یگان طلایی، میدان دار مبارزه با داعش

آمریکا در طول یک دهه گذشته در حدود 35 هزار سرباز عراقی را تحت آموزش های نظامی قرار داده است اما هیچ کدام به اندازه یگان طلایی عراق حائز اهمیت نیستند. آمریکا امیدوار است که این یگان نمونه و الگویی برای ارتش آتی عراق باشد؛ یگانی مجهز، توانمند، فسادناپذیر و غیرفرقه ای. در طول یک سال گذشته، سربازان و مبارزان این یگان ویژه همواره ثابت کرده اند که از استقامت و سرسختی بسیار زیادی برخوردارند و در بیرون راندن داعش از رمادی و فلوجه نیز با موفقیت کامل روبرو شدند. از زمان آغاز نبرد موصل، این یگان توانست تا حومه شرقی شهر را از دست نیروهای داعش خارج کند و با انجام عملیات پاکسازی خانه به خانه این نواحی را از وجود نیروهای داعش پاک کند.

اما منابع داخلی ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا موسوم به «سنتکام» اخیراً اعلام کرده اند که این موفقیت می تواند هزینه گزافی را برای عراق به همراه داشته باشد و پیامدهای وخیمی را در بلند مدت برای این کشور به همراه آورد. با وارد شدن تلفات سنگین به یگان طلایی عراق، بسیاری از مقامات ارشد فرماندهی در سنتکام نگرانند که نبرد موصل موجب نابودی تدریجی این یگان ویژه شود. اگر این اتفاق رُخ دهد که احتمال آن نیز بسیار بالاست، عراق بهترین تضمین خود برای پایان یافتن جنگ داخلی در این کشور از دست خواهد داد.

در حال حاضر نیروهای یگان طلایی عراق در فاصله دو کیلومتری رود فرات (که شهر موصل را به دو بخش تقسیم کرده است) قرار دارند که به نوبه خود پیشرفت قابل توجهی محسوب می شود. زمانی که یگان طلایی به موصل وارد شد، به واسطه نبرد علیه داعش در مناطقی همچون بیجی، رمادی، فلوجه و بارتلا مقاومت بالایی پیدا کرده بود. هیچ کس در پیروزی ارتش عراق در موصل و بازپسگیری این شهر از دست نیروهای داعش شک نداشت اما نبرد موصل تا حدی متفاوت از دیگر نبردها بود. مناطق شرق موصل در طول چند هفته گذشته شاهد درگیری های شدیدی بود و به واسطه عملیات انتحاری و خودروهای بمبگذاری شده داعش خسارات سنگینی را متحمل شده بود. بسیاری از نیروهای داعش با انفجار این خودروهای بمبگذاری شده در میان نیروهای یگان طلایی، تلفات سنگینی را به این نیروها وارد آورده اند. طبق اطلاعات ارائه شده از سوی یکی از افسران ارشد سنتکام، از زمان آغاز نبرد موصل بیش از 600 خودروی بمبگذاری شده داعش در این شهر منفجر شده است. به گفته این مقام ارشد سنتکام، نبرد موصل بسیار سخت تر از آن چیزی است که تصور می شد.

در طول نبرد موصل نیروهای گروه تروریستی داعش نیز به شدت در برابر ارتش عراق مقاومت کرده و تنها تعداد کمی از این نیروها حاضر به تسلیم شده اند. در حال حاضر رهبران داعش بهترین نیروهای خود را به سوی مرکز شهر سوق داده و خطوط دفاعی تنگتری را در این منطقه به وجود آورده اند. با وجود این شرایط به نظر می رسد که دشوارترین بخش نبرد موصل همچنان باقی مانده است. این مقام ارشد سنت کام با اشاره به اظهارات هفته اخیر «اشتون کارتر»، وزیر دفاع ایالات متحده مبنی بر نزدیک شدن روزهای پایانی داعش می گوید: "با شنیدن اظهارات کارتر، من پیش خود خندیدم چرا که داعش به روزهای پایانی خود نزدیک نیست و حداقل چند ماه دیگر تا نابودی کامل داعش باقی مانده است. این تصور که نبرد موصل تا زمان روی کار آمدن دولت ترامپ پایان خواهد یافت، وهم و خیالی بیش نیست. آن چه مسلم است این است که این نبرد مدت ها طول خواهد کشید."

