«محمدرضا پورمعين» رئيس فرهنگسرای قرآن طی سخنانی در اين نشست درباره وضعيت قرآنی كشور در حوزه تبليغ و ترويج گفت: سالانه بين 425 تا 650 ميليون دلار انجيل در جامعه آمريكا فروخته میشود كه سرانه هر نفر بين سه تا چهار جلد است همچنين انجيل به بيش از دو هزار زبان و لهجه و گويش ترجمه شده است.
وی به نقل از مجله «اكونوميست»اظهار كرد: بيشترين كتاب مورد مطالعه در كشورهای اسلامی، قرآن است و سالانه كمتر از 50 ميليون جلد قرآن در جهان چاپ و توزيع میشود و ثروت سعودیها مهمترين منبع تامين هزينه چاپ قرآن در ميان كشورهای اسلامی است.
پورمعين با بيان اينكه هماكنون دو ميليارد مسيحی و 5/1 ميليارد مسلمان در جهان زندگی میكنند و بزرگان مسيحی معتقدند كه در سال 2050، اسلام به بزرگترين مذهب جهان تبديل میشود، تصريح كرد: «هاپركالينز» يكی از بزرگترين انتشارات غربی، انجيل را به 60 نوع چاپ میكند كه انجيل برای دختران، پسران، انجيل بازاری، 100 دقيقهای، محاورهای و ... از جمله آنها است. البته در حوزه چاپ قرآن هم تنوع خوبی را شاهد هستيم و قرآن به صورت جيبی، تصويری، صوتی و ... نمونهای از آن است.
چاپ تقريبا 10 ميليون جلد قرآن در كشور
رئيس فرهنگسرای قرآن با بيان اينكه چاپ قرآن در كشور در ميان ساير كتابها رتبه اول را دارد اظهار كرد: تقريبا 10 ميليون جلد قرآن در كشور چاپ میشود البته طبق آمار سال 1386 بين هفت تا 10 ميليون جلد اختلاف است.
وی با اشاره به وضعيت رسانههای قرآنی در كشور افزود: طبق آمار سال 1382، 70 روزنامه و حدود 280 ــ 90 نوع مجله در كشور چاپ میشوند كه تنها يكی دو مجله و يا روزنامه قرآنی بيشتر نداريم كه يكی از اين مجلهها به نام گلستان قرآن هم به دلايلی دو تا سه سال است كه تععطيل شده و در دو سه سال اخير هم يك روزنامه با نام اعتدال منتشر میشود.
پورمعين در پايان سخنانش با بيان اينكه در حوزه تبليغات قرآنی در ساير شبكههای صدا و سيما جز شبكه قرآن غريب هستيم، تاكيد كرد: منويات و توصيههای مقام معظم رهبری در حوزه قرآن بسيار موشكافانه و دقيق است و ايشان 60 توصيه و سفارش در اين زمينه داشتهاند كه هنوز بسياری از آنها از جمله اينكه عامه مردم بايد با روخوانی قرآن آشنا باشند، عملی نشده است.
همچنين در اين نشست محمد انجمشعاع مدير عامل اتحاديه مؤسسات و مراكز قرآنی استان تهران، طی سخنانی، مهمترين آسيبهای تهديدكننده مراكز پاسخگويی به سؤالات دينی و قرآنی را برشمرد و گفت: اولين آسيبی كه مراكز پاسخگويی را تهديد میكند، بحث كميت آنهاست. اكنون ما در كشور در خوشبينانهترين وضعيت 50 تا 60 مركز پاسخگويی داريم كه برخی از اينها مولد هستند و برخی تنها رابط.
وی افزود: سرانه وجود مراكز پاسخگويی به سئوالات دينی و قرآنی حتی در مقايسه با ساير مراكز فرهنگی قابل قياس نيست چه رسد به حوزههای ديگر غير فرهنگی. به طور مثال اگر برای هر 100 هزار نفر يك سينما در كشور وجود داشته باشد اين نسبت در زمينه وجود مراكز پاسخگويی به يك مركز برای يك و نيم ميليون نفر است.
انجمشعاع در دسترس نبودن مراكز پاسخگويی به سئوالات دينی و قرآنی را دومين آسيب برای اين مراكز عنوان و تصريح كرد: بسياری از اين مراكز در تيررس ديد مردم نيستند و راهكار برای حل اين موضوع، اين است كه مساجد به شعبههای اصلی مراكز پاسخگويی تبديل شوند و آموزش برای توليد مراكز پاسخگويی نيز مورد توجه قرار گيرد.
لزوم سرعت در پاسخگويی به سئوالات دينی
مدير عامل اتحاديه مؤسسات و مراكز قرآنی استان تهران، با تاكيد بر لزوم سرعت در پاسخگويی به سئوالات قرآنی اظهار كرد: بايد فاصله ميان طرح سئوال در ذهن افراد به ويژه جوانان تا رسيدن به پاسخ آن بسيار اندك باشد چرا كه طولانی شدن فاصله میتواند منجر به بحرانهای فكری و روحی شود و در اين صورت چه كسی مسئول آن خواهد بود.
