به گزارش «شیعه نیوز»، چند ماهی است که نرخ ارز تصاعدی بالا می رود. تک نرخی کردن ارز توسط دولت نیز تا بدین جای کار در مهار روند افزایشی طلا و ارز مفید نبوده است. بسیاری در این میان به دنبال علل و چگونگی این بحران در وضعیت اقتصادی کشور هستند. برخی کاهش شدید منابع ارزی در کشور را مهم ترین دلیل می دانند. برخی معتقد به دست های پنهان برای زمین زدن دولت در آستانه مشخص شدن وضعیت برجام هستند. بعضی دخالت آمریکا و عربستان را عامل مهم بحران ارزی کشورمان می دانند و برخی دیگر هم ناکارآمدی سیاست های اقتصادی دولت را مقصر وجود چنین وضعیتی می بینند و خواستار تغییر در تیم اقتصادی دولت هستند. در هر روی هر کدام از این دلایل می تواند محل بحث و بررسی قرار گیرد اما به نظر می رسد همگی این موارد در رسیدن به وضع موجود بی تاثیر نبوده است.
به گزارش شفقنا، اما بحران ارزی در ایران واکنش های مختلفی را نیز در بر داشته است. از سلبریتی ها گرفته تا مردم کوچه و بازار. این روزها برخی بازاریان تهران دست به اعتصاب زده و برخی مغازه های خود را تعطیل کرده اند. برخی از فعالان سیاسی رقیب دولت نیز با فضاسازی ها تلاش در بغرنج کردن قضیه دارند. اما به نظر می رسد عوامل گرانی های اخیر هر چه که هست نقدی هم به دولت می توان وارد کرد و آن ضعف در عرصه اطلاع رسانی و شفاف سازی با مردم و رسانه هاست. شاید اگر در این وانفسای بحران ارزی رییس جمهور به صورت مستقیم با مردم صحبت کند و دلایل و احیانا از کارشکنی های موجود به صورت شفاف بگوید فضای روانی تقریبا متشنجی که این اواخر ایجاد شده تا اندازه ای آرام گیرد. همان گونه که علی مطهری دیروز گفته است: «دولت باید با زبان ساده با مردم صحبت کند و بگوید در چه شرایطی هستیم و ریشه گرانی‌ها در چیست و دست دولت چقدر باز است، در اینصورت مردم نیز از دولت قبول می‌کنند.»
در ادامه به برخی از اخبار و دیدگاه های کارشناسان اقتصادی و سیاسی در خصوص بحران ارزی در ایران اشاره می شود:
جهانگیری: ارز مورد نیاز کالاهای اساسی در هر شرایطی تامین خواهد شد
معاون اول رییس جمهور گفت: در شرایط کنونی کشور با کسانی که بخواهند با ایجاد فساد به نظام اقتصادی کشور آسیب وارد کنند محکم و به طور جدی برخورد خواهد شد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ جلسه بررسی مسائل اقتصادی و ارزی کشور صبح امروز (دوشنبه) به ریاست دکتر اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور برگزار شد.معاون اول رییس جمهور در این جلسه با اشاره به شرایط جدید کشور و تنگنا‌ها و محدودیت‌های موجود گفت: مدیریت منابع ارزی کشور در وضعیت کنونی ضروری است و دولت در این خصوص برنامه ریزی جدی انجام داده است.وی ضمن تاکید بر اینکه در تخصیص ارز با نرخ رسمی برای تامین کالاهای حیاتی و اساسی مورد نیاز مردم کمترین اختلالی ایجاد نخواهد شد، اظهار داشت: مردم اطمینان داشته باشند حتی در بحرانی‌ترین شرایط ارز به نرخ مصوب و رسمی و به میزان کافی برای تأمین کالاهای اساسی و حیاتی اختصاص خواهد یافت.جهانگیری با اشاره به گروه بندی و تعیین فهرست کالاهای مورد نیاز کشور بر اساس اولویت بندی و گروه بندی کالاها گفت: دستگاههای دولتی و نظارتی در خصوص قیمت گذاری، میزان واردات و نظارت بر نحوه تخصیص ارز و توزیع کالاهای اساسی و حساس برنامه ریزی دقیق و منظمی انجام داده اند و از محل ارز حاصل از فروش نفت و میعانات گازی و محصولات پتروشیمی و سایر صادرات غیر نفتی، ارز مورد نیاز کالاهای اساسی و حیاتی تامین خواهد شد.معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه نخواهیم گذاشت کوچکترین رانت و فساد در این خصوص ایجاد شود، افزود: در شرایط کنونی کشور با کسانی که بخواهند با ایجاد فساد به نظام اقتصادی کشور آسیب وارد کنند محکم و به طور جدی برخورد خواهد شد.وی با بیان اینکه ایجاد امنیت و آرامش اقتصادی خواست مردم و همه فعالان اقتصادی است؛ از وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی و گمرک جمهوری اسلامی ایران خواست تا با اطلاع رسانی کافی و به هنگام در مورد نحوه تامین ارز و ترخیص کالا شفافیت لازم را برای ممانعت از بروز فساد و جلوگیری از طرح ادعا‌های خلاف علیه اقدامات دولت در خصوص تأمین ارز مورد نیاز کشور بوجود آورند.
