هفته آخر ماه رمضان هفته خرید لباس و شیرینی و تصمیم‌گیری بانوی خانه برای پخت بهترین و محبوب‌ترین غذای اهل خانه است. در کردستان رسم است که مردم برای روز عید فطر لباس کردی نو می‌دوزند و برای بچه‌ها هم لباس‌های نو معمولاً کردی تهیه می‌شود که نخستین روز پوشیدن این لباس‌ها همان روز عید فطر است و بدین ترتیب، جنبه‌ای دیگر از احترام و علاقه فرهنگی کردها به رمضان برجسته می‌شود. روز عید فطر در کنار اعیاد قربان و نوروز، یکی از سه عید بزرگی است که کردها هر سال با شکوه و شادی زیادی آن را برگزار می‌کنند.