وی افزود: بر اساس يك تحقيق ميدانی كه انجام دادهام، تنها شش درصد مراكز پاسخگويی زير 24 ساعت به سئوالات پاسخ میدهند، 17 درصد تا سه روز، نزديك 50 درصد يك هفته بعد از طرح سئوال و برخی مراكز هم بيش از سه هفته به سئوالات دينی و قرآنی مردم پاسخ میدهند در صورتی كه شبكههای مايكروسافت كمتر از 12 ساعت به سئوالات پرسشكنندگان پاسخ میدهند.
انجمشعاع، روشن نبودن ارتباط طولی و عرضی مراكز پاسخگويی با يكديگر را از ديگر آسيبهای اين مراكز برشمرد و گفت: مشخص نبودن چنين ارتباط سازمانی سبب میشود تا در پارهای از موارد پاسخهای ارايه شده به سئوالكننده متناقض باشد و مخاطب را سر درگم كند.
وی با تاكيد بر لزوم سطحبندی مراكز پاسخگويی برای ايجاد پيوند ساختاری مناسب، افزود: دشمنان ما امروز مسايل دينی را رصد میكنند و از روی عمد به توليد شبهه و انتشار آن دست میزنند بنابراين مراكز پاسخگويی به سئوالات دينی قبل از آنكه دشمنان به توليد شبهه بپردازند بايد در كنار واحد پاسخگويی، خودشان واحد توليد سئوال نيز ايجاد كنند.
انجمشعاع، كمبود افراد متخصص و نبود واحد پيگيری در مراكز پاسخگويی به سئوالات را از ديگر آسيبهای اين گونه مراكز عنوان و تاكيد كرد: وجود واحد پيگيری سبب میشود تا سئوالكنندگان به اقناع برسند.
وی همچنين در ابتدای سخنانش، با ذكر اين حديث از امام صادق(ع) كه هلاكت بسياری از مردم در اين است كه سئوال نمیكنند، بر اهميت سئوال و پرسش در اسلام و قرآن تاكيد كرد.
حدود هزار آيه در قرآن انواع و اشكال گوناگون «سؤال» را مطرح كرده است
در ادامه «محمدهادی موذن»، مشاور عالی شهردار تهران با بيان اينكه از نگاه قرآن، فرشتگان، نخستين سؤالكنندگان بودند، گفت:حدود هزار آيه در قرآن انواع و اشكال گوناگون «سؤال» را مطرح كرده است كه سؤالات تعجبی، تشويقی، حقيقی، مجازی و ... نمونههايی از آن آنها است.
وی افزود: عنوان اين همايش(قرآن، انسان، پرسش) بحثی كليدی است. از پيامبر(ص) نقل شده است كه «العلم خزائن و مفاتيحه السئوال»، همچنين در روايات داريم كه سئوال باعث رحمت الهی میشود و چهار نفر از پرسش اجر میبرند؛ سائل، جوابدهنده، مستمع و محب.
موذن با بيان اينكه سئوال بايد موجب رشد انسان شود نه اينكه برای مچگيری باشد، به ديدگاه برخی از بزرگان دنيا درباره سئوال پرداخت و اظهار كرد: گاندی گفته است كه سئوال پايه همه پيشرفتهای بشر است همچنين هايدگر گفته كه سئوال پارسايی ذهن است.
وی با تشريح بخشی از آيات مربوط به قصه حضرت ابراهيم(ع) در شكستن بتها و قصه حضرت موسی(ع)، سئوال و پاسخ گفتمانی را از لطايف زيبای قرآن عنوان و تاكيد كرد: ماجرای اين دو پيامبر بزرگوار در قرآن پر از سئوال و پاسخهای گفتمانی است.
موذن با بيان اينكه قوم حضرت موسی با وجود وی گمراه و 40 سال سرگردان شدند، سخنان خود را با طرح اين سئوال كه اكنون كه ما در آستانه ظهور قرار داريم و بوی ظهور نزديك است، چه كردهايم و چه بايد بكنيم؟ پايان داد.
حجتالاسلاموالمسلمين «مخدوم» عضو كميته علمی همايش«قرآن، انسان، پرسش» سخنران بعدی اين نشست بود كه با بيان اين مطلب گفت: قرآن، پيامبر(ص) و ائمه معصومين(ع) مهمترين منابع پاسخگويی به سئوالات بشر هستند و اگر چه عنوان همايش با قرآن آغاز میشود اما مراد ما توجه صرف به قرآن بدون پيامبر(ص) و اهلبيت(ع) نيست.
