به گزارش
شیعه نیوز: این مقاله در 6 قسمت ارائه خواهد شد. برای یادآوری، در هربخش چکیده و مقدمه و خلاصهای از سرفصل‌های گذشته تکرار خواهند شد. در قسمت دوم از مصادیق رجوع به امام سخن به میان آمد. رجوع به امام زنده و قابل رؤیت و رجوع به امام زنده و غیر قابل رؤیت مطالب مورد بررسی بود. در این شماره به بخش سوم همین سرفصل یعنی رجوع به امامی که جسم ظاهری ایشان در قید حیات ظاهری نیست، خواهیم پرداخت.
چکیده: انگیزه‌ی نگارش این مقاله گفتگویی است که نویسنده با یکی از حجاج بیت الله الحرام داشته است که وی، رجوع و یاد امام معصوم در حج را منتفی قلمداد نموده است. در این مقاله با توجه به روایات متعدد و متواتر بیان شده است که رجوع به امام علیه‌السلام در حج رکن اساسی این سفر بوده، در رشد معنویت زائر بسیار مؤثر است. رجوع به امام در هر حالتی موضوعیت دارد چه امام زنده و قابل رویت باشند و چه قابل رویت و یادر قید حیات ظاهری نباشند. این مقاله در واقع در مقام تبیین این حدیث امیر‌مؤمنان علیه‌السلام است که فرمودند: هنگامی که به سوی بیت الله الحرام خارج می‌شوید به رسول خدا (به قصد زیارت) نزدیک شوید که ترک زیارت پیامبر‌اکرم صلی‌الله علیهوآله جفا می‌باشد و شما مامور به این زیارت هستید و نیز به قبوری که خداوند شما را ملزم به رعایت حقشان فرموده نزدیک شوید و رزق را نزد آن طلب نمایید.
مقدمه:
بیت الله الحرام محلی است برای پرواز روح و تقرب به خداوند متعال و در آن ظرفیت‌های متعددی وجود دارد که عدم شناخت آن‌ها باعث محرومیت از نورانیت ومعنویت حج میشود.
در یکی از سفرها، در بیت الله الحرام در خدمت دوستی بودم وسخن از اهل بیت علیهمالسلام به میان آمد. ایشان (به این مضمون) گفتند که در این سفر، لازم نیست یادی از امامان معصوم علیهم-السلام مطرح شود و این جا باید فقط به یاد خدا و متوجه خانه کعبه بود. این سخن برای نویسنده انگیزه‌ای شد که موضوع را بررسی نمايد و با توجه به اینکه سؤال کننده خود شیعه بوده و در این باره کم‌اطلاع بود، با استفاده از منابع شیعی موضوع را به صورت کلی‌تر بررسی نماید. بنابراین مخاطب این مقاله تنها شیعیان هستند و در واقع، سخنی درون گروهی محسوب میشود. هم‌چنین در این مقاله به موضوع توسل و کمک خواستن از دیگران اشاره نخواهد شد. این مقاله با توجه به آنچه از انگیزه‌ی نوشتن آن مطرح شد؛ به این سؤالات پاسخ خواهد‌داد که اولاً: رجوع به امام در حج موضوعیت دارد یا خير؟ و پس از آن بسط پیدا کرده، به دو سؤال دیگر خواهد پرداخت که ثانیاً: مصادیق رجوع به امام چیست؟ و ثالثاً: رجوع به امام علیه‌السلام چه پیامد‌هایی برای حاجی دارد؟ در خلال بررسی دو سؤال آخر موضوع اول نیز تقویت خواهد شد.
2-3- رجوع به امامی که جسم ایشان در قید حیات ظاهری نیست.
حق بزرگی که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله بر گردن همه مسلمین دارند، ایجاب می‌کند هرکسی که به مکه می‌رود، بعد از حج به مدینه برود و مرقد مطهر ایشان را زیارت کند؛ و از ایشان قدرشناسی به جا بیاورد. چون ایشان بوده‌اند که وجدان‌های خفته مردم را در راه وصول به حق تعالی بیدار کرده‌اند و آن‌ها را به سوی خداوند متعال هدایت کرده‌اند؛ و الا قبلا هم بیت وجود داشته و مردم دور آن به شرک و بتپرستی می‌پرداختند.