شریعتمداری: اختصاص ۱۸ میلیارد دلار برای واردات کالاهای ضروری
محمد شریعتمداری در حاشیه نشست بررسی مسائل اقتصادی و ارزی کشور اظهار کرد: برای گروه کالایی یک، ۱۸ میلیارد دلار از درآمد نفت خام اختصاص می‌یابد که شامل کالاهای حساس و اساسی یا موردنیاز عامه مردم هستند یا در تولید نقش و اثر ویژه دارند یا مثل دارو از اهمیت بالایی برای مردم برخوردار هستند. وزیر صنعت،معدن و تجارت افزود: کالاهای مصرفی که نیاز‌های جامعه است که برای آن تصمیم گیری اختصاصی گرفته شد، شامل کلیه مواد اولیه تولید، تجهیزات و ماشین آلات در حوزه‌های گوناگون تولیدی در گروه دو تولیدی قرار گرفت که بالغ بر ۲۴ میلیارد دلار برآود می‌شود. وی گفت: ارز این گروه کالایی از محل صادرات غیرنفتی عمده کشور و واحد‌های تحت اختیار دولت یا به نوعی واحد‌های غیردولتی که تحت اشراف دولت هستند تامین خواهد شد از جمله در حوزه‌های پتروشیمی، مس، فولاد، سرب و روی و صادرکنندگان این بخش مکلف هستند بر اساس تعهد ارزی که در زمان صدور می‌سپارند ارز خود را به کشور برگردانند و در اختیار بانک مرکزی قرار دهد تامین و پرداخت می‌شود. شریعتمداری ادامه داد: ارز گروه سوم که حدود ۵.۶ میلیارد دلار مصرف دارد، بازاری که از بازار صادرات کالاهای غیر عمده شامل محصولات سنتی، صادرات برخی فناوری‌های نو و صادرات صنعتی کوچک‌تر که حجم آنها ۱۵ میلیارد دلار بوده است برای این بازار در نظر گرفته شده است که صادرکنندگان این بخش پس از فروش ارز خود با قیمت رسمی ارز در کشور اظهارنامه صادراتی خود را که پس از صدور کالا در اختیارشان قرار گرفته این امکان را خواهند داشت که در اختیار واردکنندگان این گروه کالایی قرار دهند.
