شیعه نیوز:
پرسش
با سلام؛ امام حسن عسگری( علیه السلام ) می‌فرماید نشانه‌های مؤمن پنج چیز است، و از جمله خواندن نماز نافله است. در حدیثی دیگری آمده عابدترین مردم کسی است که واجباتش را انجام دهد. آیا می‌شود فقط با انجام واجبات و ترک محرمات به درجات بالای إیمان رسید و مؤمن واقعی شد؟
پاسخ اجمالی
همانگونه که در پرسش آمده، در برخی از روایات، نشانه‌های مومن پنج چیز شمرده شده است که یکی از آنها خواندن پنجاه و یک رکعت نماز در شبانه روز است؛[1] در حالی که در روایات دیگر آمده که عابدترین مردم کسی است که تنها واجباتش را انجام داده و محرمات را ترک کند.[2]
در مورد حل تعارض بین این دو روایت، ابتدا باید گفت: عنوان «عابدترین مردم» در برخی روایات برای گروههای دیگر - مانند کسانی که خیرخواه مردم باشند - نیز بکار رفته‌است؛[3] چنان که برای کسانی که واجبات را انجام می دهند عنوان «بهترین مردم» نیز بکار رفته است.[4]
تمام اینها نشانگر آن است که این عناوین نسبی هستند و نه مطلق؛ یعنی گروهی از افراد که در واجبات و محرمات، مطیع و تابع دستورات خداوند هستند؛ به بالاترین مقامی می‌رسند که خداوند آن مقام را به عنوان جایگاه حداقلی یک بنده خوب و مطیع خود در نظر گرفته است و طبیعتاً هرکه در این جایگاه قرار گرفته، اهل نجات خواهد بود، اما این بدان معنا نیست که مقامی بالاتر از آن تصور نشود، بلکه سزاوار است افراد با ایمان بعد از رسیدن به مقامی که خدا بیش از آن عبادتی نمی‌خواهد و بهشت را برای صاحبان آن مقام تضمین می‌کند، در کسب درجات بهشت با هم رقابت کنند و اینگونه است که ویژگی یک شیعه خالص آن است که تنها به ورود به بهشت دلخوش نبوده بلکه در کسب درجات بکوشد.
[1]. ر. ک: مفید، محمد بن محمد، کتاب المزار- مناسک المزار(للمفید)، ص، 53، قم، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.
[2]. ر. ک: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 84، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. ر. ک: عده‌اى از علماء، الأصول الستة عشر، ص 38، قم، دار الشبستری للمطبوعات، چاپ اول، 1363ش.
[4]. ر. ک: کوفى اهوازى، حسین بن سعید، الزهد، ص 19، قم، المطبعة العلمیة، چاپ دوم، 1402ق.
آیات مرتبط
سوره التوبة (112) : التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ
سوره الإسراء (79) : وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا
T