اگر کسی به مکه مشرف شود و برای عرض تشکر، از این که به واسطه وجود مسعود آن حضرت از گمراهی و شرک نجات پیدا کرده؛ به نور حج و خانه خدا هدایت شده و از آن نورانیت استفاده کرده، به زیارت ایشان در مدینه نرود، به ایشان جفا کرده است که خود فرموده‌اند:
"کسیکه برای حج به مکه برود و مرا در مدینه زیارت نکند، به من جفاکرده؛ و هرکس به من جفا کند، در روز قیامت از لطف من بر کنار می‌ماند؛ و هر کس که به زیارت من بیاید، شفاعت من برایش واجب میشود؛ و هر کس شفاعتم برایش واجب شود، بهشت برایش واجب میشود. "(19)
مطابق این فرمایش بر زائرین شایسته و بایسته است: برای اینکه به شفاعت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و آله نائل شوند، در صورت امکان بر مرقد مطهرحضرتشان حاضر شده، برطبق آنچه که در زیارتنامهشان وارد شده، به ایشان سلام داده و سپس در حق ایشان اینگونه دعا کنند:
" خدا را سپاس می‌گوییم که به وسیله شما (ای رسول خدا) ما را از شرک و گمراهی نجات داد. خدایا، صلوات خود و صلوات ملائکه مقربین و پیامبران و بندگان صالحت و اهل آسمان‌ها و زمین و هر کس که به تسبیح تو مشغول است را، بر محمد (صلیاللهعلیهوآله) بنده‌ات و پیامبرت و بهترین خلقت قرار بده؛ و به او درجه رفیع عطا فرما؛ و او را به مقامی پسندیده مبعوث فرما که مایه غبطه تمام انسان‌ها گردد."
زائرین در ادامه زیارت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله باید متذکر آیه 64 سوره نساء باشند که، خداوند متعال می‌فرماید: " ای پیامبر اگر مؤمنین به خود ظلم کردند و به حضور تو آمده و از خداوند طلب مغفرت کنند و تو نیز برایشان درخواست آمرزش کنی، حتماً خدا را بسیار بخشنده و مهربان خواهند یافت." سپس زائرین از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و آله درخواست شفاعت نزد خداوند را نموده، حاجاتشان را درخواست میکنند؛ که انشاء‌الله برآورده خواهد شد. (20}
درمقابل، بر اساس حدیث بالا، اگر کسی زیارت بیت را به جا آورد، و از سر بی‌‌اعتنایی زیارت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله را رها کند، از لطف ایشان محروم شده و معلوم نیست که خداوند متعال چه زمانی در قیامت به او نظر مرحمت بنماید. پر واضح است که رسول خدا احتیاجی به زیارات ما ندارند و بر اساس آیه کریمه "ان الله وملائکته یصلون علی النبی "(21)
خداوند و ملائکه دائماً بر پیامبر اکرم صلوات می‌فرستند. و این باعث ارتقاء دائمی ایشان و مقاماتشان میشود. پس توصیه به زیارت، برای ارتباط بیشتر زائر با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و آله و نتیجه تقرب افزون‌تر زائر به خداوند است.
در کنار زیارت حضرت رسول صلیاللهعلیهوآله، زیارت اهل بیت معصومین بسیار توصیه شده است. امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: وقتی یک نفر از شما حج به جا آورد، باید آن را به زیارت ما ختم کند؛ چرا که آن زیارت، از تمام حج است (22)
در توضیح این عبارت که: کمال حج،در ختم شدن آن به زیارت اهل بیت علیهمالسلام است؛ باید عرض کنیم که غیر از آنچه که امام باقر علیه‌السلام هدف حج را، عرضه ولایت، محبت و نصرت به امام؛ ذکر فرموده‌اند (که در فرصتی دیگر باید مفصلاً آن‌ها را توضیح دهیم)، به دلایل ذیل عرض می‌کنیم که: اصولاً زیارت امام، خود موضوعیت داشته و مستقلاً باعث ترقی زائر می‌گردد.