یکی از افسران ارشد پنتاگون که به گزارش های روزانه نبرد موصل دسترسی دارد در این رابطه می گوید: "نبرد موصل آن قدر شدید است که یگان طلایی عراق را متحمل تلفات سنگینی کرده و موجب شده که این یگان در حدود 50 درصد از نیروهای خود را از دست بدهد. اگر تلفات همچنان ادامه یابد، یگان طلایی در طول یک ماه آینده و حتی کمتر توان مقابله با داعش را به طور کامل از دست خواهد داد."

فرماندهان ارشد یگان یقیناً از این مساله اطلاع دارند و تلاش خواهند کرد تا میزان تلفات را به حداقل ممکن برسانند. به احتمال زیاد یکی از دلایلی که موجب شده روند عملیات این یگان طی دو هفته گذشته در موصل آرام تر شود نیز همین امر بوده است. علاوه بر این، فرماندهان ارشد عراق تصمیم گرفته اند که به جای تحمل اثرات منفی و فرسایشی جنگ، به توپخانه، تانک ها یا تسلیحات ذخیره شده در زرادخانه کوچک هواپیماهای F16 عراق تکیه کرده و علی رغم حضور غیرنظامیان در شهر، تمام تلاش خود را برای نابودی پایگاه های داعش انجام دهند. در حقیقت باوجود تلاش های بخش کنترل هوایی ارتش آمریکا در مشخص کردن مناطق هدف، باز هم به واسطه حملات هوایی و توپخانه ای در موصل میزان تلفات جانی در این مدت افزایش چشمگیری داشته است. انجام حملات سنگینی از این دست به خصوص در محله های بسیار پرجمعیت شمال غرب موصل، موجب شده تا این مناطق به تلی از خاک تبدیل شوند.

مقامات عراقی به منظور جلوگیری از تلفات بیشتر این یگان، روند آموزش نیروهای جایگزین را تسریع بخشیده و از نیروهای دیگری همچون پلیس فدرال عراق در این نبرد استفاده کردند اما این واحدها در این مدت کارایی و تأثیرگذاری چندانی از خود نشان ندادند. بدین ترتیب به نظر می رسد که تمام بار نبرد موصل همچنان روی دوش یگان طلایی عراق قرار خواهد داشت.

یکی از افسران اطلاعاتی پنتاگون در این خصوص عنوان می کند: "صلاحیت و توانمندی یگان طلایی عراق در میدان نبرد موجب شده تا آنها به عنوان یگان منتخب دولت عراق قلمداد شوند؛ دولتی که جنگ در موصل را یک آزمون سیاسی و نظامی می داند و تلاش می کند تا از طریق این یگان مهارت و چالاکی ارتش جدید خود را به همگان نشان دهد. بنابراین برتری این یگان نسبت به دیگر نیروها مشکلاتی نیز با خود به همراه دارد، زیرا این برتری موجب می شود تا مدام از آنها استفاده شود و استفاده بیشتر به معنای تلفات بیشتر است."

یگان طلایی عراق تاریخچه ای بحث برانگیز دارد. این یگان به عنوان یکی از سه نیروی ویژه ضدتروریسم در عراق، تحت فرماندهی مستقیم نخست وزیر این کشور عمل می کند. این یگان که به دور از هر گونه تعصبات فرقه ای به وجود آمد، اولین واحدی بوده که پس از سقوط بغداد، توسط ایالات متحده آمریکا تجهیز و آموزش داده شده است. هدف از تاسیس این گروه نیز مقابله با شورش های متعدد و فزاینده در عراق بود. با این حال، بسیاری از مردم عراق این یگان را ابزاری سیاسی در دست نخست وزیر عراق می دانستند و از این نیروها به «یگان کثیف» یاد می کردند.

