تاریخ عقد و ازدواج حضرت علی( علیه السلام ) و فاطمه زهرا( سلام الله علیها ) و همچنین سن ایشان در هنگام ازدواج چقدر بوده است؟

شیعه نیوز:در سن شریف حضرت علی و فاطمه ( علیه السلام ) هنگام ازدواج و همچنین تاریخ عقد و رفتن حضرت فاطمه ( علیه السلام ) به خانه امام علی ( علیه السلام ) اختلاف نظر بسیاری، در میان شیعیان و اهل سنت وجود دارد. این اختلاف از اختلاف در تاریخ ولادت فاطمه ( علیه السلام ) نشأت گرفته است. بنابر نظر برخی حضرت فاطمه ( علیه السلام ) پنج سال پس از بعثت به دنیا آمد و هشت سال با پدرش در مکه ماند سپس به مدینه هجرت کرد و دو سال پس از ورود به مدینه، پس از جنگ بدر، با على ( علیه السلام )، ازدواج کرد. اما برخى می گویند فاطمه ( علیه السلام ) در سال دوم بعثت به دنیا آمد، بنابراین سن وى به هنگام ازدواج ده یا سیزده سال بوده است. و برخی از اهل سنت، با توجه به دیگر شواهد تاریخی، سن حضرت فاطمه ( علیه السلام ) هنگام ازدواج را، 15 سال و نیم و برخی دیگر 18 سال و سن امام علی ( علیه السلام ) را 21 سال دانسته اند.

در خصوص روز و ماه عقد و ازدواج آن حضرت نیز، اقوال مختلفى نقل شده است:

1. روز اول ذى حجه عقد و روز سه شنبه ششم همان ماه ازدواج کرد.
2. عقد حضرت فاطمه ( علیه السلام ) در ماه صفر بود، امام على ( علیه السلام ) پس از گذشت چند روز از ماه شوال با حضرت فاطمه ( سلام الله علیها ) ازدواج کرد.
3. عقد در ماه رمضان انجام پذیرفت و ازدواج در ماه ذى حجه.
4. زفاف حضرت فاطمه در شب پنج شنبه، بیست و یکم ماه محرم بوده است...
   پاسخ تفصیلی

این پرسش را در دو قسمت که عبارت است از: سن امام علی و حضرت فاطمه ( علیه السلام ) هنگام ازدواج، و زمان عقد و رفتن حضرت زهرا ( علیه السلام ) به خانه امیر مؤمنان مورد بررسی قرار می دهیم.

الف. سن امام علی و حضرت زهرا ( علیه السلام ) هنگام ازدواج

بنابر اختلاف نظرى که در مورد تاریخ ازدواج آنان وجود دارد، ممکن است ازدواج امام علی ( علیه السلام ) با حضرت فاطمه( علیه السلام ) در سال اول یا دوم و یا سوم پس از هجرت بوده است. علماى شیعه در تعیین سن حضرت فاطمه به هنگام ازدواج از چهارده سال بیشتر نگفته‏اند.[1]

بنابر نظر اکثر عالمان شیعه؛ سن حضرت در زمان ازدواج، 9 یا 10 یا حداکثر 11 سال بوده است.[2]

به عقیده برخی، حضرت فاطمه ( علیه السلام ) در سن چهل و یک سالگی پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به دنیا آمد و حضرت رسول( صلی الله علیه و آله و سلم ) بعد از جنگ احد، فاطمه را به ازدواج علی ( علیه السلام ) در آورد و سن حضرت زهرا هنگام ازدواج 15 سال و 5 ماه و نیم بوده است و سن امیر مؤمنان ( علیه السلام ) 21 سال و 5 ماه بوده است.[3]

عده دیگر گفته اند: حضرت فاطمه ( علیه السلام ) به هنگام ازدواج هجده سال داشته است.[4] ابن حجر در الإصابة [5] و ابن سعد در طبقات الکبیر نیز همین قول را روایت کرده‏اند.[6]

ب. روز و ماه ازدواج آن حضرت

1. روز اول ذى حجه عقد فاطمه ( علیه السلام ) و روز سه شنبه ششم همان ماه، ازدواج حضرت بوده است.[7]
2. در ماه شوال پس از بازگشت حضرت علی ( علیه السلام ) از جنگ بدر بوده است.[8]
3. بنابر روایت امام صادق ( علیه السلام ): عقد على و فاطمه ( علیه السلام ) در ماه رمضان، و ازدواج آنها در ذى حجّه سال دوم هجرى بوده است.[9]
4. زفاف فاطمه در شب پنج شنبه، بیست و یکم ماه محرم سال سوم هجرت بوده است...[10]
5. برخی بر این عقیده اند که: عقد حضرت فاطمه ( علیه السلام ) در اواخر ماه صفر و ازدواج در ماه ذی حجه بوده است.[11]
6. عده ای نیز گفته اند که عقد در ماه ربیع الأول بوده و در همان ماه ازدواج صورت پذیرفته است.[12]
7. ابن سعد روایت کرده است که ازدواج فاطمه ( علیه السلام ) با على ( علیه السلام ) پنج ماه پس از ورود پیغمبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به مدینه در ماه رجب صورت پذیرفت و پس از بازگشت از بدر او را به خانه على ( علیه السلام ) فرستاد.[13]

گفتنی است که با توجه به تاریخ تولد حضرت فاطمه ( سلام الله علیها ) که در آن نیز اختلاف است؛ برخی از اقوال ذکر شده است.

[1]ر.ک: امین، سید محسن ، أعیان الشیعة، ج 1، ص 313، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1406 ق.‏

[2] انصاری، اسماعیل،الموسوعة الکبرى عن فاطمة الزهراء،ج‏4،ص21، دلیل ما، قم، 1428ق.

[3]ر.ک: ابن عبد البر، الاستیعاب فى معرفة الأصحاب ، ج 4، ص 1893، بیروت، دار الجیل، ط الأولى، 1412/1992.

[4]ر.ک: ابوالفرج اصفهانى، مقاتل الطالبیین،‏ ص 59، دار المعرفة،بیروت‏، بی تا.

[5]ر.ک: ابن حجر، الإصابة فى تمییز الصحابة، ج 8، ص 264، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولى، 1415/1995.

[6] ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبرى، ج 8، ص 18، دار الکتب العلمیة، ط الأولى، 1410/1990.

[7] ر.ک: ابن شهرآشوب‏، المناقب، ج 3، ص 357، قم‏، 1379 ق.‏

[8]شیخ طوسی، الأمالی، ص 43، دار الثقافة، قم، 1414ق.

[9] إربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة، ج 1، ص 364، مکتبة بنی هاشم، تبریز، 1381ق.

[10]ر.ک: سید بن طاوس، إقبال ص 584، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1367 ش.

[11]مجلسی، بحار الأنوار، ج 19، ص 192-193، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 ق.

[12] همان.

[13] ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبرى، ج 8، ص 18، دار الکتب العلمیة، ط الأولى، 1410/1990.

T