برای تبیین بیشتر این موضوع که زیارت قبر امام چه ارزشی دارد و انطباق آن با موضوعی که در این مقاله پیش گرفته‌ایم این حدیث را ذکر می‌کنیم:
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله به امیرالمؤمنین می‌فرمایند: " ای ابالحسن خداوند متعال قبر تو و فرزندانت را بقعه‌ای از بقاع بهشت قرار داده است و قلوب برگزیدگان از بندگانش را مشتاق به این قبور قرار داده است، (لذا) اینان اذیت و ذلت را در راه شما تحمل میکنند؛ پس قبورتان را تعمیر کرده و این قبور را برای این که به خدا نزدیک شوند و به جهت محبت به پیامبرش، زیاد زیارت میکنند؛ ای علی، اینان به طور خاص از شفاعت من استفاده کرده و بر من در حوض کوثر وارد می‌شوند و فردا در بهشت همسایه و زائر من خواهند بود.
ای علی هرکس که قبور شما را آباد کند و مواظب آن باشد، مانند آن است که سلیمانبنداوود را در ساختن بیتالمقدس یاری کرده است؛ و هر کس قبور شما را زیارت کند .... از گناهانش خارج میشود، مانند روزی که از مادر متولد شده است. پس دوستانت را بشارت بده به نعمتهایی که نه چشمی دیده و نه بر قلب بشری خطور کرده است. ولیکن گروهی از مردم پست، این زوار را سرزنش میکنند، آن طور که فرد زناکار سرزنش می‌گردد. "(23)
درک انطباق زیارت قبر امام با رجوع به ایشان در زمان حیات‌شان، با توجه به حدیث فوقالذکر آسان می‌باشد.
زیارت از راه دور
اگر برای کاروان‌های مدینه قبل، که بعد از مناسک، مستقیماً به وطن برمی‌گردند، این قبور مطهره برای زیارت در دسترس نباشند، باید زیارت از راه دور را انجام دهند. اگر چه زیارت از نزدیک ثواب و آثار بیشتری دارد؛ ولی اصل، ارتباط برقرار کردن با امام علیه‌السلام است که ما آن‌ها را زنده و شاهد بر همه اعمال و اقوال خود میدانیم به طوری که، چه از راه دور و چه از نزدیک سخن ما را شنیده و جواب سلام ما را می‌دهند. (24)
امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
"هنگامی که منزل یکی از شما دور است پس بربالای بام خانهاش برود و دو رکعت نماز بگذارد و قصد سلام برما بکند که این سلام به ما می‌رسد. " (25)
وپیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمودند: هرکس قبر مرا بعد از مرگم زیارت کند، مانند کسی است که در زمان حیاتم به سوی من هجرت (و مرا زیارت) کرده باشد؛ پس اگر امکان زیارت قبر مرا ندارید، سلام به سوی من بفرستید که به من می‌رسد. (26)
لذا بسیار مناسب است که بعد از اتمام مناسک حج، زیارت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و اهل بیت معصومین از راه دور، در کاروان‌ها مرسوم گردد؛ تا با این زیارات روح ایمان در حاجی تثبیت شده، بعد از بازگشت به وطن شیاطین امکان وسوسه مجدد برای ایجاد گناه نیابند.
زائرین محترم می‌توانند بعد از بازگشت به ایران به زیارت مرقد مطهر امام رضا علیه‌السلام مشرف بشوند تا مصداق بهتری از "ختم زیارت به اهل بیت "صورت بگیرد.
