به گزارش «شیعه نیوز»، خود دادگاه به
اندازه کافی مشکل داشت، اما مهمترین پیامد آن تأثیرش بر هواداران حکومت
سابق بود. یک هفته بعد از اعلام حکم دادگاه، طرفداران رژیم سرنگون شده معمر
قذافی با راه اندازی تظاهرات در سرتاسر کشور خواستار آزاد شدن چهره های
شاخص حکومت قذافی از دست شبه نظامیان شدند. طرفداران حکومت قذافی از زمان
انقلاب سال 2011 این کشور بروز و ظهور کمی در عرصه عمومی داشته اند؛ با این
حال، آشوبی که از زمان سرنگونی قذافی لیبی را فرا گرفته است اکنون آنها را
جسور کرده است. محاکمه پر ایراد طرابلس نیز به آنها بهانه بسیار خوبی برای
ضربه زدن به انقلاب چهار سال پیش داده است.
به خیابان آمدن معترضان
طرفدار قذافی در مناطق شرقی، غربی و جنوبی لیبی نشان می دهد که حکومت سابق
در مناطق گسترده ای از این کشور مورد حمایت است. بر اساس تصاویر زنده ای
که از تلویزیون های لیبی پخش می شد، تظاهرات هم در مناطق تحت کنترل دولت
مستقر در طرابلس و هم در مناطق تحت کنترل دولت مستقر در «طبرق» صورت گرفته
است. این تظاهرات غالباً مسالمت آمیز و معترضان شامل زنان و مردانی از گروه
های سنی مختلف بوده اند. در شرق لیبی، در واکنش به اعتراض هواداران قذافی،
گروه های حامی انقلاب هم تظاهرات مسالمت آمیز و محدودی در شهرهایی مثل
طبرق، بنغازی و اجدابیا برگزار کردند.
با این حال، در جنوب و غرب
کشور، مسیر تظاهرات به گونه ای دیگر پیش رفت. در مناطق تحت کنترل
اسلامگرایان متحد دولت طرابلس تظاهرات مسالمت آمیز با شلیک گلوله و راکت
پاسخ گرفت. در «سرت»، زادگاه قذافی، شبه نظامیان داعش تلاش کردند تا با
گشودن آتش به سوی معترضین به تظاهرات آنها خاتمه دهند. در موارد متعددی،
هواداران قذافی نیز متوسل به خشونت شدند. در «سبها»، مرکز ایالت جنوبی
«فزان»، که از پایگاه های حامی نظام سابق است، بعد از آنکه گروه های مسلح
همسو با دولت مستقر در طرابلس تلاش کردند جلوی معترضان را بگیرند تظاهرات
به سرعت تبدیل به درگیری مسلحانه شد. در «ترهونه» در 65 کیلومتری جنوب شرق
طرابلس که سکونتگاه برخی از بزرگترین قبایل لیبی است، تجمع معترضان به سرعت
تبدیل به درگیری میان آنها و شبه نظامیان متحد دولت طرابلس شد.
تظاهرات
هواداران قذافی این پتانسیل را دارد که به سرعت تبدیل به حرکتی ملی علیه
انقلاب سال 2011 شود. یکی از پیشرانه های این حرکت، افزایش شمار شهروندانی
است که به شدت از نتایج انقلاب سرخورده شده اند. بعد از چهار سال تنزل
مداوم وضعیت امنیتی و فروپاشی کامل خدمات اجتماعی دولت، بسیاری اکنون تردید
دارند که سرنگون کردن دولت قذافی درست بوده است. هر چه باشد، قرار بود که
انقلاب وضع زندگی مردم را بهتر کند. با آنکه بسیاری هنوز نسبت به حکومت
قذافی خشمگین هستند و می گویند که تحولات دوران پس از قذافی نتیجه 42 سال
دیکتاتوری است، اکنون رفته رفته افراد بیشتری به این نتیجه می رسند که
خشونت های دوران قذافی هر چه که بود، از وحشی گری های دوران بعد از انقلاب
کمتر بود.
بسیاری احساس می کنند که دولت های منتخب لیبی در دوران پس
از قذافی به مردم خیانت کرده اند. ساکنان دو شهر «درنه» و «سرت» به حال
خودشان رها شدند تا با وحشی گری داعش مقابله کنند. مردم درنه دو ماه پیش
موفق شدند که داعش را از شهر بیرون برانند، اما در همان زمان شبه نظامیان
اهل «مصراته» که در «سرت» مستقر بودند بعد از اینکه مورد حمله جنگجویان
داعش قرار گرفتند، عقب نشینی کردند و شهر را به داعش واگذار کردند.
چند
هفته پیش که با یکی از سران سرشناس قبیله «قذافه»، قبیله معمر قذافی، در
شهر سرت صحبت می کردم، او سرخوردگی و ناامیدی خود را از ناتوانی مقامات
لیبیایی در کمک به آنها برای مقابله با ظهور داعش اینگونه بیان کرد: «ما
سلاح کافی برای جنگیدن با داعش در اختیار نداریم و وقتی تقاضای سلاح می
کنیم هم به ما کاملاً بی توجهی می شود». به همین خاطر، بسیاری در سرت چاره
ای جز پذیرفتن حکومت داعش ندارند. احساس عمومی این است که مقامات کنونی هیچ
اهمیتی به وضع مردم نمی دهند. در چنین شرایطی، حکم دادگاه طرابلس هواداران
حکومت قذافی را متحد کرده است.
بازگشت هواداران حکومت قذافی مانع
جدیدی در مقابل روند صلح و دولت های وحدت ملی آتی خواهد بود. در صورتی که
حس تبعیض و بی عدالتی فراگیر در میان هواداران حکومت سابق برطرف نشود، نه
روند صلح و نه دولت ملی بختی برای موفقیت نخواهند داشت. در غیر این صورت،
همانطور که حوادث شهر سرت به خوبی نشان داده است راه برای گروه هایی مانند
داعش باز خواهد شد. لیبی تنها در صورتی می تواند از فرورفتن بیشتر در آشوب
جلوگیری کند که روایت انقلابی تفرقه افکنانه را کنار بگذارد و روایتی
فراگیرتر برای دربرگرفتن همه شهروندانش ارائه کند.
انتهای پیام/654
