اجتهاد پویا
بکارگیری اجتهاد در منابع اصیل و معتبر شرعی، بعد از بررسی ابعاد و ویژگیهای مختلف موضوعات و سنجیدن ابعاد قضایا برای استنباط احکام شرعی را اجتهاد پویا گویند.
اجتهاد پویا و بالنده با همه ضوابط و شرایطش چشمه جوشانی است در دل فقه برای همگام کردن آن با رویدادهای زندگی در بستر زمان.
اجتهاد پویا و بالنده و مترقی، در همه زمینهها بر اساس ملاکهای معتبر شرعی و سنجیدن ابعاد قضایای فردی، اجتماعی، جهانی، سیاسی، اداری، قضایی، حکومتی و… و با در نظر گرفتن دو عصر زمان و مکان تحقق مییابد و این اجتهادی است که به فقه جامعهساز، در همه زمینهها عینیت میبخشد.
شرایط فقیه پویا
در اجتهاد پویا، مجتهد از رخدادهای جامعه خودآگاهی کامل داشته و از آنها تحلیل صحیح دارد و اجتهاد او ناظر به حل مشکلات مردم و مسئولان جامعه است و حکم هر واقعهای را در زمان مناسب آن استنباط مینماید. در اجتهاد پویا، شناخت موضوعات جدید، بسیار مؤثر و توجه به مشکلات و نیازهای جامعه و کوشش برای حل آنها اساسی است؛ همچنین توجه به شرایط جهانی و منطقهای نیز لازم است.
مجتهدی پویا است که در رفع مشکلات جامعه در ابعاد سیاسی و اقتصادی و حقوقی و روابط بینالمللی و حکومتی کارآیی او باشد.
جایگاه و ضرورت اجتهاد پویا در جامعه کنونی
در عصر حاضر اجتهاد پویا که با تحول زمان و مکان و احوال و عرف بر اساس منابع معتبر شرعی تحول میپذیرد، تکیه گاه محکم و استوار تئوری حکومت اسلامی و جوابگوی فقه به نیازهای بشری در همه زمینهها میباشد.
لازم به ذکر است که پویایی، در ذات اجتهادی است که شیعه پرچم دار آن میباشد و علما و فقهای بزرگ شیعه، همواره اجتهادشان پویا بوده است.
منابع
اجتهاد پویا، ویکی علوم اسلامی، بازیابی: ۱۱ تیر ۱۳۹۲٫
شرایط اجتهاد در نظام اسلامی، محمدابراهیم جناتی، اندیشه حوزه، شماره ۱٫ در دسترس در پرتال جامع علوم اسلامی، بازیابی: ۱۱ تیر ۱۳۹۲٫
پیوندهای مفید
شیوه های اجتهاد پویا در آموزه های امامان معصوم علیهم السلام، عزت السادات میرخانی، فصلنامه ندای صادق، شماره ۲۹، بهار ۱۳۸۲٫ در دسترس در سایت حوزه، بازیابی: ۱۱ تیر ۱۳۹۲٫
۴٫اجتهاد پویا؛ لازمه دین ماندگار، رضیه موسوی فر، کیهان فرهنگی، شمار ۱۳۳، خرداد و تیر ۱۳۷۶٫ در دسترس در سایت نور مگز، بازیابی: ۱۱ تیر ۱۳۹۲٫