پرسش
آیا درست است که وقتی یهودیان به پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) میرسیدند میگفتند: «السام علیک»؛ یعنی «مرگ بر تو»؟!
پاسخ اجمالی
سلام کردن اولین مرحله برای ارتباط سالم بین دو انسان است که حاوی پیامهای متعددی از قبیل؛ دوستی، صمیمیت، محبت، تواضع، دعای خیر، اطمینان دادن به طرف مقابل و... است».[1]
اما برخی از یهودیان مدینه به جای سلام بر پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم )، به صورت مغرضانه از واژه «السّام علیک» استفاده میکردند؛ یعنی «مرگ بر تو باد».[2]
1. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: شخصی یهودی نزد پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) آمد و گفت «السّام علیک». پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز فرمود: «علیک» یعنی بر تو باد! یاران پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) به آنحضرت گفتند که او برای شما درخواست مرگ کرد! (چرا به او پاسخ دادید؟) پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: «من نیز همان چیزی را که گفته بود به سوی خودش برگرداندم».[3]
2. روایت شده است؛ یهودیان پیش پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) آمدند و گفتند: «السّام علیک» که پیامبر در پاسخ فرمودند: «بر شما باد». خداوند نیز آیه «وَ إِذا جاؤُکَ حَیَّوْکَ بِما لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ الله»[4] را نازل کرد.[5]
3. عائشه - همسر پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )- میگوید: قومی از یهود بر پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) وارد شدند و گفتند: «السّام علیک»؛ و پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز فرمود: «و علیکم».[6]
با وجود بیاحترامی این دسته از افراد نسبت به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )، آنحضرت از اهانت و فحش دادن به آنها پرهیز میکردند و سفارش میکردند که به آنها فحش و لعن داده نشود و میفرمودند: «همانا خداوند مدارا و دوستی را دوست دارد و فحش و ناسزا را دوست ندارد».[7]
[1]. ر.ک: «اهمیت سلام کردن»، 6923.
[2]. «السام علیک و السام: الموت»؛ طریحى، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، ج 1، ص 114، تهران، مرتضوى، چاپ سوم، 1375ش.
[3] کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 4، ص 5، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. «و هنگامی که نزد تو میآیند به گونهاى تو را درود میگویند که خداوند آنگونه تو را درود نگفته است»؛ مجادله، 8.
[5]. فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 2، ص 458، قم، رضى، چاپ اول، 1375ش.
[6]. بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم ) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، ج 8، ص 85، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق؛ أبو عیسى ترمذی، محمد بن عیسى، سنن الترمذی، ج 5، ص 60، مصر، شرکة مکتبة و مطبعة مصطفى البابی الحلبی، چاپ دوم، 1395ق.
[7]. صحیح بخاری، ج 8، ص 85؛ سنن الترمذی، ج 5، ص 60.
آیات مرتبط
سوره المجادلة (8) : أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَىٰ ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَيَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ ۚ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَهَا ۖ فَبِئْسَ الْمَصِيرُ
T