به گزارش «شیعه نیوز»، حجت‌الاسلام محمدحسین توانایی، استاد دانشگاه امام صادق(ع) و مدرس گفتمان‌های دینی، در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح تأثیر قرنطینه ناشی از شیوع کرونا و تعطیلی مراسم دینی بر سبک غالب گفتمان‌های دینی مردم پرداخت و ضمن تقسیم مردم کشورمان به دو گروه، گفت: اگر مردم کشور را به دو گروه افراد پرمشغله که فرصت حضور در اماکن و مراسم مذهبی را ندارند و افرادی که مدام و به هر نحوی در این مراسم حضور می‌یابند تقسیم کنیم، می‌بینیم که کرونا در واکنش‌ها و رفتارهای دینی این دو گروه دو تأثیر متفاوت داشته است.
وی تشریح کرد: برخی افراد پرمشغله و یا مشغول به تحصیل در سطوح بالا در کشورمان، کمتر فرصت حضور در محافل مذهبی و مساجد را داشتند مگر در شرایط خاص؛ قرنطینه و ماندن در خانه موجب شد این افراد از طریق فضای مجازی با مباحث دینی و نظریات و آرای متخصصان علوم دینی بیشتر آشنا شوند که در این میان رسانه‌ها نقش مهمی در این آشنایی داشتند. این افراد به دلیل آشنایی و تسلط بر استفاده از اینترنت و فضای مجازی توانستند سؤال‌ها و ابهامات خود را از طریق فضای مجازی مطرح و نظر متخصصان و صاحب‌نظران دینی را دریافت کنند.
حجت‌الاسلام توانایی اضافه کرد: ماندن در خانه برای افرادی که مشغله‌های کاری و تحصیلی بیشتری دارند، تأثیر زیادی در اوج‌گیری گفتمان دینی آنها داشته است، اما در مورد افرادی که در هر شرایطی در مساجد حاضر می‌شدند و نمازشان را در مساجد اقامه کرده و در محافل مذهبی شرکت می‌کردند، قرنطینه تأثیر چندانی در نگاه و گفتمان دینی آنها نداشته، چراکه این گروه فرایض دینی خود را در خانه انجام و قرائت قرآن و ادعیه را نیز در محیط خانه ادامه می‌دهند.
وی که نویسنده کتاب‌هایی در حوزه سبک زندگی است، افزود: البته گروه دوم مباحث دینی را از طریق رسانه ملی با شدت بیشتری دنبال می‌کردند و فقط دغدغه این را داشتند که نتوانستند فرایض دینی خود را آنطور که باید به صورت جماعت برگزار کنند. برای این گروه ماندن در خانه و نرفتن به اماکن دینی و مذهبی ناراحت‌کننده بود اما چون ارتباطشان با مباحث دینی همچنان برقرار بود، ماندن در خانه برای آنها آسیب‌زا نبوده است.
آیا تأثیر کرونا بر گفتمان دینی ما ایرانی‌ها ماندگار است؟
نویسنده کتاب «مهارت زندگی» در پاسخ به اینکه آیا پس از کرونا دوباره همان روش‌های گذشته در برقراری ارتباطات دینی بازخواهد گشت یا کرونا تأثیری ماندگار در گفتمان دینی ایرانیان خواهد داشت؟ گفت: به نظر می‌رسد افرادی که قبل از کرونا پیوسته در محافل مذهبی حاضر می‌شدند و مباحث دینی را دریافت می‌کردند، پس از کرونا نیز با توجه به اعتقاداتی که دارند، مجدداً در محافل مذهبی شرکت می‌کنند و ارتباطات دینی خود را با همان شیوه قبلی دنبال خواهند کرد.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد قرنطینه برای افراد پر مشغله‌ای که پیش از کرونا، گفتمان دینی در برنامه‌های روزانه خود ایجاد نمی‌کردند و طی این مدت از طریق فضای مجازی مباحث دینی را رصد کرده‌اند، آثار ارزشمندی داشته و با مباحث دینی بیشتر آشنا شده و ارتباطات دینی در آنها تقویت شود؛ هر چند که انتظار آنها از حضور کارشناسان دینی در فضای مجازی و ایجاد تعاملات و ارتباطات دینی برای اینکه بتوانند شبهات و مسائل خود را راحت‌تر از طریق فضای مجازی با صاحب‌نظران دینی در میان بگذارند، بیشتر می‌شود.
این استاد دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این سؤال که بهترین نوع ارتباط و تعامل دینی بین روحانیون و مردم پس از کرونا چه نوع تعاملاتی است؟ گفت: بهترین نوع تعامل بین کارشناسان، روحانیون و مردم در کنار حفظ سنت سخنرانی و ارتباطات دینی به شکل سنتی، استفاده از بهترین و مؤثرترین نوع تعامل یعنی استفاده از فضای مجازی است. طی این مدت کارشناسان علوم دینی به اهمیت فضای مجازی در گفتمان‌های دینی پی بردند و در استفاده از آن مسلط‌تر شده‌اند و حتماً از این ظرفیت در آینده استفاده بهتری خواهند کرد.
حجت‌الاسلام توانایی در پاسخ به اینکه آیا کرونا، سبک زندگی مردم را به صورت دائمی تغییر خواهد داد؟ گفت: بله؛ طبیعی است که سبک زندگی مردم در این ایام قرنطینه دچار تغییراتی شد که حتماً پس از این قضیه هم ادامه خواهد یافت. مثلاً در خصوص رعایت مسائل بهداشتی این دوره آزمون سختی برای مردم بود و آموختند که به مسائل بهداشتی و تغذیه‌ای بیشتر توجه کنند، از هر جایی غذا تهیه نکنند و در ارتباطاتشان با دیگران کمتر هیجان زده شوند و بیشتر مسائل بهداشتی را در این تعاملات رعایت کنند.
وی در پایان گفت: کرونا درس بزرگی برای مردم از نظر بهداشت، تغذیه و پاسخ به نیازهای اولیه داشت. از نظر تعاملات دینی هم شیوع کرونا تغییری در سبک تعاملات دینی مردم ایجاد خواهد کرد. دوران قرنطینه، متخصصان علوم دینی را به سمتی پیش می‌برد که سعی کنند بیشتر از فضای مجازی بهره برند، چراکه هم سریع‌تر مطالب منتقل می‌شود و هم راحت‌تر به گسترده‌ای از مخاطبان با گروه‌های سنی مختلف امکان دسترسی می‌دهد. از سوی دیگر متخصصان علوم دینی مدیریت زمان قوی‌تری را از طریق فضای مجازی تجربه خواهند کرد.
