سخنی از امام علی( علیه السلام ) وجود دارد مبنی بر اینکه سختی‌ها و مصیبت‌ها میان مردم به طور مساوی تقسیم شده است. آیا این سخن با واقعیات موجود، همخوان است؟!

شیعه نیوز:
پرسش
در کتاب غررالحکم حدیثی از علی( علیه السلام ) نقل شده است که سختی‌ها و مصیبت‌ها میان مردم به طور مساوی تقسیم شده است. سؤال این‌جا است که چگونه چنین چیزی ممکن است؟! معنای این حدیث چیست؟
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت که این روایت که «گرفتاری، رنج و بلا میان مردم به طور مساوى تقسیم شده است»، در منابع متعددی آمده است.[1]‏
اما مقصود از این جمله، برابری و تساوی مصیبت‌‌های مردم از همه‌ی جهات نیست، بلکه منظور تساوی در اصل مصیبت دیدن است؛ هر چند ممکن است از نظر نوع، کمیت و کیفیت متفاوت باشند. بنابراین مقصود از روایت را می‌توان این‌گونه بیان کرد:
1. این‌گونه نیست که تنها یک قشر خاص در دنیا دچار مصیبت گردند و دیگران کاملاً از آن معاف بوده و در طول زندگی خود هیچ دشواری و مصیبتی نداشته باشند.
2. معنای این روایات آن است که هر فردی در زندگی خود دچار مشکلاتی خواهد شد؛ نهایت این‌که گرفتاری‌‌ها گوناگون است و هر کس به نوعی از آنها مبتلا است. بویژه این‌که نباید گرفتاری را منحصر در مسائل مادی دانست؛ گرفتاری‌های روحی، اخلاقی و معنوی را نیز باید در نظر داشت.
3. از طرفی تقسیم عادلانه مصیبت، می‌تواند بدان معنا هم باشد که بروز مصیبت، خلاف عدالت نیست، بلکه یا به جبران گناهی است که مصیبت دیده انجام داده و یا در مقابل آن، پاداشی در دنیا و یا آخرت نصیب او خواهد شد.
در هر صورت، مقصود امام علی( علیه السلام ) از این سخن، توجه دادن به عمومیت گرفتاری در دنیا است؛ زیرا بیشتر افراد غالباً از مصیبت دیگران بی‌‌خبرند و یا مصیبت خود را بزرگ‌تر می‌شمارند، یا به دلیل آنکه برخی از انواع گرفتاری در نظر آنان مصیبت محسوب نمی‌شود، این تساوی را احساس نمی‌کنند.

[1]. ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول ص، ص 214، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم، 1404ق، 1363ش؛ تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، ص 101، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1366ش.

T