سیف: تشکیل بازار ثانویه ارز تا هفته آینده
رئیس‌کل بانک مرکزی از ایجاد بازار ثانویه ارز طی هفته آینده خبر داد. تشکیل بازار ثانویه ارز تا هفته آیندهبه گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه جلسه مشترک کمیسیون صنایع و کمیسیون حمایت از تولید مجلس شورای اسلامی، از ایجاد بازار ثانویه ارز طی هفته آینده خبر داد و گفت: جزئیات این بازار ثانویه تدوین شده و از محل ۲۰ درصد صادرات غیرنفتی که عمدتاً از طریق بخش خصوصی انجام می‌شود برای واردات برخی کالاهای غیراساسی و به‌صورت نرخ توافقی خواهد بود.وی گفت: ایجاد این بازار از شکل‌گیری برخی نرخ‌های نامشخص که امروز در کوچه پس‌کوچه‌ها ازطریق دلالان انجام می‌شود، جلوگیری می‌کند.رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین افزود: سامانه‌ای در حال ایجاد است تا در آن همه کالاهایی که برای واردات از ارز ۴۲۰۰تومانی استفاده کرده‌اند، مشخص شود.وی گفت: با اجرایی شدن این سامانه واردکنندگان این کالاها نمی‌توانند آنها را با قیمت‌های بالاتر بفروشند. سیف افزود: با مشخص شدن این کالاها این امکان وجود دارد که با هماهنگی دستگاههای نظارتی از جمله تعزیرات و بازرسی از گرانفروشی‌ها جلوگیری شود.
واکنش آشنا به گرانی‌های اخیر: ارزان می‌شود
مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور در پاسخ به این که برخی معتقدند دولت برنامه خاصی برای کنترل قیمت‌ها ندارد، گفت: همین بعضی‌ها هستند که به دنبال گرانی‌اند. حسام الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور در حاشیه مراسم ختم حجت الاسلام سیدعلی اکبر موسوی حسینی استاد اخلاق و در جمع خبرنگاران در پاسخ به این سؤال که نظرتان درباره گرانی‌های اخیر چیست، اظهار داشت: ارزان می‌شود. وی در پاسخ به این که برخی معتقدند دولت برنامه خاصی برای کنترل قیمت‌ها ندارد، گفت: همین بعضی‌ها هستند که به دنبال گرانی‌اند. همین بعضی‌هایی که این حرف را می‌زنند.
مطهری: ۶ ماه تحمل کنید/ دولت ضعف نظارتی دارد/ الان زمان تسویه حساب سیاسی نیست
نائب رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: دولت باید با زبان ساده با مردم صحبت کند و بگوید در چه شرایطی هستیم و ریشه گرانی‌ها در چیست و دست دولت چقدر باز است، در اینصورت مردم نیز از دولت قبول می‌کنند. علی مطهری نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در حاشیه مراسم ترحیم حجت الاسلام حسینی در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس قصد ندارد برای گرانی‌های اخیر اقدامی انجام دهد؟ گفت: الان کشور در شرایط سختی است و حل مشکلات کار مجلس به تنهایی نیست و هر سه قوه باید با هم کار کنند، اما عنصر اصلی دولت است و با هدایت او باید این مشکلات اقتصادی حل و فصل شود.وی با تاکید بر اینکه کشور در شرایط سختی است و هر دولتی که باشد به این آسانی نمی‌تواند از این بحران رهایی یابد، افزود: به نظر من دولت باید شرایط اقتصاد کشور را صادقانه برای مردم شرح دهند؛ چراکه دست دولت باز نیست و نمی‌تواند دلار به بازار تزریق کند تا قیمت‌ها پایین بیاید.مطهری با بیان به اینکه برخی حرف‌ها در ارتباط با وضعیت اقتصادی امروز کشور را نمی‌توان گفت، اضافه کرد: از خارج به دولت فشارهایی در حال وارد شدن است تا ایران زانو زده و پای میز مذاکره برود. اگر مردم ۶ ماه مقاومت کنند، وضعیت اقتصادی بهتر خواهد شد. نائب رئیس مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: دولت باید با زبان ساده با مردم صحبت کند و بگویند در چه شرایطی هستیم و ریشه گرانی‌ها در چیست و دست دولت چقدر باز است، در اینصورت مردم نیز از دولت قبول می‌کنند.وی درباره حضور دیروز عصر روحانی در مجموعه تفریحی توچال و انتقادات مطرح شده در این زمین، اظهار کرد: اصل رفتن آقای روحانی به این مجموعه تفریحی ایرادی ندارد؛ چراکه زیاد نشستن پشت میز هم بیماری می‌آورد. مطهری در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر اینکه برخی می‌گویند گرانی‌ها عامل داخلی داشته و ناشی از فشار برخی گروه‌های فشار است، گفت: بعید می‌دانم؛ گرانی‌ها ناشی از ضعف نظارت دولت است، نظارت قوی تری باید وجود داشته باشد، اکنون باید سازمان تعزیرات حکومتی وارد شود چراکه برخی از این گرانی‌ها کاذب بوده و واقعی نیست و جلوی اینها باید گرفته شود. نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه امروز کشور در وضعیتی ویژه قرار دارد، درباره طرح برخی اظهارات مبنی بر استعفای روحانی از ریاست جمهوری گفت: الان زمان تسویه حساب سیاسی و انتقام گیری نیست بلکه الان همه باید دست به دست هم دهیم تا از این بحران خارج شویم. مطهری درباره موضوع مطرح شده از سوی رئیس دفتر رییس جمهور درباره ترمیم کابینه هم گفت: ممکن است برخی وزرا و مدیران مناسب جایگزین افراد دیگر شوند.
