به گزارش خبرگزاری مهر، زمانی که امام علی‌بن موسی‌الرضا(علیهما اسلام) به مرو هجرت کردند، مأمون برای تضعیف جایگاه حضرت رضا(علیه اسلام) به فضل‌بن سهل امر کرد که اندیشمندانی مثل جاثلیق، رأس‌الجالوت، بزرگان صابئی، هربز بزرگ زردشتیان، نسطاس رومی و متکلمان را فرا بخواند و آنان با هشتمین پیشوای شیعیان مناظره کنند.
مأمون برای آغاز مناظره خطاب به بزرگ مسیحیان گفت: «ای جاثلیق! ایشان پسرعمویم علی‌بن موسی‌بن جعفر، از فرزندان فاطمه(سلام الله علیها)، دختر پیامبرمان و پسر علی‌بن ابیطالب(علیهما اسلام) است. دوست دارم با ایشان سخن بگویی و مناظره کنی و انصاف را رعایت کنی.»
محدثان بزرگی همچون شیخ طبرسی، شیخ صدوق و علامه مجلسی متن مبسوط این مناظره را نقل کرده و آورده‌اند که جاثلیق خطاب به مأمون پاسخ داد: «ای امیرالمؤمنین! چگونه با شخصی مناظره کنم که دلایلش از کتابی است که من آن کتاب را قبول ندارم و نیز به پیامبری معتقد است که من به او ایمان ندارم.»
در این هنگام امام رضا(علیه اسلام) لب به سخن گشودند و در پاسخ فرمود: «ای نصرانی! اگر من از انجیلت دلیل بیاورم قبول می‌کنی؟» و بدین ترتیب مناظره میان ایشان و بزرگ مسیحیان آغاز می‌شود. جاثلیق در بخشی از این مناظره می‌گوید: «هر کس که مرده‌ها را زنده کند، کورها و جذامیها را شفا دهد، او پروردگاری است که مستحق پرستش است.»
امام رضا(علیه اسلام) برای اصلاح این عقیده غلط مسیحیان نمونه‌های تاریخی را مثال می‌زنند. آن حضرت خطاب به جاثلیق می‌فرمایند: «یَسَع» هم کار عیسی را انجام داد. بر روی آب راه رفت، مرده‌ها را زنده کرد و کورها و جذامیها را شفا داد اما امتش او را پروردگار خود قرار ندادند و هیچ‌کس او را عبادت نکرد. «حزقیل نبی» (۱) نیز کار عیسی بن مریم را انجام داد. ۳۵ هزار نفر را زنده کرد، بعد آنکه ۶۰ سال از مرگشان می‌گذشت.
امام رضا(علیه اسلام) مثال‌های دیگری در این باره ذکر می‌کنند و پس از بیان این نمونه‌ها خطاب به رقیب خویش در مناظره می‌فرمایند: نمی‌توانی این مواردی را که برایت بیان کردم، رد کنی؛ چون تورات، انجیل، زبور و فرقان درباره آن سخن گفته‌اند. پس اگر هر کسی که مرده زنده می‌کند و کور و خوره‌دار را شفا می‌دهد، پروردگاری غیر از خداست، باید همه آنها را پروردگار بدانی!
پی‌نوشت:
۱. حزقیل یا حزقیال (متولد ۶۲۷ قبل از میلاد) از پیامبران بنی‌اسرائیل بود. مشهور مورّخان و مفسّران گفته‌اند که حزقیل همان ذوالکفل است که نامش در قرآن کریم (آیه ۸۵ سوره انبیاء) بعد از نام اسماعیل و ادریس آمده است. هر چند آرامگاهی در شهر دزفول به نام حزقیل نبی موجود است اما اکثر مورخان مدفن این پیامبر الهی را در منطقه کفل واقع در جنوب عراق ذکر کرده‌اند.*
*منبع: کتاب «ترجمه و شرح چند احتجاج امام رضا(علیه اسلام)»، انتشارات بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(علیه اسلام)
انتهای پیام/ ا . ح
