کارشناس کتابت قرآن: چاپ قرآن با رسم‌الخط واحد، از اختلاف شيعه و سني جلوگيري مي‌کند

به گزارش «شیعه نیوز»،حجت‌الاسلام‌ «سعيد همايون» کارشناس حوزه نگارش و کتابت قرآن کريم در قم، در مورد انواع رسم‌الخط‌هاي قرآن کريم که در حال حاضر در ايران وجود دارد و چگونگي پيدايش آن‌ها اظهار کرد: برخي از نويسندگان که به کتابت قرآن کريم پرداخته‌ بودند در حال حاضر فوت شده‌اند، ولي خط‌هايي که پديد آوردند هنوز در ايران استفاده مي‌شود ولي بقيه خط‌هايي که بعد از انقلاب کار شده است بيشتر کامپيوتري و تقليد از کارهاي عثمان‌طه است و در اين کار فقط فونت‌ها را عوض مي‌کنند و به اسم خط جديد و رايانه‌اي تحويل مردم مي‌دهند.

وي در ادامه افزود: در حال حاضر حدود 27 نوع خط را خود من جمع‌آوري کرده‌ام که البته عيب‌هايي هم دارد و اين خط‌ها معمولاً از روي دست ديگري نوشته شده است و در نتيجه همان اشتباهات نفر قبلي در اين نگارش جديد تکرار شده است و اين نشان مي‌دهد که توجه لازم را در کار نداشتند.

همايون گفت: علاوه بر اين رونويسي از روي دست ديگران، خطاطان ما که به نگارش قرآن کريم اقدام کرده‌اند با ادبيات عرب هم آشنا نبوده‌اند که خودشان بتوانند عيب کار را بگيرند.

وي تفاوت خطوط قرآني امروزي با خط‌هايي که از قديم به ما رسيده است را در خوانا بودن خط‌هاي امروزي‌ دانست و تصريح کرد: متأسفانه در ايران سوء‌استفاده‌هايي شده که کپي‌برداري از خط عثمان‌طه يکي از آن موارد است؛ ولي آن زيبايي و کار عميقي که در عثمان‌طه صورت گرفته است در خط‌هاي رايانه‌اي معمولأ حذف مي‌کنند، در صورتي که هر کدام از اين علامت‌ها در جاي خود کاربردهايي دارند.

اين کارشناس حوزه کتابت قرآن کريم گفت: در حال حاضر قرآني که از طريق سازمان چاپ و نشر منتشر مي‌شود، اکثرا" اعراب‌ و انواع تنوين‌ها را که عثمان‌طه اختراع کرده حذف کردند و چند نوع علامات اختصاري بسيار زيبا که براي روان‌خواني کاربرد دارند حذف شده است و قرآني که خود سازمان دارالقرآن هم چاپ کرده و به نام «رسم‌الخط عثمان‌طه، رسم‌الاملاء» منتشر کرده که به هيچ روي اين دو با هم نمي‌خواند، چرا که عثمان‌طه «رسم‌المصحف» مي‌نويسد ولي رسم‌الاملاء کاملا" متفاوت است و در نتيجه، حتي اسم کتاب هم غلط است چون اين‌ها دو موضوع را بحث مي‌کنند.

وي افزود: در همين قرآن اعراب‌گذاري که صورت گرفته، بعضي لغات را تبديل به فارسي کردند و اعراب‌ها جا به جا و لذا کلمات غلط شده‌اند.

همايون در پاسخ به وجود سؤالاتي در مورد اين‌که رسم‌الخط‌‌هاي متنوع باعث شود هر شخصي هر نوع رسم‌الخطي که دوست دارد بخواند، گفت: اين موضوع مثل اين است که هر کسي همه نوع رانندگي را ياد بگيرد، ولي مامعتقديم به همه مردم يک نوع رسم‌الخط را آموزش بدهيم و همه از يک خط خوب استفاده کنند و قرآن در تمام جزئيات واحد باشد.

وي در ادامه افزود: دليل ديگر اين‌که دانش‌آموزاني که از ايران به مکه مي‌روند نمي‌توانند قرآن‌هايي را که در کشور عربستان موجود است بخوانند و حتي ايراني‌هايي که سال‌ها آن‌جا زندگي مي‌کنند، نمي‌توانند قرآن را صحيح بخوانند.