موسویان: دولت استعفا دهد
سید حسین موسویان از دیپلمات‌های پیشین در گفت‌وگویی با روزنامه همشهری، پیشنهاد استعفای دولت و انتخابات زودرس را مطرح کرده است. از سویی دیگر برخی زمزمه‌ها مبنی بر عدم کفایت رئیس جمهوری هم مطرح می‌شود اما واکنش‌ها به این پیشنهادها حکایت از آن دارد که برخی کارشناسان حوزه سیاست چنین راهکارهایی را نه مشکل‌گشا که مشکل‌افزا می‌دانند. موسویان در بخشی از گفت‌وگوی خود گفته است: «برای ایجاد اجماع و وحدت داخلی نیاز به درک درست از شرایط داخلی و خارجی کشور، فداکاری و ازخودگذشتگی است. با این وضع، مشکلات اقتصادی فعلی مردم و منافع کلان ملی کشور ۲ قربانی اصلی اختلافات فعلی جناح‌های سیاسی داخلی هستند. بزرگان نظام باید قبل از هرچیز دراین مورد چاره‌اندیشی کنند؛ حتی به قیمت یک خانه‌تکانی اساسی در دولت یا حتی استعفای دولت فعلی و برگزاری انتخابات زودرس، زیرا استمرار وضع فعلی تا ۲ سال دیگر، ممکن است موجب لطمات غیرقابل جبران شود.»
باهنر: «زیرآب زدن» درست نیست
دیروز موضوع طرح عدم کفایت رئیس جمهوری که از سوی برخی طیف‌های مخالف دولت زمزمه می‌شود، در نشست خبری محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری مطرح شد. باهنر اما پاسخ مثبتی به خواسته تندرو‌ها نداد و راهکار حل مشکلات فعلی را وحدت مقام‌های کشور دانست. او گفت: «اگر قرار باشد یک قرارگاهی را تأسیس کنیم، اقتصادی است و نه لزوماً نظامی که سیاستش هم مشخص است که اقتصاد مقاومتی است و نیاز این قرارگاه هم مشخص است که همان وحدت مقام‌های کشور و نیروهای سیاسی و اقتصادی است که به ایران اسلامی چشم دوخته‌اند. معاون اول رئیس جمهوری این قرارگاه را تأسیس کرده‌اند، بنابراین زیرآب زدن و آجر از زیر پا کشیدن درست نیست.»
ظریف: هدف نه روحانی و نظام، بلکه ایران است
سخنان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در جمع اعضای اتاق بازرگانی ایران هم چه بسا واکنشی بود به همین زمزمه‌ها و طرح‌های مشکوک. ظریف که به ندرت درباره سیاست داخلی اعلام موضع می‌کند، دیروز به مخالفان دولت و آنها که برای زمینگیر کردن دولت نقشه می‌کشند، یادآور شد که هدف دشمنان نه فقط روحانی و نظام بلکه کل ایران است. او گفت: «ما در ایران از اصولگرا، اصلاح‌طلب، بی‌خط، مخالف جمهوری اسلامی ایران یا مخالف دولت همه در یک کشتی نشسته‌ایم و اکنون هدف دشمنان نه نظام ایران، نه دولت روحانی، بلکه هدف ایران است. این ایران است که اکنون برای تحقق برخی از اهداف و تمایلات مانع است، می‌خواهند ایران را نابود کنند. خیال نکنید که اگر آقای روحانی رفت و اصولگرایان آمدند، موفق می‌شوند. بعضی‌ها خیال نکنند که اگر جمهوری اسلامی ایران رفت، آنها سر کار می‌آیند. اکنون ایران یعنی این جغرافیا و موجودیت عظیم پرافتخار تاریخی با این مردم و توانمندی‌ها و امکانات مورد هدف است و ان‌شاءالله ما این هدف را ناکام می‌کنیم.»