پاورقی:
(19) علل الشرائع / ج2 / 460 / 221 باب العلة التي من أجلها وجبت زيارة النبي ص و الأئمة ع بعد الحج ..... ص : 459حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَبَّادِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ الدَّيْلَمِيِّ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِي حُجْرٍ الْأَسْلَمِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَتَى مَكَّةَ حَاجّاً وَ لَمْ يَزُرْنِي إِلَى الْمَدِينَةِ جَفَانِي وَ مَنْ جَفَانِي جَفَوْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ جَاءَنِي زَائِراً وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِي وَ مَنْ وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِي وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ. قاموس قرآن ج2 40 جفاء: بضمّ اوّل كنار افتاده. (مجمع البيان) اسم ممدود است مثل غثاء فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفاءً وَ أَمَّا ما يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ ... رعد: 17 امّا كف در حاليكه كنار افتاده است نابود ميشود
(20)الكافي (ط - الإسلامية) ؛ ج4 ؛ ص5501- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنْ صَفْوَانَ وَ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا دَخَلْتَ الْمَدِينَةَ فَاغْتَسِلْ قَبْلَ أَنْ تَدْخُلَهَا أَوْ حِينَ تَدْخُلُهَا ثُمَّ تَأْتِي قَبْرَ النَّبِيِّ ص ثُمَّ تَقُومُ فَتُسَلِّمُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص ثُمَّ تَقُومُ عِنْدَ الْأُسْطُوَانَةِ الْمُقَدَّمَةِ مِنْ جَانِبِ الْقَبْرِ الْأَيْمَنِ عِنْدَ رَأْسِ الْقَبْرِ عِنْدَ زَاوِيَةِ الْقَبْرِوَ أَنْتَ مُسْتَقْبِلُ الْقِبْلَةِ وَ مَنْكِبُكَ الْأَيْسَرُ إِلَى جَانِبِ الْقَبْرِ وَ مَنْكِبُكَ الْأَيْمَنُ مِمَّا يَلِي الْمِنْبَرَ فَإِنَّهُ مَوْضِعُ رَأْسِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ تَقُولُ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ رَسُولُ اللَّهِ وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِوَ أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ بَلَّغْتَ رِسَالاتِ رَبِّكَ وَ نَصَحْتَ لِأُمَّتِكَ وَ جَاهَدْتَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ عَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ أَدَّيْتَ الَّذِي عَلَيْكَ مِنَ الْحَقِّ وَ أَنَّكَ قَدْ رَؤُفْتَ بِالْمُؤْمِنِينَ وَ غَلُظْتَ عَلَى الْكَافِرِينَ فَبَلَغَ اللَّهُ بِكَ أَفْضَلَ شَرَفِ مَحَلِّ الْمُكْرَمِينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي اسْتَنْقَذَنَا بِكَ مِنَ الشِّرْكِ وَ الضَّلَالَةِ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ صَلَوَاتِكَ وَ صَلَوَاتِ مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ وَ عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ وَ أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ وَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ وَ مَنْ سَبَّحَ لَكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ وَ نَبِيِّكَ وَ أَمِينِكَ وَ نَجِيِّكَ وَ حَبِيبِكَ وَ صَفِيِّكَ وَ خَاصَّتِكَ وَ صَفْوَتِكَ وَ خِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ اللَّهُمَّ أَعْطِهِ الدَّرَجَةَ وَ الْوَسِيلَةَ مِنَ الْجَنَّةِ وَ ابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوداً يَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ- وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً وَ إِنِّي أَتَيْتُ نَبِيَّكَ مُسْتَغْفِراً تَائِباً مِنْ ذُنُوبِي وَ إِنِّي أَتَوَجَّهُ بِكَ إِلَى اللَّهِرَبِّي وَ رَبِّكَ لِيَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي وَ إِنْ كَانَتْ لَكَ حَاجَةٌ فَاجْعَلْ قَبْرَ النَّبِيِّ ص خَلْفَ كَتِفَيْكَ وَ اسْتَقْبِلِ الْقِبْلَةَ وَ ارْفَعْ يَدَيْكَ وَ اسْأَلْ حَاجَتَكَ فَإِنَّكَ أَحْرَى أَنْ تُقْضَى إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
(21)احزاب -56
(22)وسائل الشيعة ؛ ج14 ؛ ص324عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ: إِذَا حَجَّ أَحَدُكُمْ فَلْيَخْتِمْ بِزِيَارَتِنَا لِأَنَّ ذَلِكَ مِنْ تَمَامِ الْحَجِّ.