اين کارشناس حوزه نگارش و کتايت قرآن کريم تصريح کرد: اگر ما يک هماهنگي ايجاد کنيم و از اين امکانات فراواني که در دست داريم به خوبي استفاده کنيم، بحث اختلاف شيعه و سني هم در اين مورد، که آن‌ها يک قرآن مخصوص به خودشان دارند و ما هم يک قرآن مخصوص به خودمان حل مي‌شود.

وي مؤثرترين و مفيدترين رسم‌الخط را براي دانش‌آموزان و قرآن‌‌‌آموزان را عثمان‌طه معرفي کرد و گفت: من معتقدم بايد تمام رسم‌الخط‌ها را کنار هم بگذاريم و ببنيم کدام نوع بهتر است که من در نهايت فقط خط عثمان‌طه را کامل مي‌دانم و دليل آن هماين است که اين رسم‌الخط هم با صرف و نحو و هم با صوت و لحن ادبيات عرب مي‌خواند، اعراب‌گذاري دقيق دارد و همچنين يک کار عميق و زيبا است.

همايون در مورد سابقه تاريخي خط عثمان‌طه گفت: اين رسم‌الخط از قرآن اميري مصر گرفته شده است و عثمان‌طه همان را با يک خط زيباتري نوشته، ولي قواعد آن تغييري نکرده است و علماي چندين کشور اسلامي با هم مشورت و کار تخصصي و مفصلي کردند تا يک نمونه بي‌نظير به‌وجود آيد و مهم‌تر از همه اين‌که عثمان‌طه را هم شيعه قبول دارد و هم سني و اين اشتراک خيلي مهم است.

اين کارشناس نگارش و کتابت قرآن کريم گفت: از ويژگي‌هاي خط عثمان‌طه مي‌توان به استفاده از خط نسخ اشاره کرد که تنها خطي است که مي‌شود اعراب را دقيقاً سر جاي خودش قرار داد و بايد گفت در خط نستعليق يا ثلث اين امکان وجود ندارد و در اين خطوط نويسنده هر جا بخواهد و دوست دارد اعراب را مي‌گذارد تا متن زيباتر شود ولي ديگر اعراب در جاي خودش نيست؛ همچنين در عثمان‌طه بحث‌هاي ادغام و اخفاء و مسايل تجويدي و غيره را رعيات مي‌کند و اشباع و عدم اشباع با دو علامت اختصاري کوچک حل شده است و همزه‌ قطع و وصل از هم کاملا" مشخص شده‌اند و ديگر لازم نيست حتماً ادبيات عرب بخوانيم که ببنيم کدام حمزه قطع است و کدام وصل و به طور کلي در عثمان‌طه با يک علامت فورا" اين موارد را تشخيص مي‌دهيم.

همايون در مورد تاريخچه خط عثمان‌طه تصريح کرد: اين خط حدود 25 سال پيش وارد ايران شده است و قبلا" هم در کشور سعودي و سوريه چاپ مي‌شد و خود ايران هم در گذشته سفارش‌هايي داشته است؛ همين الان هم در ايران قرآن با خط عثمان‌طه چاپ مي‌شود ولي در کنار اين موضوع عده‌اي هم داعيه دارند که ما بايد قرآن مخصوص شيعه داشته باشيم و اين خود يک نقطه ضعف است که مي‌تواند باعث اختلاف شود.

وي در پايان در مورد وحدت مسلمين و قرآن واحد گفت: الان هر کسي دارد از چاپ قرآن سوءاستفاده مي‌کند؛ اگر در نمايشگاه کتاب امسال ديده باشيد تمام ناشران ديني يک قرآن و مفاتيح چاپ کرده‌اند و معلوم است سودهي خوبي در اين کار است، اما من معتقدم تمام اين‌ها را بايد يک نشر چاپ کند و در نتيجه قيمت آن هم پايين مي‌آيد و مثل سعودي‌ها، با يک نظارت کامل از سوءاستفاده هم جلوگيري مي‌شود و ديگر اشکال متني هم ندارد و بعد از يک کار تخصصي عيب‌ها هم بر‌طرف مي‌شود و در نتيجه يک کار علمي همراه با يک قرآن سالم چاپ به دست مردم مي‌رسد.

T