مصباحی مقدم: دولت توان مدیریت بحران ها را دارد
غلامرضا مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز در ایران نوشت: پیشنهاد استعفای دولت و انتخابات زودرس و همچنین برخی زمزمه‌ها مبنی بر طرح عدم کفایت رئیس جمهوری در شرایط فعلی به هیچ وجه قابل دفاع نیست. در حالی که هم در داخل کشور با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستیم و هم در سطح بین‌الملل با اعمال فشارهای خارجی و عمدتاً از سوی امریکا مواجه هستیم، اولویت اول تدبیر و ایستادگی دولت و ملت در برابر مشکلات و ناامید نشدن است. ما پیش از این با وضعیت به مراتب بدتر از این هم روبه‌رو بوده‌ایم. در زمان جنگ که درآمدهای ارزی کاهش یافته بود و هم قیمت نفت بسیار پایین بود، ما با تحمل سربلند بیرون آمدیم و شرایط را مدیریت کردیم. در حال حاضر که وضعیت ارزی ما به نسبت دوره‌های حاد گذشته نامناسب نیست. دیدیم که اخیراً سران قوا هم پیام وضعیت موجود را درک کرده و تدابیر مهم اقتصادی را در برابر جنگ اقتصادی امریکا علیه کشور اتخاذ کرده‌اند. کاش این تصمیم یکی دو سال پیش گرفته می‌شد. بنابر این ما توان و امکانات مناسب برای مواجهه با شرایط جدید را داریم. دولت باید از همه ظرفیت‌های موجود استفاده کند و دستگاه‌ها و نهادهای مختلف هم در این جنگ اقتصادی کمک و همراه دولت باشند. در جاهایی اگر شرایط موجود اقتضا کرد و لازم بود که معطوف به وضعیت اقتصادی جدید تغییراتی در دولت انجام شود هم قطعاً کمک کننده خواهد بود و راه آن بسته نیست. به هر روی سمت و سوی اقدامات و تصمیمات باید در جهتی باشد که به مردم آسیب نرسد اگر چه تبعات این جنگ اقتصادی غیرقابل انکار است اما شرایط کشور ما به گونه‌ای نیست که اظهار نگرانی شدید و مواضعی اتخاذ شود که قدرت مدیریت وجود ندارد. زمزمه طرح عدم کفایت رئیس جمهوری مختص زمانی است که رئیس دولت واقعاً قدرت، توان و مدیریت کشور را نداشته باشد. با شناختی که از آقای روحانی داریم بخصوص اینکه ایشان ۲۰ سال دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده و در دوران جنگ هم بخوبی ایفای نقش کرده و سابقه چند دوره حضور در مجلس شورای اسلامی را نیز در کارنامه خود دارد، نمی‌توان حکم به ناتوانی رئیس جمهوری داد. بیان این قبیل پیشنهادها بیش از آنکه کمک کننده به حال و وضع اقتصاد کشور و مردم باشد، خواسته یا ناخواسته القای تفرق و پمپاژ یأس در جامعه است و نمی‌تواند واجد منطق درست و قابل دفاع باشد. دولت باید برخی رویکردها را در مواجهه با شرایط جدید اصلاح کند که گام‌هایی در این راستا برداشته و دیگران هم باید به آن کمک کنند. ما با اتحاد دوران سخت گذشته را پشت سرگذاشته‌ایم و فکر می‌کنیم در دوره فعلی هم به لحاظ امکانات و توان مدیریتی این ظرفیت در همین دولت وجود دارد که این دوره را هم پشت سر بگذاریم.
