شیعه نیوز:
پرسش
خداوند در سوره هود می‌فرماید: «وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا هُوداً وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ»؛ چرا در این‌جا «معه» آمده با این‌که واو عطف در این‌جا کفایت می‌کرد؟
پاسخ اجمالی
داستان حضرت هود( علیه السلام ) و قومش، در چند سوره از قرآن کریم آمده است. در یکی از آنها گفت‌وگویی میانشان شکل می‌گیرد که به نوعی شبیه مباهله و درخواست عذاب برای یکدیگر است.[1] پس از این آیات، خداوند به آمدن عذاب الهی اشاره می‌کند: «وَ لَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نجَّیْنَا هُودًا وَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَ نجَّیْنَاهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِیظٍ»؛[2] و هنگامى که فرمان ما فرا رسید، «هود» و کسانى را که با او ایمان آورده بودند، به رحمت خود نجات دادیم و آنها را از عذاب شدید، رهایى بخشیدیم.
آیه شریفه بیان می‌کند که عذاب الهی به هود و ایمان آورندگان او نرسیده، بلکه خداوند آنها را از این عذاب نجات داده است. نکته لطیفی در این‌جا وجود دارد؛ خداوند اول نجات بندگان صالح از عذاب را بیان می‌فرماید، سپس به بیان مجازات افرادی می‌پردازد که ایمان به حضرت هود( علیه السلام ) نیاوردند: «و این قوم عاد بود که آیات پروردگارشان را انکار کردند و پیامبران او را معصیت نمودند و از فرمان هر ستمگر دشمن حق، پیروى کردند».[3]
در مورد نجات هود و مؤمنان به آن‌حضرت، خداوند دو بار از کلمه «نجَّیْنَا» استفاده کرده است. در این‌که علت این تکرار چیست، تفسیرهای مختلفی شده است؛ مانند: کلمه «نجّینا» در مرحله اول اشاره به رهایى بخشیدن از مجازات دنیا است و در مرحله دوم رهایى از عذاب آخرت را بیان می‌کند.[4] البته تفاسیر دیگری نیز در این مورد بیان شده است.[5] اما در مورد ذکر جار و مجرور «معه» باید گفت: ظاهراً بیانگر این است که؛ ایمان آورندگان را نجات دادیم و در این نجات آنها به همراه حضرت هود( علیه السلام ) بوده‌اند؛ زیرا زمانی که مردم از شخصی پیروی می‌کنند، و به او ایمان می‌آورند، با او خواهند بود، چه در عذاب و چه در نجات از عذاب و رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی.
[1]. ر.ک: هود، 53 – 57.
[2]. هود، 58.
[3]. هود، 59.
[4]. فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق: اعلمی، حسین، ج 2، ص 456، انتشارات الصدر، تهران، چاپ دوم، 1415ق؛ مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، ج 4، ص 242، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1424ق.
[5]. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 9، ص 141، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.
آیات مرتبط
سوره هود (58) : وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَنَجَّيْنَاهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ
T