آسيبشناسی بايد ميدانی، كاربردی و با ارايه راهكارهای عملی باشد
وی با اشاره به جنبههای مطلوب آسيبشناسی افزود: آسيبشناسی مراكز پاسخگويی به سئوالات دينی بايد ميدانی، كاربردی و با ارايه راهكارهای عملی باشد و اين موضوعات در اظهار نظر درباره بازخورد اين مراكز اعمال شود.
مخدوم، مهمترين هدف همايش قرآن، انسان، پرسش را اعلام اين مسئله كه پرسش و پاسخ بايد مورد توجه و اهميت قرار گيرند، دانست و تصريح كرد: ما تصور نمیكنيم كه با برپايی اين همايش رد صدد ساماندهی مراكز پاسخگويی هستيم و منتظريم ديگران دنبال ما راه بيفتند بلكه تلنگری به اين است كه بحث پرسش و پاسخ در جامعه جدیتر گرفته شود.
وی ضمن قدردانی از مراكز پاسخگويی به سئوالات دينی گفت: آسيبشناسی نبايد تنها جنبه سلبی داشته باشد بلكه بايد نقد ايجابی هم صورت گيرد. الان مراكزی داريم كه با كمترين امكانات چه كارهای بزرگی كه انجام نمیدهند.
حجتالاسلاموالمسلمين«گلزاده» رئيس ستاد پاسخگويی به سؤالات دينی نيز در اين نشست گفت: راهكار پرسش و پاسخ در قرآن، موسع است و هم تحمل شنيدن، هم قالب پاسخ سازگار با مخاطب و هم اتقان پاسخگويی را به انسان میآموزد.
وی افزود: ما بايد با برداشت از قرآن و قول و فعل و تقرير ائمه معصومين(ع) ادب پاسخگويی را فراگيريم.
گلزاده با بيان اينكه حجم سؤال در جامعه ما بالاست، تصريح كرد: سؤال مقدمه علم و يقين است و به همين دليل هم برای رسيدن جامعه به علم و يقين، سؤال بايد درست مطرح شود.
رئيس ستاد پاسخگويی به سؤالات دينی، تاكيد كرد: اگر نظام به مقوله سياستگذاری، هماهنگی، ساماندهی و پشتيبانی مراكز پاسخگويی نمیپرداخت، با نقيصه اساسی روبهرو بوديم اما با تصويب شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضرورت تاسيس و راهاندازی ستاد پاسخگويی به سؤالات مستحدثه رقم خورد و دفتر تبليغات اسلامی قم مكلف به راهاندازی اين ستاد شد.
پاسخگويی بايد مبتنی بر سرعت و دقت باشد
وی با اشاره به اينكه در دوران انفجار اطلاعات، پيامها و پرسشها به سرعت امواج در حال انتقال هستند، تاكيد كرد: در چنين فضا و شرايطی راهبرد پاسخگويی به سئوالات دينی نيز بايد مبتنی بر سرعت و دقت باشد.
گلزاده اظهار كرد: ستاد پاسخگويی به سئوالات دينی با سه واحد مديريت ارتباطات و هماهنگی، برنامهريزی علمی و مديريت اطلاعرسانی در خدمت همه مراكز پاسخگويی است و بنا دارد به مثابه قلب در بدن تنها به كار ستادی بپردازد.
همچنين حسين اخواناقدم، مجری نشست و معاون فرهنگسرای قرآن از برپايی جلسات پايانی همايش قرآن، انسان، پرسش در روزهای 9 و 10 بهمن ماه به ترتيب در تهران(تالار شيخ صدوق آستان حضرت عبدالعظيم(ع)) و قم(مركز همايشهای دفتر تبليغات اسلامی) خبر داد.
وی افزود: بر اين اساس، در اين سالها حجم بسياری از شبهات در كتابها، مجلات، اينترنت، اينترانت و ... شناسايی و پاسخهای آن نيز تدوين و جمعآوری شده است كه تدوين 40 جلد كتاب از بركات آن است، ضمن اينكه سامانه اطلاعرسانی ستاد با عنوان«پرس و جو» در خدمت همه افراد است.
يادآوری میشود، اين نشست با حضور آقايان «محمد انجمشعاع»، مدير عامل اتحاديه مؤسسات و مراكز قرآنی استان تهران، «محمدرضا پورمعين»، رئيس فرهنگسرای قرآن، «محمدهادی مؤذن جامی»، مشاور عالی شهردار تهران، حجتالاسلام «مخدوم» عضو كميته علمی اين نشست و حجتالاسلام «گلزاده» رئيس ستاد پاسخگويی به سؤالات دينی برگزار شد و حجتالاسلاموالمسلمين ذكاوت، مسئول موسسه قرآنی معجزه ماندگار خاتم و علی سرابی، مدير عامل اتحاديه تشكلهای قرآنی مردمی نيز حضور داشتند.
علی فرج زاده