بهشتی‌پور: خودی‌ها را مأیوس نکنید
حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در روزنامه ایران نوشت: خروج امریکا از توافق هسته‌ای شرایط ویژه‌ای را بر سیاست خارجی ایران حاکم کرده است. در چنین شرایطی که بی‌تردید کشورمان در موقعیت پیچیده و مهم تاریخی قرار گرفته است، ایجاد تردید در رویکرد سیاست خارجی‌اش می‌تواند رسماً به تضعیف تدابیری بینجامد که مقام‌های ایرانی در روزهای دشوار آینده باید در پیش گیرند. ضمن آنکه منتقدان باید بدانند سیل انتقادات را متوجه چه کسانی کنند. دیگر کمتر کسی تردید دارد که رئیس جمهوری امریکا تا به امروز به هیچ یکی از توافقنامه‌های مهم بین‌المللی امریکا پایبند نمانده است و رسماً بر هر توافق چندجانبه‌ای که با هدف پایان بخشیدن به مشکلات دوجانبه و چندجانبه کشورها منعقد شده، خط بطلان کشیده است. اینجا طرف انتقاد اصلی ما باید دولتی باشد که رسماً با یک رویکرد تک جانبه، بی اعتمادی ایجاد کرده و فقط برجام نبوده است که از سوی این کشور مورد هجمه قرار گرفته است. به این ترتیب ترامپ چنان که مورد انتقاد بسیاری از نزدیک‌ترین شرکای تاریخی امریکا قرار گرفته باید مورد عتاب و خطاب منتقدان داخلی قرار گیرد نه اینکه مخالفان با هجمه به دولت و ربط دادن مشکلات اقتصادی که امریکا با مانع‌تراشی‌های زیاد در ایجاد آن نقش مؤثری دارد، زمزمه‌های تغییر دولت یا بی‌کفایتی دولت را مورد پیگیری قرار دهند.پیگیری این موضوع به آن معناست که عده‌ای در داخل راه را اشتباه می‌روند و به جای اینکه دولت امریکا را مورد انتقاد قرار دهند و با یک عزم ملی برای مقابله با مواجهه کنونی امریکا با ملت ایران همراهی کنند، خود دولت ایران را نشانه می‌روند و زیر سؤال می‌برند. برای من عجیب است که چطور مثلاً تیم ملی فوتبال ایران که در برابر تیم اسپانیا حتی شکست می‌خورد ولی شکست مقتدرانه‌اش از دید مردم مغفول نمی‌ماند و مورد حمایت واقع می‌شود و یکپارچه ۸۰ میلیون ایرانی از آن حمایت می‌کنند اما برخی در داخل در مواجهه با یکی از مهم‌ترین موضوعات سیاست خارجی کشور ما که بیش از هر زمان دیگری نیاز به انسجام و حمایت ملی دارد، میدان را خالی می‌کنند و جای شاکی و متشاکی را عوض می‌کنند. هر چند ممکن است این عده بگویند این فشارها به دولت باعث می‌شود که دست دولت در عرصه مذاکرات خارجی باز شود و به عنوان یک عامل پشتیبانی از دولت عمل کند اما در این باره باید گفت که طرف مقابل ارزیابی کاملی از تحولات سیاسی ایران دارد و نگاه‌های مختلف را پیگیری می‌کند بنابراین بهترین سیاست در شرایط فعلی این است که از دولت و حاکمیت در برابر امریکا حمایت شود و خودی‌ها را به خاطر خدمتی که انجام می‌دهند مأیوس نکرد. یعنی طرف مقابل باید احساس کند که با ۸۰ میلیون ایرانی متحد رو‌به‌روست نه با ملتی که برخی جریان‌هایش بر سر اختلافات جناحی، فشارهای خود را در چنین موقعیت مهمی از تاریخ ایران تا سطح اعلام بی کفایتی رئیس جمهوری بروز می‌دهند.