اما نبرد سخت و بی امان یگان طلایی در برابر داعش در طول دو سال گذشته به شهرت و اعتبار آن افزود و موجب شد تا مردم عراق احترام خاصی برای آن قائل شوند. این یگان جدید و نوظهور منبع افتخاری برای سنتکام محسوب می شود و افسران اطلاعاتی این مرکز از آن به عنوان نمونه ای از ارتشی با نیروهای آموزش دیده و متخصص برای مقابله با داعش یاد می کنند.

مهم تر این که مقامات ارشد سنتکام امیدوارند این یگان بتواند پس از پایان جنگ موصل، صلح را در عراق برقرار کند و آن را حفظ کنند. از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که پس شکست داعش، گروه هایی همچون کردها، شیعیان و سنی ها برای دستیابی به قدرت سیاسی درگیری های خونینی را در عراق به پا کنند. با این حال، یگان طلایی به گونه ای آموزش دیده تا به شکل سدی در برابر واحدهای نظامی فرقه ای عمل کند و از تجربه و مهارت بالایی برای برخورد با این گروه ها برخوردار است.

برنامه ریزان مرکز سنتکام امیدوارند که نیروهای داعش در موصل از سمت غرب به سوی سوریه روانه شوند؛ جایی که هواپیماهای ائتلاف نظامی مبارزه با داعش به رهبری ایالات متحده می توانند آنها را بمباران کنند، اما این اتفاق تا کنون نیفتاده است. در طی این مدت تنها بخشی از نیروهای داعشی از موصل گریخته و اکثریت نیروهای این گروه تروریستی همچنان در شهر باقی مانده اند.

با تمامی این تفاسیر برخی از مقامات ارشد سنتکام از جمله ژنرال «جوزف وتل»، فرمانده این مرکز، که به دلیل تخصص بسیار زیاد در زمینه اجرای عملیات ویژه توسط باراک اوباما برای تصدی این سمت انتخاب شده، معتقد است که چشم انداز تیره و تاری پیشروی عراق است و حتی ممکن است شرایط بحرانی تر شود و این کشور به شکل اجتناب ناپذیری به سمت یک جنگ داخلی سوق پیدا کند.

یکی دیگر از افسران ارشد سنتکام در باره اوضاع کنونی عراق می گوید: "کاخ سفید همیشه این نگرانی را داشته که مسلح کردن طوایف عراقی آتش جنگ داخلی میان شیعه و سنی را شعله ور کند اما در این رابطه نزد مقامات سعودی هیچ نشانه ای از ندامت و عذاب وجدان دیده نمی شود. این یک مسئله جدی و بزرگ است چرا که طی چند ماه گذشته حجم عظیمی از تسلیحات به سوی استان الانبار عراق سرازیر شده است."

در حال حاضر مقامات سنتکام اوضاع عراق را از مقر فرماندهی خود در شهر تمپا واقع در ایالت فلوریدا و از مرکز فرماندهی مرکزی در دوحه مورد رصد قرار داده اند و نگرانی های موجود را به همراه ارزیابی های خود از داعش به واشنگتن ارائه می دهند. با توجه به ارزیابی های انجام شده، بهترین گزینه برای آمریکا بیرون ماندن از خط آتشی خواهد بود که بین شبه نظامیان شیعه در جنگ با قبایل سنی در استان الانبار در خواهد گرفت. در صورت تشدید این درگیری، یگان طلایی به عنوان نمادی از ارتش جدید و غیرفرقه ای عراق، قادر به مداخله و پایان این درگیری نخواهد بود چرا که این احتمال وجود دارد که این ارتش بهترین مبارزان خود را در خیابان های موصل از دست بدهد.