(23)كتاب المزار- مناسك المزار(للمفيد)، النص، ص: 22812 مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي السريري [السَّرِيُ] عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَلَوِيِّ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ زَيْدٍعَنْ أَبِي عَامِرٍ وَاعِظِ أَهْلِ الْحِجَازِ عَنِ الصَّادِقِ ع عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِيٍّ عيَا أَبَا الْحَسَنِ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ قَبْرَكَ وَ قَبْرَ وُلْدِكَ بِقَاعاً مِنْ بِقَاعِ الْجَنَّةِ وَ عَرْصَةً مِنْ عَرَصَاتِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ قُلُوبَ نُجَبَاءَ مِنْ خَلْقِهِ وَ صَفْوَةٍ مِنْ عِبَادِهِ تَحِنُّ إِلَيْكُمْ وَ تَتَحَمَّلُ الْمَذَلَّةَ وَ الْأَذَى فِيكُمْ فَيَعْمُرُونَ قُبُورَكُمْ وَ يُكْثِرُونَ زِيَارَتَهَا تَقَرُّباً مِنْهُمْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَوَدَّةً مِنْهُمْ لِرَسُولِهِ أُولَئِكَ يَا عَلِيُّ الْمَخْصُوصُونَ بِشَفَاعَتِي وَ الْوَارِدُونَ حَوْضِي وَ هُمْ زُوَّارِي وَ جِيرَانِي غَداً فِي الْجَنَّةِ يَا عَلِيُّ مَنْ عَمَرَ قُبُورَكُمْ وَ تَعَاهَدَهَا فَكَأَنَّمَا أَعَانَ سُلَيْمَانَ بْنَ دَاوُدَ عَلَى بِنَاءِ بَيْتِ الْمَقْدِسِ وَ مَنْ زَارَ قُبُورَكُمْعَدَلَ ذَلِكَ ثَوَابَ سَبْعِينَ حِجَّةً بَعْدَ حِجَّةِ الْإِسْلَامِ وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ حَتَّى يَرْجِعَ مِنْ زِيَارَتِكُمْ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ فَأَبْشِرْ وَ بَشِّرْ أَوْلِيَاءَكَ وَ مُحِبِّيكَ مِنَ النِّعَمِ بِمَا لَا عَيْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ وَ لَكِنَّ حُثَالَةً مِنَ النَّاسِ يُعَيِّرُونَ زُوَّارَ قُبُورِكُمْ بِزِيَارَتِكُمْ كَمَا تُعَيَّرُ الزَّانِيَةُم فرهنگ بجدى متن 238 تَعَاهَدَ- تَعَاهُداً [عهد] القومُ: آن قوم با هم پيمان بستند،- الشيءَ: آن چيز را تعهد كرد،- املاكَهُ: بر املاك خود سركشى و مواظبت كرد.فرهنگ ابجدى متن 25 اسْتَحَنَ- اسْتِحْنَاناً [حنّ] إليه: بسوى او گرايش نمود،- الشوقُ فلاناً: عشق فلانى را شادمان كرد.تَحَانَ- تَحَانّاً [حنّ]: مشتاق شد.التَّحْنَان- [حنّ]: رحمتالحَنَّان- [حنّ]: آنكه نسبت به چيزى عاطفه و مهربانى دارد، بسيار مهربان
(24) مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل / ج10 / 345 / 59 - باب استحباب الإكثار من الدعاء و طلب الحوائج عند قبر الحسين ع ..... ص : 345أَحْمَدُ بْنُ فَهْدٍ فِي عُدَّةِ الدَّاعِي، رُوِيَ عَنِ الصَّادِقِ ع مَنْ كَانَتْ لَهُ حَاجَةٌ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلْيَقِفْ عِنْدَ رَأْسِ الْحُسَيْنِ ع وَ لْيَقُلْ- يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّكَ تَشْهَدُ مَقَامِي وَ تَسْمَعُ كَلَامِي وَ أَنَّكَ حَيٌّ عِنْدَ رَبِّكَ تُرْزَقُ فَاسْأَلْ رَبَّكَ وَ رَبِّي فِي قَضَاءِ حَوَائِجِي فَإِنَّهَا تُقْضَى إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى.
