شیعه نیوز:
پرسش
سلام؛ لطفاً «ابژکتیو» و «سابژکتیو» را به زبانی ساده توضیح دهید؟ منظور فیلسوفان از این کلمات چیست؟
پاسخ اجمالی
به صورت خلاصه «سابژکتیویسم» یا «سُوبژکتیویسم»(Subjectivism) که در فارسی از آن به ذهن‌گرایی، درون‌گرایی و یا خودبنیادی یاد می‌شود، عبارت است از: دخالت دادن گرایش و ذهنیت‌های شخصی در داوری و شناخت جهان. به بیان دیگر، ذهنیت‌گرایی عبارت است از: اعتقاد به این‌که تجربه ذهنی، اساس همه معیارها و قوانین است. هر شخص از ذهنیت خاص خویش برخوردار است و ذهنیت هر شخص بر اساس علایق و سلایق فردی، متمایز از ذهنیت اشخاص دیگر است. در این تلقی، احکام و گزاره‌‌ها نهایتاً به رهیافت‌‌ها، علایق و سلایق ذهنی فرد باز می‌گردد.
«ابژکتیویسم»(0bjectivite) در مقابل سابژکتیویسم به معنای عینیت‌گرایی است که به معنای دوری یک محقق در فرآیند تحقیق از ارزش‌‌ها و گرایش‌‌های فردی است؛ عینیت‌گرا کوشش می‌کند تا جهان را مستقل از ذهن خود مشاهده کند و بر این باور است که فقط و فقط یک حقیقت جدای از ذهن و برداشت انسان وجود دارد و که ذهن انسان توانایی دریافت آن‌را دارد.[1]
در ارتباط با نظر اسلام باید گفت که هرچند برخی احکام و قوانین فرعی و فردی می‌تواند تابع ذهن انسان باشد، اما حقیقت و واقعیت جهان و نیز قوانین و احکام اجتماعی را نمی‌توان تابع تجربه ذهنی فردی نمود و به نوعی به سوفسطایی‌گری گرایش یافت. البته هر انسانی می‌تواند با تجربه ذهنی خود به برخی واقعیت‌ها دست یابد.
[1]. ر. ک: ویکی پدیا.
T
