دلیل اصلی گرانی‌ها از زبان رئیس سابق بانک مرکزی

طهماسب مظاهری، وزیر اسبق اقتصاد و دارایی و رئیس کل پیشین بانک مرکزی درباره گرانی ارز گفت: ارائه راه حل برای این مشکل منوط بر این است که اول عوامل ایجاد کننده مشکل را بررسی کنیم. وی افزود: یکی از علل گرانی های اخیر ریشه اش در این است که ما در دوازده سال گذشته چه در دولت احمدی نژاد و چه در دولت روحانی از طریق ایجاد نقدینگی تامین منابع کردیم.

مظاهری ادامه داد: این تامین منابع موجب رشد نقدینگی بسیار بیشتراز رشد تولید ناخالص داخلی شد که البته یک امر بدیهی و اجتناب ناپذیر است، هرگاه رشد نقدینگی بیشتر از تولید ناخالص شود این اختلاف نقدینگی تورم ایجاد می کند. رئیس کل پیشین بانک مرکزی با بیان این که چه زمانی تورم ایجاد می شود گفت: زمانی تورم در کشور ما به وجود آمد که نقدینگی رشد و ایجاد شده، بنابراین این گرانی ها، گرانی های یکی دو ماهه اخیر نیست. این گرانی نتیجه 5 سال گذشته دولت آقای روحانی است. طهماسب مظاهری با اشاره به این که گران شدن ارز و دیگر مسائل به علت افزایش نقدینگی برای تامین مخارج دولت است، خاطر نشان کرد: در همان سال، روز و ثانیه ای که مصوبه ای تنظیم شد که به نقدینگی اضافه کردند تا هزینه های دولت را تامین کنند آن زمان این رشد نقدینگی موجب تورم شد و این تورم و گرانی آن لحظه ایجاد شده است.

وزیر اسبق اقتصاد و دارایی راه مهار تورم را کنترل نقدینگی و تقاضا در بازار دانست و تاکید کرد: دولت برای مهار تورم باید با استفاده از ابزار های اقتصادی، قانونی و اداری کنترل عرضه و تقاضا را در دست گیرد تا نقدینگی ایجاد شده تبدیل به تقاضای کالا و خدمات در بازار نشود. وی در ادامه گفت: مسلما نمی شود همیشه اوضاع را کنترل کرد به عنوان یک اصل خدشه نابذیر و غیر قابل اجتناب روزی می رسد که دولت توان کنترل و انسداد نقدینگی را برای این که تبدیل به تقاضای کالا و خدمات نشود، از دست می دهد درهمان لحظه است که این نقدینگی اضافی بازار را مانند سیلی شدید در برمی گیرد هرچند که مقدارش کم هم باشد اما اتفاقی است که افتاده و اشتباهی است تحت عنوان علیت و هم زمانی که ممکن است مسئولین بکنند. وی خاطرنشان کرد: به طور مثال من دوستی داشتم از ورزشکاران تیم ملی که ورزشش را کنار گذاشته بود اما هرروز یک دست کله پاچه می خورد و بعد از حدود سه سال روزی به کوه رفت و قلبش گرفت اما بعد از بستری شدن بهبودیش را به دست آورد، در این مثال نکته ای که وجود داره این است که علت سکته، خوردن آن کله پاچه هایی بود که طی این سه سال خورده بود اما این گرفتن قلب همزمان شده بود با رفتن به کوه، نتیجه اشتباهی که دیگران می توانستند بگیرند این بود که کوه رفتن باعث انسداد رگ های قلبش شده در حالی که علتش خوردن مکرر کله پاچه و ورزش نکردن بود.

طهماسب مظاهری تصمیمات نادرست طی سال های متمادی را دلیل گرانی و تورم دانست و گفت: این مثال، مصداق بارز گرانی های اخیر و نرخ ارز است، آنچه که در حال حاضر اتفاق افتاده حاصل آن بی مبالاتی ها و بی دقتی هایی است که دولت جمهوری اسلامی در دوازده سال اخیر انجام داده است. رئیس پیشین کل بانک مرکزی با اشاره به این که نقدینگی درابتدای کار دولت یازدهم یک سوم پایان دولت بود اذعان داشت: وقتی روحانی دولت را تحویل گرفت نقدینگی 600 هزار میلیارد تومان بود و در آخر دولت هزار و 500 میلیارد تومان شد یعنی دو و نیم برابر، در واقع طی چهار سال 150 درصد رشد داشتیم. وی افزود: 150 درصد رشد نقدینگی طی چهار سال درشرایطی بوده است که رشد اقتصادی حدود 10 درصد بوده است. بنابراین این اتفاق باعث شد که ارزش ریال کم شود، اصلا این طور نیست که دلار گران باعث شد که ارزش ریال کم شود، اصلا این طور نیست که دلار گران شده بلکه ریال به دلیل چاپ پول و افزایش نقدینگی کم ارزش شده است.

مظاهری تقاضای اضافه را ناشی از افزایش نقدینگی دانست و گفت: نکته تکمیل کننده موضوع این است که وقتی همچین خطای سیاست گذاری اتفاق می افتد، یعنی وقتی این نقدینگی تبدیل به تقاضای کالا و خدمات می شود دیگر این تقاضای کالا و خدمات عادی و حالت طبیعی بازار نیست، روزی که تقاضای اضافه بر نیاز معمولی و روزمره برای حفظ و بالابردن ارزش دارایی وارد بازار می شود باعث رشد انفجاری قیمت ها خواهد شد، اتفاقی که در حال حاضر شاهد آن هستیم. وزیر اسبق اقتصاد و دارایی در پایان راه خروج از این وضعیت را هم سطح شدن رشد نقدینگی با رشد تولید ملی دانست و تاکید کرد: در حال حاضر تقاضایی که وارد بازار شده است بیش از حد نیاز است که علت گرانی های اخیر است و راه حلش این است که دولت با تصمیمات منطقی و معقول نسبت به کاهش رشد نقدینگی اقدام کند به طوری که رشد تولید ملی با رشد نقدینگی برابر شود.

منبع: روزنامه رسالت