فرشاد مومنی: مسائل بنیادی اقتصاد را باید در داخل حل کنیم/ موج آینده‌هراسی جدید
اصلاح بنیادهای اندیشه‌ای، اصلاح رابطه دولت و ملت، بازنگری در سیاست‌های وارداتی، بازگرداندن اعتماد به تولیدکنندگان و حل مشکل سرمایه‌گذاری‌های مولد محورهای اصلی توصیه‌های فرشاد مومنی برای اصلاح ساختار اقتصادی در شرایط فعلی کشور است. به گزارش ایسنا، فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران در نشست این هفته موسسه مطالعات دین و اقتصاد با موضوع "اقتصاد سیاسی، اتخاذ تدابیر لازم برای مقابله با تحریم‌ها” با اشاره به وضعیت حال حاضر اقتصاد کشور، اظهار کرد: همه ارزها و به ویژه ارزهایی که برای کشور حاصل می‌شوند باید به مثابه بزرگ‌ترین دارایی راهبردی ملی تلقی شوند و تخصیص هر یک واحد از آنها باید از نظر متخصصین بگذرد. در سیاست‌های وارداتی کشور باید بازنگری صورت بگیرد چرا که همین حالا هم بسیاری از اقلام غیرضروری وارداتی توسط دولت ارز می‌گیرند. همینطور دولت باید در تخصیص‌های ریالی خود هم تجدیدنظر کند.این اقتصاددان با بیان اینکه امروز در شرایطی نیستیم که قادر باشیم هر برنامه‌ای را اجرا کنیم، گفت: در انتظاراتی که از اروپایی‌ها، چینی‌ها و روس‌ها داریم باید توان آنها را هم بسنجیم. راه نجات اقتصاد کشور در شرایط فعلی از برنامه‌های مبتنی بر نگرش عادلانه به توسعه می‌گذرد. اگر چنین اصلی پذیرفته شود آنگاه هیچ متغیری به اندازه اشتغال مولد نمی‌تواند اهداف مربوط به عدالت اجتماعی و قدرتمندی در برابر شوک‌های اقتصادی را برآورده کند. مومنی با انتقاد از نهادگرایان بازاری در داخل کشور و اینکه آنها هیچگاه به موضوعاتی مانند شفافیت اقتصادی و شفافیت در آمار و اطلاعات به اعتراض نپرداخته‌اند، ادامه داد: اساسا عادلانه بودن شرایط رقابت یک رکن اساسی برای بازار است در حالیکه بازارگرایان داخلی ما هیچگاه در مورد آن حرفی نمی‌زنند همچنین حقوق مالکیت از جمله مباحثی است که در میان بازارگرایان حقیقی جایگاه ویژه‌ای دارد در حالیکه بازارگرایان داخلی به این مسائل بی‌توجه هستند و می‌خواهند بدون در نظر گرفتن این پیش فرض های اساسی یک نسخه کلی درباره بازار آزاد را در اقتصاد کشور اعمال کنند و زمانی هم که نتایج کار آنها فاجعه‌بار شد آن را به گردن نمی‌گیرند و به اجرای ناقص توصیه‌های خود ربط می‌دهند.این اقتصاددان در ادامه با بیان اینکه میانگین واردات در دولت های حسن روحانی و محمود احمدی نژاد بسیار بیشتر از دولت‌های پیش از خود بوده است، به واردات کالاهای لوکس در این دوره انتقاد کرد و گفت: در همین دورانی که شدیدترین محدودیت‌ها برای عرصه‌های تولیدی کشور اعمال می‌شود اما بیشترین گشایش‌ها برای واردات کالاهای لوکس ایجاد شده است. حالا سوال این است چرا در حادترین مناسبات، واردات کالاها و خودروهای لوکس نه تنها محدود نمی‌شود بلکه تسهیل هم می‌شود؟وی خواستار توجه به تخصیص ارز به کالاهای ضروری یا کالاهایی که برای تولید داخلی می‌توانند مفید باشند، شد.