شیعه نیوز:
پرسش
چرا سوره «قل هو الله احد»، اخلاص نام دارد، در حالی‌که در آیات آن هیچ از واژه اخلاص استفاده نشده است؟
پاسخ اجمالی
سوره «قل هو الله احد» دارای نام‌های متعددی است[1] که یکی از نام‌های آن «اخلاص» است و در روایاتی نیز به این نام ذکر شده است.[2]
مفسّران برای نام‌گذاری این سوره به «اخلاص» جهاتی ذکر شده است:
1. به جهت آن است که غیر توحید چیز دیگرى در آن نیست،[3] و در صفات خدا خالص است.[4]
2. هر کس به اعتقاد آن پیدا کند و به معارفی که در آن است اقرار کند، مؤمنى با اخلاص خواهد شد.[5]
3. سبب خلاصی و رهایی اهل توحید از آتش جهنّم می‌شود.[6]
4. هرکسی اسماء و اوصاف در این سوره را دریابد و به حقایق و معانى آنها ایمان آرد، از هر نوع شرک، نفاق و گمراهى خلاص و در نیت و عمل مخلص می‌شود.[7]
[1]. ر.ک: «شناسنامه خداوند»، سؤال 33543.
[2]. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام، محقق و مصحح: فیضی، آصف، ج 1، ص 147، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ دوم، 1385ق؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، محقق و مصحح: لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 270، نشر جهان، تهران، چاپ اول، 1378ق؛ شیخ طوسی، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، ج 1، ص 315، مؤسسة فقه الشیعة، بیروت، چاپ اول، 1411ق.
[3]. اندلسی، ابو حیان محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق: محمد جمیل، صدقی، ج 3، ص 22، دار الفکر، بیروت، 1420ق؛ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج 4، ص 10، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ اول، 1364ش؛ گنابادی، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ج 4، ص 281، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، 1408ق.
[4]. ابن اثیر جزرى، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، محقق و مصحح: طناحى، محمود محمد، زاوى، طاهر احمد، ج 2، ص 61، مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، 1367ش.
[5]. حائری تهرانی، میر سید علی، مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر، ج 12، ص 256، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1377ش.
[6]. زحیلی، وهبة بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، ج 30، ص 461، دار الفکر المعاصر، بیروت، دمشق، چاپ دوم، 1418ق؛ نیشابوری، نظام الدین حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، تحقیق: عمیرات، شیخ زکریا، ج 6، ص 594، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1416ق.
[7]. طالقانی، سید محمود، پرتوی از قرآن، ج 4، ص 304، شرکت سهامی انتشار، تهران، چاپ چهارم، 1362ش.
آیات مرتبط
سوره الإخلاص : کل سوره
T