۰

چرا القاعده از بین نرفت؟

چند گلوله كافي بود، اما تيري كه «اسامه بن‌لادن»، رهبر سازمان تروريستي «القاعده» را در دوم ماه مي ۲۰۱۱ در نبردي نه خيلي دور از اسلام‌آباد، پس از ١٥ سال تعقيب، دو جنگ عراق و افغانستان، هزينه‌اي بالغ بر يك تريليون دلار و حدود ١٥٠ هزار تلفات، از پاي درآورد، پاسخ سنگيني به تمام زندگي يك مرد نبود.
کد خبر: ۹۲۰۹۸
۱۰:۳۷ - ۲۷ خرداد ۱۳۹۴
به گزارش«شیعه نیوز»، روزنامه شرق به نقل از کریستین ساینس مانیتور  نوشت:«باراك اوباما»، رئيس‌جمهوري آمريكا، به‌خوبي از اين لحظه بهره برد؛ اما اکنون پس از چند سال، مبارزه هنوز پايان نيافته است.

 او نتوانست در اين شكار، سربازان پياده و تمامي فرماندهان القاعده را مانند رهبر فراري آن از پاي درآورد. رئيس‌جمهوري نتوانست همان‌طور كه برخي از مشاورانش آرزو داشتند، به‌جاي حمله هوايي، در حمله‌اي مستقيم بن‌لادن را از بين ببرد؛ اين مسئله آخرین خوش‌شانسي رهبر القاعده بود تا با شايستگي و اعتبار، راهش را حفظ كند. اوباما مي‌داند كه خطر اسلام‌گرايان تندرو همچنان باقي است و القاعده بدون اسامه مانند سال‌های پس از مرگ بن‌لادن همچنان مصمم به راه خود ادامه می‌دهد.

 تحت‌تعقيب‌ترين مرد جهان در حالي كشته شد كه اسلام‌گرايان تندرو هنوز معتقدند كه تغييرات در خاورميانه و شمال آفريقا تنها با جنگ به مسير اصلي خود بازمي‌گردد و در آن‌سوي مرزها كساني‌كه آرزو داشتند با انزواي بن‌لادن جهان امن‌تر شود، اكنون مي‌دانند دیگر حتی با منسوخ‌شدن تفكرات او، نمي‌توان براي هميشه با خطر تروريسم خداحافظي کرد؛ چراکه با مرگ بن‌لادن، گروه‌هایی به پا خاسته‌اند که ایدئولوژی‌های افراطی‌تری را در سر می‌پرورانند.

بن‌لادن با تفكراتش باعث شد يك دادخواهي محلي به يك انتقام‌جويي جهاني تبديل شود. ديدگاه او مبني‌بر پاك‌سازي اسلام و برقراري اسلام خلافتي كه يارانش آن را پايه‌گذاري كرده بودند، توسط بسياري از مسلمانان منسوخ شده بود، اما با شكل‌گرفتن جنگ عليه تمدن‌ها، رهبر القاعده، غرب را وارد جنگ جهاني عليه تروریسم كرد و حملات ١١ سپتامبر سال ٢٠٠١ ميلادي، آمريكا و غرب را به جنگي كشاند كه پرخون و پرهزينه بود. آمريكايي‌ها در داخل، منابع بسياري را براي برقراري امنيت هزينه كردند و در خارج، چالش تاريخي آمريكا براي حفظ قدرت در آسيا، تغيير مسير داد.

در اين جنگ، آمريكا برخي ارزش‌هايش را مصالحه كرد. جنگ هميشه با خشونت و هرج‌ومرج همراه است، اما شكنجه بازداشت‌شدگان و وجود زندان گوانتانامو تصويري نامناسب از واشنگتن برجا گذاشت. هرچند هنوز مشخص نيست كه دستگيري بن‌لادن به‌دنبال همين شكنجه‌ها صورت گرفته باشد، اما مسئله‌اي كه به‌خوبي روشن است، آن است كه رهبر القاعده توانست ژست آمريكا مبني‌بر برقراري آزادي و رعايت حقوق‌بشر را با ادعاي تجاوز به مسلمانان از بين ببرد؛ مسئله‌اي كه براي سران كاخ‌سفيد در صحنه بين‌الملل بسيار گران تمام شد و اين پيام بين‌المللي به‌تنهايي كافي بود كه یاد بن‌لادن برای همیشه در ذهن‌ها بماند؛ تفكرات القاعده در تمام سرزمين اعراب گسترش يافته و همین مسئله در نهایت به ظهور گروه‌هایی مانند «داعش» و «النصره» منجر شد.

شكست استراتژيك

مسئله‌اي كه دراين‌ميان از اهميت بيشتري برخوردار است، آن است كه اكثر ساكنان كشورهاي عربي پس از كشته‌شدن هزاران نفر از هم‌وطنانشان، ديگر از دكترين القاعده كه در ابتدا از آن پشتيباني مي‌كردند، حمايت نمي‌كنند. طبق نظرسنجي منتشرشده، ميزان حمايت از القاعده از ٧٢ درصد در سال ٢٠٠٣ ميلادي، اکنون در برخي از كشورهاي عربي به ٢٠ و در برخي ديگر به ١٣ درصد رسيده است. همچنین رسوايی بن‌لادن باعث شد كه تأثير او براي برخي هوادارانش به‌شدت كاهش يابد. این افراد از همان روزهای نخست مرگ بن‌لادن، به‌دنبال جایگزین مناسبی بودند. پس می‌توان گفت كه انديشه نهادينه‌شده توسط بن‌لادن در سرتاسر جهان عرب هنوز به‌طوركامل از بين نرفته و حتی با ظهور بازیگران افراطی‌تر به مسیر جدیدی وارد شده است.

دراین‌میان، كورسوي اميدي با بهار عربی در خاورميانه به وجود آمده، اما حكومت‌هاي عربي، با دستورالعمل‌هاي خارجي تشكيل شدند و این مسئله تمام بازی را بر هم زد و اين شكنندگي به تروريسم فرصت دوباره‌اي براي احياي قدرت داد.

اکنون سومالي و مالي هنوز بهترين مكان براي فعاليت‌هاي تروريستي به‌شمار مي‌آيند، افغانستان باوجود حضور ناتو همچنان بستر مناسبي محسوب مي‌شود و پاكستان، حساس‌ترين محل براي رشد هم‌قطاران القاعده است. اکنون ديگر، حتی صلح ميان اسرائيل و فلسطين نيز كمك مناسبي به‌شمار نمي‌آيد؛ زماني‌كه بن‌لادن در ١١ سپتامبر به آمريكا حمله كرد، غرب براي دفاع از خود دلايل اندكي داشت، اما مرگ او زماني صورت گرفت كه اعراب در حال تجربه مسير تازه‌اي بودند؛ مسیری که به‌دنبال انشقاق در القاعده و ظهور بازیگران جدید و گروه‌های به‌مراتب افراطی‌تر از القاعده و اعلام خلافتی به‌مراتب خشن‌تر و جامع‌تر از خلافت بن‌لادن، تمامی معادلات بازی را بر هم زد.

انتهای پیام/654
ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: