بر اساس این گزارش، مسلمانان در طول بیش از 14قرن برای تمام اماکن مقدسی که با حیات پیامبر بزرگ اسلام حضرت محمد (صلی الله علیه واله) در ارتباط است، احترام زیادی قائل بوده‌اند، اماکنی که تا کنون با عناوین مختلف نامگذاری شده و حاکمان مختلفی را به خود دیده است از امویان گرفته تا عباسیان و عثمانی ها و سرانجام تحت سلطه خاندان سعودی در آمده و امروز پادشاه سعودی لقب خادم حرمین شرفین را به خود اختصاص داده است اما اینکه این لقب چقدر با مفهوم اصلی آن تناسب دارد، سوالی است که ذهن بسیاری از زائرانی را که عازم خانه خدا می¬شوند به خود مشغول می‌کند؟
این لقب تشریفاتی و یا بی‌دلیل نیست بلکه از تسلط آل سعود بر اماکن اسلامی و مقدس حکایت دارد زیرا این سعودی‌ها هستند که باید اجازه دهند مسلمانان برای ادای فریضه حج یا عمره وارد این کشور شوند و به این ترتیب بر بیش از یک ملیارد و 600میلیون مسلمان در سراسر جهان تسلط دارند.هرچند پادشاه عربستان لقب خادم حرمین شریفین را به خود اختصاص داده است اما برای میلیون‌ها مسلمان که هر ساله برای ادای فریضه حج عازم این کشور می‌شوند، درک معنای این لقب دشوار است زیرا به گفته منقتدان سعودی، آل سعود به جای حفاظت از این اماکن که آن را اماکن مقدس نامیده‌اند در جنایتی برنامه‌ریزی شده به تخریب آثار تاریخی، اسلامی و فرهنگی این سرزمین برخاسته‌اند.
بنابر آمار موسسه واشنطن که بر امور کشورهای عربی خلیج فارس نظارت دارد، 95% ساختمان‌های تاریخی عربستان که با زندگی پیامبر (صلی الله علیه واله) در ارتباط است، در دو دهه گذشته تخریب شد تا جایی که دیگر آسمان صحرای الجزیره را نه ستارگان بلکه چراغ هتل های لوکس و فروشگاه ها و مراکز بزرگ تجاری آن روشن می‌کند.در این میان اگر زائرانی که برای اولین بار عازم حج می‌شوند، بخواهند خانه حضرت خدیجه (سلام الله علیها) همسر پیامبر (صلی الله علیه واله) را زیارت کنند از اینکه به جای آن سرویس بهداشتی ساخته شده است متعجب می‌شوند.
همچنین خاندان سعودی مقبره مسلمانانی را که بیش از هزار سال قدمت داشت، تخریب کرده و کوه‌های مکه را به منظور راهسازی از بین بردند.انتقاد مسلمانان هم به قیمت محرومیت از دریافت روادید و در نتیجه محرومیت از زیارت خانه خدا و ادای فریضه حج و عمره تمام شود به ویژه اینکه دولت سعودی اختیار این اماکن مقدس را در دست داشته و سهمیه حجاج هر کشوری را تعیین می‌کند و تا کنون نیز بارها این مواضع با مسائل سیاسی گره خورده است.
البته در برخی موارد این اقدامات سعودی‌ها با اعتراض و انتقاد نیز روبه رو شده است که نمونه آن اعتراض ترکیه در سال 2003 به تخریب یک قلعه تاریخی مربوط به دوره عثمانی بود که سعودی‌ها با تخریب آن در صدد ساخت برج بزرگ معروف به برج ساعت بودند؛ در آن زمان وزیر فرهنگ ترکیه به شدت این اقدام را مورد انتقاد قرار داد و آن را وحشیانه توصیف کرده و گفت: " به نمایندگی از دولت و ملت ترکیه اعلام می‌کنم که حفظ نگاه دوستانه به عربستان دشوار است زیرا این اقدام نه فقط بی-احترامی به تاریخ بلکه تلاش عمدی برای نابودی آثارفرهنگی و محو آن از صفحات تاریخ است".هر چند اظهارات این مسئول ترک با گرایش‌های ناسیونالیستی همراه بود، اما این روند بسیار اسفناک است.
اما خالد الفیصل حاکم مکه با حمایت از عملیات نوسازی در این شهر مقدس اظهار داشت: " از بین تمام کسانی که بر مکه حکومت کردند، سعودی‌ها بیشترین اصلاحات را در تاریخ این شهر تحقق بخشیدند".عربستان بیش از شش میلیارد دلار برای توسعه مسجد النبی در مدینه منوره و 21ملیارد دلار نیز برای توسعه مسجد الحرام در مکه مکرمه هزینه کرد به اضافه اینکه بیش از 16میلیارد دلار را نیز به نوسازی سیستم حمل و نقل در مکه اختصاص داد.
