شیعه نیوز:
پرسش
آیا می‌توان هر زمانی که خواستیم نماز شب بخوانیم یا باید تداوم داشت؟ من در کتابی خواندم که اگر کسی چند بار از خواب بیدار شود ولی نماز شب بجا نیاورد، شیطان بر گوشش بول و ادرار می‌کند! آیا این مطلب صحت دارد؟ کسی که قصد می‌کند که نماز شب بخواند ولی خواب می‌ماند چطور؟
پاسخ اجمالی
در مورد آنچه در پرسش مطرح شد، روایتی از امام صادق( علیه السلام ) وجود دارد:
«هر بنده‌ای در شب، یک، دو و یا چندبار بیدار می‌شود؛ اگر برخیزد [و نماز بگزارد چه بهتر]، وگرنه، شیطان دو پای خود را می‌گشاید و در گوش او ادرار کند. آیا نمی‌بینى که برخى از شما که این کار را کرده است از خواب خود سنگین و خسته برمی‌خیزد».[1] این روایت از جهت سندی صحیح است.[2]
مشابه همین روایت در منابع اهل‌سنت نیز به صورت متواتر از پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است که حضرتشان در مورد شخصی که تمام شب را در خواب سپری کرده بود، فرمود: «شیطان در گوش آن مرد ادرار کرده است».[3]
در ارتباط با این روایات باید گفت؛ مسلماَ ادرار شیطان مانند ادرار انسان و دیگر حیوانات مادی نیست و بر این اساس،با آن‌که ممکن است مراد از ادرار، ادراری حقیقی، اما از نوع مختص آن به شیطان باشد،[4] اما شاید هم کنایه‌ای از بازی کردن شیطان با انسان باشد،[5] و یا آن‌که چنین تعبیری بیانگر تسلط و چیره شدن شیطان بر انسان بوده و که او را به وسیله خواب از اطاعت خدا دور کرده است.[6] و چون ادرار، مایعی آلوده و گوش حس بیداری است، به آن مثال زده شده است.
به هر حال، این روایت شامل بنده مؤمنی است که تهجد را دوست می‌دارد، اما شیطان با وسوسه‌هایش او را از خدا کمی دور کرده است؛ اما فردی که اساساً خودش در پی تهجّد نیست، دلیلی ندارد که شیطان به دنبال وسوسه کردن او برای بیدار نشدن باشد.
[1]. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، محقق، محدث، جلال الدین، ج 1، ص 86، قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج 2، ص 334، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. مجلسى، محمد باقر، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، محقق، رجائى، مهدى، ج 4، ص 515، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1406ق.
[3]. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 1، ص 63، بیروت، دار الفکر، 1407ق.
[4]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 60، ص 263، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[5]. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق، حسینی، سید احمد، ج 2، ص 321، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، 1375ش.
[6]. بحار الأنوار، ج 60، ص 263 و ج 84، ص 170.
آیات مرتبط
سوره آل عمران (113) : لَيْسُوا سَوَاءً ۗ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ
سوره المائدة (91) : إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ ۖ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ
سوره الأعراف (27) : يَا بَنِي آدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْآتِهِمَا ۗ إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ ۗ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ
سوره الأعراف (200) : وَإِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ۚ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
سوره هود (114) : وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّيْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ۚ ذَٰلِكَ ذِكْرَىٰ لِلذَّاكِرِينَ
T