پرسش
حدیث مقام نورانیت در کجا آمده است و آیا از لحاظ سندی صحیح است؟
پاسخ اجمالی
حدیث مقام نورانیت، روایتی طولانی است که علامه مجلسی در بحار الانوار به نقل از «کتاب عتیق» آورده است.[1] نویسنده «کتاب عتیق» یا «کتاب کهن»، أبو الحسین یا أبو جعفر محمد بن هارون بن موسى تَلَّعُکْبَری از حدیث‌شناسان قدیمی شیعه می‌باشد که مورد قبول علمای رجال و حدیث است، چنان‌که از این کتاب دعاها و روایاتی نقل می‌کنند.[2] به هر حال؛ چون حدیث مقام نورانیت در این کتاب آمده است می‌توان با این نگاه آن‌را از جهت سندی مورد پذیرش قرار داد.
ولی به هر حال؛ مناسب است که در محتوای آن دقّت و تأمّل شود، که بیشتر محتوای آن به سادگی قابل پذیرش بوده ولی برخی فرازهای آن نیاز به توضیح و تبیین بیشتری دارد که نمی‌توان در قالب یک پاسخ به تمام آنها پرداخت.
صرف نظر از این روایت؛ در روایتی مفضل بن عمر درباره مقام نورانیت امیر مؤمنان علی( علیه السلام ) از امام صادق( علیه السلام ) می‌پرسد: ای فرزند رسول خدا! از نورانیت امیر مؤمنان( علیه السلام ) به من خبر دهید، حضرت صادق( علیه السلام ) فرمود: «بله چنین است. شناخت او به شناخت خداوند متعال است و شناخت خداوند به شناخت او میسّر می‌شود».[3]
[1]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 26، ص 1، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[2]. ر. ک: «بررسی سند و متن دعای عهد»، 33408؛ «کامل‌ترین دعا از نگاه امام علی( علیه السلام )»، 48722.
[3]. علوی، محمد بن علی بن الحسین، المناقب، محقق، موسوی بروجردی، حسین، ص 67 و 132، قم، دلیل ما، چاپ اول، 1428ق؛ ر. ک: «معرفت خدا و معرفت امام»، 26963؛ «تقدم معرفت خدا بر معرفت رسول الله( صلی الله علیه و آله و سلم )»، 21026؛ «اثر پذیرش یا انکار نبوّت پیامبران و امامت ائمه اطهار( علیه السلام )»، 37512.
T