شیعه نیوز:
پرسش
در آیه 101 سوره توبه خداوند می فرماید: تو از نفاق آنان آگاه نیستی در آیه 105 همین سوره می فرماید: هرچه انجام دهید، خداوند و رسولش و مؤمنان آگاه می شوند، آیا این تناقض نیست؟
پاسخ اجمالی
خداوند در آیه 101 سوره توبه می فرماید:" و از (میان) اعراب بادیهنشین که اطراف شما هستند، جمعى منافق اند و از اهل مدینه (نیز)، گروهى سخت به نفاق پاى بندند. تو آنها را نمىشناسى، ولى ما آنها را مى شناسیم. بزودى آنها را دو بار مجازات مىکنیم (مجازاتى با رسوایى در دنیا، و مجازاتى به هنگام مرگ) سپس بسوى مجازات بزرگى (در قیامت) فرستاده مىشوند.[1]
و باز خداوند در آیه 105 سوره توبه می فرماید: بگو: «عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را مىبینند! و بزودى، بسوى داناى نهان و آشکار، بازگردانده مىشوید و شما را به آنچه عمل مىکردید، خبر مىدهد!»[2]
در پاسخ به این سؤال که آیا بین این دو آیه، تنافی نیست، باید گفت:
اولاً: در آیه اول خداوند می فرماید: "ای پیامبر در اطراف تو منافقانی هستند که تو نمی شناسی." مسلم است که شخص منافق طوری عمل می کند که هیچ کس او را نشناسد. پس شناخته نشدن منافق مطلبی عادی است. اما در آیه دیگر می فرماید: " هرچه عمل کنید خدا و رسولش و مؤمنان می بینند."
باید توجه داشت که در این آیه، صحبت از دیدن عمل است نه دیدن نیّات. و نفاق منافق در اعمالش ظاهر نیست بلکه در نیت و درون اش است. پس آن چه در آیه اول ندانستن آن به پیامبر نسبت داده شده است نفاق مخفی منافقان است و آن چه در آیه بعد دیدنش به پیامبر نسبت داده شده است، اعمال بندگان است.
ثانیاً: جواب دقیقتر آن است که پیامبر گرامی اسلام و هر یک از اولیاء خدا وائمه معصومین ( علیه السلام ) از پیش خود هیچ علم غیبی ندارند. بلکه آن چه می دانند از خزانه علم خدا و توسط ذات باری تعالی به آنان الهام می شود. به عبارت دیگر ایشان مستقلاً چیزی نمی دانند بلکه آن چه دارند، تعلیم خداوند است. پس با این که پیامبر در مراحل بعد به طور قطع، منافقین را می شناسد، صحیح است که خداوند به او در ابتدا بفرماید " تو نمی شناسی."
بنابراین پیامبر در ابتدا نه تنها منافقان را نمی شناخت، بلکه دیگر مطالب را نیز نمی دانست و همه را به الهام خداوند فرا گرفت.
خداوند به پیامبر می فرماید:" همان گونه (که بر پیامبران پیشین وحى فرستادیم) بر تو نیز روحى را بفرمان خود وحى کردیم تو پیش از این نمىدانستى کتاب و ایمان چیست (و از محتواى قرآن آگاه نبودى) ولى ما آن را نورى قرار دادیم که بوسیله آن هر کس از بندگان خویش را بخواهیم هدایت مىکنیم و تو مسلّماً به سوى راه راست هدایت مىکنى."[3] و در آیه دیگر می فرماید: "تو نمىدانى شاید خداوند بعد از این، وضع تازه (و وسیله اصلاحى) فراهم کند!"[4]
اما در آیات دیگر صحبت از آیات کبرای الاهی است که خداوند به پیامبر نشان داده است، آیاتی که به احدی ارائه نکرده است. خداوند می فرماید: "هر آینه از نشانههاى بزرگتر پروردگار خویش بدید."[5]
پس گرچه پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) ابتداءً چیزی نمی داند، اما به تعلیم الاهی، بزرگ ترین آیاتی که احدی برآن اطلاع نداشت، مطلع شده بود.
امیدواریم با این توضیحات سؤال شما جواب داده شده باشد. برای آگاهی بیشتر، نک: پاسخ های 579 (سایت: 631).
[1] ترجمه قرآن آیت الله مکارم شیرازی.
[2] همان
[3] شوری،52.
[4] طلاق، 1.
[5] نجم،18.
آیات مرتبط
سوره التوبة (101) : وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ ۖ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ ۖ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ ۖ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ ۚ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍ
سوره التوبة (105) : وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ ۖ وَسَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
T
