شیعه نیوز:
پرسش
شنیده‌ام بعضی مراجع عراق برای آسایش زائران اربعین گفته‌اند زائران اگر یک یا دو روز زودتر هم به کربلا رسیدند، زیارت کنند و بروند، اجر زیارت اربعین را می‌برند و لازم نیست تا خود اربعین در کربلا ماند که به این ترتیب مقداری از ازدحام کم می‌شود و در یکی دو روز آخر می‌بینیم جمعیت خروجی از کربلا تقریباً با ورودی برابر می‌شود حال من در سال‌های گذشته طبق این شنیده اگر زودتر می‌رسیدم تا اربعین صبر نمی‌کردم. خواستم بدانم حکم چیست؟
پاسخ اجمالی
در مواردی که انسان می‌تواند با اختیار، اعمال را کاملاً منطبق با آنچه در منابع و آموزه‌های دینی بیان شده، انجام دهد، لازم است همان‌گونه عمل شود و در صورت امکان با نیت و اختیار آن‌را تغییر ندهد. اما در مواردی که توصیه به کاری شده است و ما نیّتمان این است که آن عمل را همان‌گونه انجام دهیم، اما به دلایلی (مانند ازدحام جمعیت و نظائر آن) موفق به انجام دقیق آن نشویم، و ممنوعیتی از انجام غیر دقیق آن هم در منابع وجود نداشته باشد، خداوند پاداش همان عمل را به ما خواهد داد.
در مورد پرسش، با توجه به این‌که فرد واقعاً در اعماق دل خود نیّت دارد که اربعین را در کربلا بماند و تنها به دلیل مصلحت اهم آن‌را ترک کرده، پاداش زیارت اربعین برای او منظور خواهد شد. مشابه این موضوع را در سایر جاهایی که ازدحام بیش از حد در آنجا وجود دارد می‌توان مشاهده کرد:
امام صادق( علیه السلام ) می‌فرماید: «من در حال طواف بودم و سفیان ثورى، فقیه کوفه، در فاصله کمى نزدیک من طواف می‌کرد. سفیان ثورى از من پرسید که پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) نسبت به حجرالاسود چه برخوردی داشت؟! گفتم: پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) در همه طوافها، چه واجب و چه مستحب، حجرالاسود را لمس می‌نمود. سفیان کناری ایستاد. هنگامی که من به حجرالاسود رسیدم، بدون آنکه آن را لمس کنم به طواف خود ادامه دادم! سفیان ، خود را به من رساند و گفت: مگر شما نگفتید که پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) در همه طوافها حجرالاسود را استلام می‌کرد؟! پاسخ دادم: بله! سفیان گفت: اما دیدم که شما از حجرالاسود گذشتید و استلام نکردید! گفتم: مردم به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) احترامی می‌گذاشتند که به من نمی‌گذارند. هنگامی که پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) به حجرالاسود می‌رسید، مردم کناره می‌گرفتند تا حضرتشان استلام کند(اما برای من کناره نمی‌گیرند)، و من ازدحام (بیش از اندازه) را خوش ندارم».[1]
به هر حال؛ آنچه در ایام ازدحام بیشتر اهمیت دارد، اصل زیارت امام حسین( علیه السلام ) هست، که آثار و ثواب‌های زیادی برای آن در نظر گرفته شده است،[2] مخصوصاً اگر این زیارت با پای پیاده باشد، از آن جهت که «بهترین اعمال، سخت‌ترین آنها است».[3]
[1]. کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 4، ص 404، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. نک: ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص 132 – 135، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش؛ «ثواب زیارت امام حسین( علیه السلام )»، 48098؛ «معنی زیارت خدا در عرش دربارۀ ثواب زیارت امام حسین( علیه السلام )»، 12271؛ «تأکید و سفارش معصومین به زیارت امام حسین( علیه السلام )»، 7604.
[3]. نک: «پیاده‌‌روی از نگاه روایات»، سؤال 33760.
T