المصباح للكفعمي (جنة الأمان الواقية) ؛ ص472 فَإِذَا أَرَدْتَ الدُّخُولَ عَلَى النَّبِيِّ ص أَوْ أَحَدِ مَشَاهِدِ الْأَئِمَّةِ ع فَتَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّي وَقَفْتُ عَلَى بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ بُيُوتِ نَبِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ مَنَعْتَ النَّاسَ أَنْ يَدْخُلُوا إِلَّا بِإِذْنِهِ فَقُلْتَ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ اللَّهُمَّ إِنِّي اعْتَقَدْتُ [أَعْتَقِدُ]حُرْمَةَ صَاحِبِ هَذَا الْمَشْهَدِ الشَّرِيفِ فِي غَيْبَتِهِ كَمَا أَعْتَقِدُهَا فِي حَضْرَتِهِ وَ أَعْلَمُ أَنَّ رَسُولَكَ وَ خُلَفَاءَكَ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ أَحْيَاءٌ عِنْدَكَ يُرْزَقُونَ يَرَوْنَ مَقَامِي وَ يَسْمَعُونَ كَلَامِي وَ يَرُدُّونَ سَلَامِي وَ أَنَّكَ حَجَبْتَ عَنْ سَمْعِي كَلَامَهُم
(25)تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان) ؛ ج6 ؛ ص103ِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَمَّنْ رَوَاهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا بَعُدَتْ بِأَحَدِكُمُ الشُّقَّةُ وَ نَأَتْ بِهِ الدَّارُ فَلْيَعْلُ عَلَى مَنْزِلِهِ وَ لْيُصَلِّ رَكْعَتَيْنِ وَ لْيُومِ بِالسَّلَامِ إِلَى قُبُورِنَا فَإِنَّ ذَلِكَ يَصِلُ إِلَيْنَا. كَمَا تُسَلِّمُ عَلَيْهِمْ مِنْ قَرِيبٍ غَيْرَ أَنَّكَ لَا يَصِحُّ أَنْ تَقُولَ أَتَيْتُكَ زَائِراً بَلْ تَقُولُ فِي مَوْضِعِهِ قَصَدْتُ بِقَلْبِي زَائِراً إِذْ عَجَزْتُ عَنْ حُضُورِ مَشْهَدِكَ وَ وَجَّهْتُ إِلَيْكَ سَلَامِي لِعِلْمِي بِأَنَّهُ يَبْلُغُكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْكَ فَاشْفَعْ لِي عِنْدَ رَبِّكَ جَلَّ وَ عَزَّ وَ تَدْعُو بِمَا أَحْبَبْتَ.
والمحيط في اللغة ج10 419 و النَّأْيُ: البُعْدُ، و النّائي: البَعِید
(26) تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان) / ج6 / 3 / 2 - باب فضل زيارته ص ..... ص : 3قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ زَارَ قَبْرِي بَعْدَ مَوْتِي كَانَ كَمَنْ هَاجَرَ إِلَيَّ فِي حَيَاتِي فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِيعُوا فَابْعَثُوا إِلَيَ بِالسَّلَامِ فَإِنَّهُ يَبْلُغُنِي.
تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان) / ج6 / 103 / 47 - باب من بعدت شقته و تعذر عليه قصد المشاهد ..... ص : 103-مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ ثُوَيْرِ بْنِ أَبِي فَاخِتَةَ قَالَ: كُنْتُ أَنَا وَ يُونُسُ بْنُ ظَبْيَانَ وَ الْمُفَضَّلُ بْنُ عُمَرَ وَ أَبُو سَلَمَةَ السَّرَّاجُ جُلُوساً عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ كَانَ الْمُتَكَلِّمُ يُونُسَ وَ كَانَ أَكْبَرَنَا سِنّاً فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّي كَثِيراً مَا أَذْكُرُ الْحُسَيْنَ ص فَأَيَّ شَيْءٍ أَقُولُ قَالَ قُلْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ تُعِيدُ ذَلِكَ ثَلَاثاً فَإِنَّ السَّلَامَ عَلَيْهِ يَصِلُ إِلَيْهِ مِنْ قَرِيبٍ وَ مِنْ بَعِيدٍ.
جای تاسف است علیرغم اینکه بسیار از حج صحبت میشود ام از محتوای اصلی حج ،که در نوشتار فوق طرح شده، کمتر میشنویم.!!