او با بیان اینکه باید در اولین قدم برای ایجاد اصلاحات در اقتصاد، به ارزیابی آسیب‌شناسانه دولت‌های قبلی اقدام کرد، گفت: عنصر اصلی انگیزه‌های تحریک کنندگان، ایجاد اختلال در تولید ملی ما بوده است که اگر این مبنا را بپذیریم باید ببینیم که جدا از تلاش‌هایی که آنها برای تضعیف تولید ملی ما داشته‌اند خودمان با بنیه تولید ملی خودمان چه کرده‌ایم. واقعیت این است که از آغاز اجرای برنامه‌های تعدیل ساختاری در کشور تا به امروز ما به سمت تضعیف بنیه ملی‌مان حرکت کرده‌ایم.این استاد دانشگاه با اشاره به کتاب نظریه تمدن نوشته یوکیشی که در مورد دلایل پیشرفت ژاپن نوشته شده است، اظهار کرد: ما باید مسائل بنیادی اقتصاد را در داخل کشور حل کنیم. این نمی‌شود که ما از طرفی بگوییم بیگانگان هیچ غلطی نمی‌توانند بکنند اما از طرفی بیاییم و همه اتفاقاتی را که در داخل اقتصاد کشور می‌افتد به آنها ربط بدهیم.مومنی با بیان اینکه در شرایط حال حاضر علاوه بر اینکه چه کارهایی باید بکنیم مهم است، کارهایی که نباید بکنیم هم بسیار اهمیت دارد، ادامه داد: بزرگ‌ترین آفتی که برای حل مسائل اقتصادی کشور با آن روبرو هستیم این است که مسائل بنیادین ما در اقتصاد در حاشیه قرار گرفته است و ما می‌خواهیم با پدیده‌ها به صورت گذرا و موقتی مقابله کنیم در حالیکه به خاطر وجود خلاءهای معرفتی در حوزه اقتصادی در کشور هر برنامه موقتی یک مشکل جدید را هم با خود به همراه می‌آورد.
وی با اشاره به تجربه تاریخی اقدامات سه دولت گذشته در دوره دوم خود، اظهار کرد: واقعیت این است که دولت‌ها در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود دنده فعالیت‌های خود را روی خلاص قرار داده‌اند و کسی برنامه ای را به صورت جدی در دستور کار خود قرار نمی‌دهد و اساسا هیچ برنامه مشخص یا ایده‌ای ارائه نمی‌شود و امور را صرفا بر روی جریان روزمره تنظیم می‌کنند.این اقتصاددان با بیان اینکه در حال حاضر نیازمند ارائه راه‌حل‌های ساختاری هستیم، بیان کرد: در زمان تدوین برنامه ششم توسعه سهل‌انگاری‌های جدی صورت گرفت به طوریکه می‌توان گفت تنها نسبتی که به برنامه ششم توسعه نمی‌توان اطلاق کرد عنوان «برنامه» است.مومنی همچنین با مقایسه دو دولت تدبیر و امید و مهرورزی به لحاظ موقعیت مناسبات بین‌المللی، اظهار کرد: دولت حسن روحانی به لحاظ مناسبات بین‌المللی از جهاتی بسیار بهتر از دولت گذشته است اما باید توجه داشت که موج آینده‌هراسی جدید همراه با مسائل دیگری شده است که یکی از آنها افزایش تعداد بحران‌های کوچک و بزرگ است که البته فقط اقتصادی نیستند و به همین خاطر هم نمی‌توان با آنها به صورت جزئی برخورد کرد.
به گزارش شفقنا، موج گرانی های اخیر در ایران با همت و تلاش مسولان قابل حل خواهد بود. شرایط اقتصادی ایران مطمئنا وخیم تر از وضعیت زمان جنگ ۸ ساله عراق علیه ایران نیست. اگر که مسولان همدلانه و دلسوزانه کمر همت ببندند با کارشناسان مختلف اقتصادی مشورت بگیرند بخش هایی که هم در دولت و هم در دیگر قسمت ها نیاز به تغییر و تحول است را تسریع بخشند، با مردم شفاف سخن بگویند و وضعیت آنها را درک کرده و مطالباتشان را پاسخگو باشند و از طرفی اهداف مغرضانه و منفعت طلبانه برخی جایگزین اتحاد و منافع بلند مدت شود کمتر خللی خواهد توانست چنین کشوری را به زمین بزند.