با وجود تمام این اقدامات تخریبی حتی سرسخت‌ترین منتقدان آل سعود نیز نمی‌توانند منکر ضرورت توسعه و نوسازی اماکن مقدس در عربستان شوند به ویژه اینکه در طول دو دهه گذشته بیش از دو هزار نفر در جریان ادای فریضه حج و در اثر شدت ازدحام زائران، جان خود را از دست دادند اما نکته قابل توجه اینکه کارشناسان تاکید دارند که می‌توان عملیات توسعه و نوسازی را بدون تخریب اماکن تاریخی و اسلامی انجام داد.
در این میان "عرفان علاوی» مدیر اجرایی موسسه تحقیقات میراث اسلامی که به طور تخصصی در زمینه حفاظت از اماکن تاریخی و اسلامی عربستان فعالیت دارد، در این باره گفت: می‌توان ضمن حفاظت از اماکن تاریخی، عملیات توسعه و نوسازی را نیز تحقق بخشید و این کار فقط نیازمند ساخت هتل‌ها و برخی ساختمان‌ها در فاصله نزدیکی از اماکن تاریخی است.
به این ترتیب این سوال مطرح است که چرا سعودی‌ها به تخریب این اماکن رو آورده‌اند؟
برای پاسخ به این سوال باید چند نکته را در نظر داشت از جمله اینکه: بیش از 16میلیارد دلار از درآمدهای عربستان در سال 2012 از بخش توریستی تامین شد و بنابر اعلام شبکه العربیه، معاملات ملکی در مکه مکرمه یکی از گرانترین معاملات در سراسر جهان است و حتی در برخی موارد یک متر زمین در بعضی نقاط مکه بیش از 100000دلار معامله می‌شود و در کنار آن هزینه یک شب اقامت در یکی از هتل‌های ابراج البیت بیش از 5900 دلار است.
با توجه به این موارد می‌توان به انگیزه آل سعود از تخریب اماکن مذهبی پی برد و دریافت که این اقدام بر اساس دستورکار مذهبی و با انگیزه‌های سرمایه‌داری صورت می‌گیرد.عرفان علاوی با تاکید بر اینکه تخریب اماکن مقدس با تحریک و تشویق مستقیم وهابی‌ها صورت می‌گیرد از این روند به شدت انتقاد کرده و گفت: وهابی¬ها در توجیه تخریب این اماکن اعلام کردند که هدف از آن، جلوگیری از شرک یا نسبت دادن هر چیز یا شخصی به خداوند است.
یکی از روشن‌ترین نمونه این اقدامات، تخریب مکانی بود که گفته می‌شد محمد (صلی الله علیه واله) در آن متولد شده بود به این معنی که سعودی‌ها در دهه پنجاه قرن گذشته آن را به بازار چهارپایان و سپس به کتابخانه تبدیل کردند و اکنون نیز وهابی‌ها در تکاپوی تخریب کتابخانه مزبور و ساخت راه ارتباطی بین آن تا قصر پادشاهی هستند تا آن را به محل اقامت وی تبدیل کنند و به منظور جلوگیری از بروز خشم مسلمانان یک پارچه نوشته در این محل آویخته که بر روی آن نوشته شده است: هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه پیامبر (صلی الله علیه واله) در این محل متولد شده، وجود ندارد از همین رو نماز و دعا و تبرک در این محل جایز نیست.
در این میان وهابی‌ها این مواضع را تقویت و به طور علنی از این آن حمایت می‌کنند که نمونه آن قدردانی عبدالعزیز آل شیخ مفتی سعودی از توسعه مساجد در عربستان و دعوت مردم به تشکر از دولت در اجرای این پروژه‌ها بود.
به هر حال مورخان اسلامگرا بر این باورند که فشار نهادهای بین‌المللی بر آل سعود، یکی از راهکارهایی است که می‌تواند روند تخریب هرچه بیشتر اماکن تاریخی درعربستان را متوقف کند به ویژه اینکه پیش از این، اعتراض محافل بین‌المللی به برخی پروژه‌های تخریبی نتیجه‌بخش بوده و منجر به توقف آن شد.در این میان، علاوی بر این باور است که اگر مسلمانان به فکر حفظ اماکن تاریخی و اسلامی عربستان هستند باید بدون فوت وقت به حمایت از آن برخیزند.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/ ز.ح
